CARGILL, ŞEKERİN TADINI KAÇIRIYOR - 02.02.2004

GENEL MERKEZ ( )
05.02.2004 (Son Güncelleme: 15.07.2008 11:37:02)

CARGİLL, ŞEKERİN TADINI KAÇIRIYOR

60 MİLYAR DOLARLIK CİROYA SAHİP DÜNYA GIDA DEVİ CARGİLL, TÜRKİYE ŞEKER PANCARI ÜRETİCİSİNİN TADINI KAÇIRDI! MISIRDAN ŞEKER ÜRETEN AMERİKAN ŞİRKETİ; TÜRKİYE'de nişasta bazlı şeker üretimine kota konulmamasını isteyerek ABD'YE GİDEN ERDOĞAN'a lobi yaptı: Bizim kotayı artırsak...

ŞEKER üretiminde yıllardır gündemde olan şeker pancarı-mısır nişastası kavgası Başbakan Erdoğan'IN ABD GEZİSİYLE YENİDEN ALEVLENDİ. ERDOĞAN'ın gezisi öncesi; ABD Başkanı Bush'UN TÜRKİYE'den talep ettiği üç istekten birisinin mısır nişastasından şeker üreten Cargill şirketiyle ilgili olduğu ifade edilmişti. Zaten Erdoğan da bu görüşleri doğrularcasına ABD'YE İNER İNMEZ CARGİLL YÖNETİCİLERİYLE BİR ARAYA GELDİ. CARGİLL YÖNETİCİLERİ ERDOĞAN'dan, Türkiye'DE MISIRDAN ÜRETİLEN NİŞASTA BAZLI ŞEKER KOTASININ TAMAMEN KALDIRILMASINI YA DA BİRAZ DAHA YÜKSELTİLMESİNİ İSTEDİLER. ERDOĞAN "ELİMİZDEN GELENİ YAPARIZ" DEYİNCE DE TARTIŞMA İYİCE ALEVLENDİ.

MISIRLARI DA SORUN!

ŞEKER PANCARI ÜRETİCİLERİ İLE CARGİLL ARASINDA YILLARDIR SÜREN BU TARTIŞMANIN ASIL NEDENİ, YAKLAŞIK 3 KATRİLYON LİRA BOYUTU OLAN 2.5 MİLYON TONLUK ŞEKER PASTASININ PAYLAŞIMI... MISIRDAN ŞEKER ÜRETEN VE YILLIK CİROSU TÜM DÜNYADA 60 MİLYAR DOLARA ULAŞAN AMERİKAN ŞİRKETİ CARGİLL, TÜRKİYE'deki nişasta bazlı şeker üretiminin kotalarla sınırlandırılmamasını istiyor. Şeker pancarı üreticileri ise halen yüzde 15 olan bu kotanın bu haliyle bile kendilerini koruyamadığını, tamamen kaldırılması halinde bunun pancar üreticilerinin sonu olacağını ifade ediyor. Cargill ile diğer bir sorun da ürettikleri şekerin hammaddesi olan mısır... Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın; Cargill'İN MISIR EKSİĞİNİ KAPATMAK İÇİN YILDA 260 MİLYON TON MISIR ÜRETEN ABD'den, genleriyle oynanmış mısır ithal ederek Türkiye'DE ÜRETİM YAPTIĞINI SÖYLÜYOR.

