BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİNİN REÇETELİ SATIŞINA SANCILI GEÇİŞ!
"Bitki Koruma Ürünlerinin Reçeteli Satış Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" 12.02.2009 tarihinde Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, bitki koruma ürünlerinin doğru ve etkin bir biçimde kullanılmasıyla bir taraftan hastalık ve zararlıların olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması, böylece ürün verim ve kalitesinin korunması; diğer taraftan insan, bitki, hayvan ve çevre sağlığı üzerindeki risklerinin yönetilmesi konusunun, birikim ve deneyim gerektiren önemli bir mühendislik alanı olduğunu yıllardır savunmuş ve savunmaya devam edecektir.
Buna koşut bir biçimde, bitki koruma ürünlerinin reçete ile satılması denetimli ortamlarda ilaç tavsiyesi, satışı, kullanımı ve geriye izlenebilirlik sistemlerinin kurulabilmesi açısından gerekli, yararlı ve zorunlu bir uygulama olarak değerlendirilmekte ve desteklenmektedir.
Yönetmelik taslağı üzerinde yapılan çalışmalar sırasında odamız sistemin sağlıklı bir şekilde yaşama geçirilmesi açısından her şubesinden görüşler almış ve titizlikle hazırladığı kapsamlı raporu Tarım Bakanlığı‘na iletmiştir. Ancak; Tarım Bakanlığı bu önerilerimizi hiç dikkate almamıştır. Şöyle ki;
Reçete sisteminin kesinlikle pilot bölge çalışmalarının yapılması ve karşılaşılabilecek sorunlara çözüm aranması gerekliliği önerilmiş bunun aksine yönetmelik çok farklı üretim, fiziksel ve sosyo-ekonomik yapı gösteren tarımsal üretim alanlarında yani tüm Türkiye‘de aynı anda yürürlüğe girmiştir.
Teknik altyapının yetersiz olduğu, hızlı bir çalışma yapılarak bu altyapı sorununun giderilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Şöyle ki: Yönetmeliğin 9. Maddesinin 1. Fıkrasında: "Reçete talebinde bulunulduğunda, reçete yazacak kişi tarafından yapılan değerlendirme sonucunda bir bitki koruma ürünü veya bir mücadele yöntemi tavsiye edilecekse ilgili mevzuata, zirai mücadele teknik talimatlarına uygun olarak reçete düzenlenir" denilmektedir.
Ülkemizde üretimi yapılan ve ekonomik değere sahip nar, çilek, kanola, kışlık bazı sebzelerde teknik talimatlarda yer alan tavsiyeli bir bitki koruma ürünü yer almamaktadır. Bunun yanı sıra bölgemiz açısından, bazı kültür bitkilerinde zaman zaman önemli ekonomik kayıplara yol açabilen hastalık ve zararlılarla ilgili tavsiyeli bitki koruma ürünleri bulunmamaktadır . Örneğin mısırda kırmızı örümcek ve yaprak biti, buğdayda yaprak biti, yer fıstığında tel kurdu, yeşil kurt ve prodenya gibi. Bu şartlar dahilinde mevcut yönetmeliğe göre yukarda sözü edilen kültür bitkilerinde teknik altyapıdan söz edilemez, reçete yazılamaz ve mücadele edilemez. Bunun sonucu olarak ülkemiz açısından gıda güvenliği ve tarımsal üretiminin tehlike altında olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Yönetmeliğin Türkiye‘nin farklı bölgelerinde farklı işleyen tarım sistemini göz önüne alıp değerlendirebilen bir esnekliğe sahip olması, üretici-zirai ilaç bayii- tarım danışmanı ilişkilerini sağlam bir temele oturtması, meslek mensupları arasında öğrenimleri ve yasal düzenlemelerden doğan görev ve yetki farklılıklarını gözetmesi, kamu çalışanı ve özel sektör çalışanı ziraat mühendislerinin görev ve yetki alanlarının sınırlarını net olarak belirtmesi, çağdaş denetim sistemlerine açık bir düzenleme kurması gerekliliği önerilmiştir.
Reçete yazmak için üretim alanlarının düzenli olarak kontrol edilmesi, ekonomik zarar eşiklerinin tespit edilmesi ve buna göre ekonomik, etkili ve tavsiyeli bitki koruma ürünlerinin tavsiye edilerek reçete de yer alması gerekmektedir ve mevcut şartlarda bunun mümkün olamayacağını ve sistemin sağlıklı işlemeyeceğini düşünmekteyiz.
Yukarıda belirtilen hususların dışında hukuksal düzenlemelerle ilgili olarak da Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezi yürütmenin durdurulması ve bazı maddelerin iptali talebi ile ilgili dava açmıştır.
Mücadele sezonunun yeni başlaması nedeniyle üreticilerin, ziraat mühendislerinin ve tarımsal üretimimizin sıkıntılarla karşılaşacağı öngörülmektedir.
Açık bir dille belirtildiği üzere Odamız reçete yönetmeliğinin karşısında değil, yanında yer almaktadır ancak; yürürlükte bulunan ve çok önemli konuların değerlendirilmeye alınmadığı bu yönetmeliğin yanında bulunmak bilimsel ve hukuksal anlamda mümkün görünmektedir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Sedat SOYKAN
(Sayman)
TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI
ADANA ŞUBESİ YÖNETİM KURULU ADINA