PAZARIN DEVİ CARGILL

1990'LI yılların başına kadar tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'DE DE ŞEKER; ŞEKER KAMIŞINDAN YA DA ŞEKER PANCARINDAN ÜRETİLİYORDU. TÜRKİYE'de halen 30 şeker fabrikası var. Ziraat Mühendisleri Odası'NIN VERİLERİNE GÖRE TÜRKİYE, PANCAR ŞEKERİ ÜRETİMİ KONUSUNDA FRANSA, ALMANYA VE ABD'den sonra yüzde 8 ile dördüncü sırada. Avrupa'DA İSE YÜZDE 10 İLE ÜÇÜNCÜ SIRADA. 90'lı yıllardan itibaren nişastadan da şeker üretimine başlandı. Türkiye genelinde nişasta bazlı şeker üreten dört fabrika var. Bunlar Cargill, Amlyum, Sunar ve Tat. Bu dört firmanın nişasta bazlı şeker üretim kapasitesi toplam bir milyon ton. Pazardaki en büyük şirket ise yıllık 120 milyon dolarlık cirosuyla Cargill. Cargill'İN ORHANGAZİ VE PENDİK'teki Mısır İşleme Tesisleri'NİN GLİKOZ VE FRUKTOZ ÜRETİM KAPASİTESİ YILLIK 440 BİN TON. BU DA YILDA 600 BİN TON MISIRIN İŞLENMESİ ANLAMINA GELİYOR. YAKLAŞIK 2.5 MİLYON TON ŞEKER ÜRETEN TÜRKİYE'de bu rakamın yüzde 15'İNİ NİŞASTA BAZLI ŞEKER OLUŞTURUYOR. AB'de nişasta bazlı şekerler için uygulanan kota yüzde 2. Türkiye'DE İSE 57. HÜKÜMET DÖNEMİNDE, 4 NİSAN 2001 YILINDA ÇIKARILAN ŞEKER KANUNU, BU KOTAYI YÜZDE 10 OLARAK BELİRLEDİ. BAKANLAR KURULU'na ise bu kotayı yüzde 50'LİK ARTIRMA VEYA AZALTMA YETKİSİ VERİLDİ. AK PARTİ HÜKÜMETİ, GEÇTİĞİMİZ YIL ELİNDEKİ YETKİYİ KULLANARAK KOTAYI YÜZDE 15'e çıkardı. Pankobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Recep Konuk, nişasta bazlı şeker üretimi ile şeker pancarından şeker üretimini bir tahteravalliye benzeterek, "Biri yüklenirse, diğeri azalıyor" diyor. Konuk, Türkiye'DE ŞEKER PANCARINDAN EKMEK YİYENLERİN SAYISININ 10 MİLYON OLDUĞUNU SÖYLÜYOR. 10 MİLYON KİŞİNİN İSTİHDAMININ YANI SIRA PANCAR ŞEKERİNİN ÜRETİMİNİN KATMA DEĞERE KATKISININ ÇOK YÜKSEK OLDUĞUNU DİLE GETİREN KONUK, KULLANDIKLARI AKARYAKITIN YÜZDE 70'ini vergi olarak geri ödediklerini söylüyor ve ekliyor:

BIÇAK KEMİĞE DAYANDI

"NİŞASTA bazlı şeker üretiminin kotası Türkiye'DE YÜZDE 15. BUNU YUKARI YA DA AŞAĞI ÇEKMEK BAKANLAR KURULU'nun elinde. Pancar şekeri üreticisi zor durumda. Bıçak kemiğe dayandı. Üreticiyi zor zaptediyoruz. Biz AB'DEKİ GİBİ REKABET ŞARTLARI İSTİYORUZ. SON 10 YILDIR YAŞADIĞIMIZ SIKINTI ARTARAK SÜRÜYOR." KONUK, "PANCAR ŞEKERİNİN KİLO FİYATI 1 MİLYON 481 BİN LİRA, GLİKOZUN FİYATI İSE YAKLAŞIK 1 MİLYON LİRA" DİYE DE VURGULUYOR.

ABD'de bile kota yüzde 3

ZİRAAT Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar, ABD'DE BİLE NİŞASTA BAZLI ŞEKER ÜRETİM KOTASININ YÜZDE 3 CİVARINDA OLDUĞUNU BELİRTEREK, TÜRKİYE'de bu kotanın yüzde 5'E DÜŞÜRÜLMESİNİ İSTEDİKLERİNİ DİLE GETİRİYOR. BAYRAKTAR, "GEÇTİĞİMİZ YIL KOTANIN YÜZDE 10'dan 15'E ÇIKARILMASIYLA ŞEKER PANCARI ÜRETİCİSİ MAĞDUR OLDU. KULLANILAN PANCAR 21 MİLYON TONDAN YARIYA DÜŞTÜ. ÖTE YANDAN KOTASI ARTIRILAN NİŞASTA BAZLI ŞEKERE BAKIYORUZ, BİR TUTAR TARAFI YOK. TÜRKİYE, DIŞARIDAN ALDIĞI MISIRLA GLİKOZ ÜRETİYOR. MISIR BİZİM ÜLKEMİZDE ÇOK OLSA YA DA ÜRETİMİ TEŞVİK EDİLSE O ZAMAN TARTIŞMAMIZ BU OLMAYACAKTI" DİYE KONUŞUYOR.

CARGILL NE DİYOR?

GÜNDEMİMİZ KOTA DEĞİL AÇILAN DAVALAR

CARGILL PROJE YATIRIM MÜDÜRÜ KEMAL ÖZBELLİ, NİSAN 2001 TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİREN ŞEKER KANUNU'nda yer alan fruktoz ve glikoz şuruplarına getirilen kota nedeniyle nişasta sanayinde faaliyet gösteren diğer dört yatırımcı firma ile birlikte kapasite kullanımlarının yüzde 25-30 seviyesine indirildiğini söylüyor. Özbelli, bu kotanın piyasa talebinin karşılanmasına imkan vermediğini belirterek; "Bu durum, Türk gıda sektörünün hem iç piyasa hem de dış piyasalarda rekabet gücünü elinden almakta ve yeni ürünler geliştirerek büyüme imkanını ortadan kaldırmaktadır" diyor.

500 BİN TON İHTİYAÇ VAR

Türkiye'NİN NİŞASTA BAZLI ŞEKERE OLAN İHTİYACININ 500 BİN TON OLDUĞUNU ANLATAN ÖZBELLİ, ŞEKER KANUNU'nda revizyona gidilerek, glikozun kota uygulaması dışına alınmasını istediklerini söylüyor. Cargill'İN ABD'den transgenik mısır ithal ettiği yönündeki iddiaların doğru olmadığını belirten Özbelli, şöyle diyor: "Cargill'İN TOHUM VE TRANSGENETİK ÜRÜNLER KONUSUNDA HERHANGİ BİR ÇALIŞMASI BULUNMAMAKTADIR. AYRICA CARGİLL'in Türkiye'DEKİ HEDEFİ YÜZDE YÜZ YERLİ MISIR KULLANMAKTIR. "

90 MİLYON $'LIK YATIRIM

Özbelli, Şeker Kanunu değişikliği veya mevcut kota uygulaması konusunun Cargill Türkiye'NİN GÜNDEMİNDE YER ALMADIĞINI BELİRTEREK, ŞUNLARI SÖYLEDİ: "ŞU AN İÇİN CARGİLL TÜRKİYE'nin gündemindeki tek konu, Orhangazi Mısır İşleme Tesisi'NİN İDARİ İZİNLERİNİN İPTALİ İÇİN DEVAM EDEN DAVALARIN BELİRSİZLİĞİDİR." ÖZBELLİ, BU DAVALAR KORNUSUNDA ŞUNLARI SÖYLEDİ: "ABD DIŞINDA CARGİLL TARAFINDAN TEK SEFERDE YAPILAN EN BÜYÜK YATIRIM ÖZELLİĞİNİ TAŞIYAN 90 MİLYON DOLARLIK ORHANGAZİ MISIR İŞLEME TESİSİNİN YATIRIMINA, YÜKSEK PLANLAMA KURULU KARARI NETİCESİNDE 1998'de başlanmıştır. Ve Nisan 2000 tarihinde gerekli tüm izinler tamamlanarak üretime geçilmiş, dört yıla yakın süredir de tüm hukuki yaptırımlara uyularak faaliyetini sürdürmektedir. Sözkonusu yatırım aleyhine davalar açılmıştır ancak son mahkeme kararlarına göre tüm izinler geçerli bulunmaktadır ve davalar devam etmektedir."

Pancar üreticisinin suçu ne?

ZİRAAT Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, Türkiye'NİN YILLIK ŞEKER ÜRETİM KOTASININ 2 MİLYON 340 BİN TON OLDUĞUNU BELİRTEREK, ŞÖYLE DİYOR: "TÜRKİYE'de nişasta bazlı şeker üreten beş fabrika var. Bunların toplam üretim kapasitesi bir milyon ton. Nişasta bazlı şeker üretiminin kotasını yüzde 50 yükseltin, glikozu kota kapsamından çıkarın' DENİLİYOR. ŞU AN PANCAR ŞEKERİ ÜRETİMİ İÇİN YAKLAŞIK 12 MİLYON TON ŞEKER PANCARI KULLANILIYOR. EĞER, NİŞASTA BAZLI ŞEKER ÜRETİMİNİN KOTASI KALDIRILIRSA BU PANCAR KULLANIMI 5- 6 MİLYON TONA DÜŞECEK. KIRSALDA ŞEKER PANCARI ÜRETİMİ ÇOK ÖNEMLİ. EĞER BU RAKAM BİR MİLYON TONA ÇIKARSA BU ŞEKER PANCARININ BİTMESİ ANLAMINA GELİR. YANİ PANCAR ÜRETİCİSİNE VERİLMEYEN KAMU KAYNAKLARI, YABANCILARA AKTARILACAK. TÜRK ÇİFTÇİSİNİN KAZANCI AMERİKAN ÇİFTÇİSİNE VERİLECEK." GÜNAYDIN, TÜRKİYE'de yeterli mısır olmadığı için 1 milyon ton mısırın dışarıdan alındığını belirtiyor. Günaydın, Cargill'İN SATIN ALDIĞI MISIRIN GENLERİYLE OYNANMIŞ SENTETİK MISIR OLDUĞUNU İFADE EDEREK, EKLİYOR: "TÜRKİYE'de 2 milyon ton mısır üretiliyor fakat ihtiyaç 3 milyon ton. Türkiye'NİN 1 MİLYON TON MISIR AÇIĞI VAR. AMERİKA'dan ithal edilen mısırın genleriyle oynanmış. Yani sırf bazılarını memnun etmek için böyle mısır kullanılarak şeker üretiliyor."

Okunma Sayısı: 1550