2016 ÜNİVERSİTE TERCİHLERİ
2016 ÜNİVERSİTE TERCİHLERİ VE ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI ÜYESİ MESLEK DİSİPLİNLERİ AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME
Yapılacak tercihler ne anlam ifade ediyor?
Üniversite Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) sonuçlarının açıklanması ile tercih süreci de başladı. Açılan kontenjanlar ve yapılacak yerleştirmeler, ODA`mız üyesi meslektaşlar açısından büyük önem taşıyor. ODA`mız bünyesinde örgütlenen Ziraat Mühendisi, Su Ürünleri Mühendisi ve Balıkçılık Teknolojisi Mühendisi mezun eden fakülte sayılarındaki artış ve mezunların istihdam sorunları nedeniyle bu fakülteleri tercih edenlerin sayısında önemli düşüşler yaşanmıştı. Bu nedenle bu alanlardaki birçok programa kontenjan verilmemiş ya da mevcut kontenjanlar düşürülmüştü.
YÖK tarafından ziraat, orman ve su ürünleri programlarını tercih edecek öğrencilere burs verileceğinin açıklanmasının, 2016-2017 öğretim yılı için yapılacak tercihlerde artışa yol açması beklenmektedir.
"YÖK`TEN ALKIŞLANACAK BİR KARAR" başlığı ile daha önce değerlendirmede bulunduğumuz burs desteği; mühendislik fakülteleri için getirilen başarı sırası baraj uygulaması dışında bırakılan ziraat, orman ve su ürünleri programları bulunan fakülteler ve meslek mensupları açısından önemli bir moral desteği sağladı.
Ancak yine de söz konusu meslek mensuplarını diğer mühendislik meslek mensuplarından ayıran bu uygulamaya son verilmeli, diğer fakülteleri tercih için aranan koşul ne ise aynı koşul getirilmelidir. Ziraat, orman ve su ürünleri programlarından daha fazla mezuna değil, daha nitelikli mezuna ihtiyaç bulunmaktadır.
YÖK bursu hangi programları kapsıyor ve nasıl uygulanacak?
Burs uygulaması ziraat mühendisi mezun eden Ziraat, Ziraat ve Doğa Bilimleri, Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültelerindeki gıda mühendisliği ve peyzaj mimarlığı programları hariç, diğer tüm programları kapsamaktadır. Bu kapsamda 175 program bulunmaktadır.
YÖK bursu kapsamında balıkçık ve su ürünleri ile ilgili olarak, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Mühendisliği Bölümündeki normal ve İngilizce programları ile Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Gökçeada Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Balıkçılık Teknolojisi programı dâhil, 16 program bulunmaktadır.
Orman Fakülteleri bünyesinde; 10 adet Orman Mühendisliği, 3 adet Orman Endüstrisi Mühendisliği ve 1 adet Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi programı olmak üzere toplam 14 program YÖK bursundan yararlanabilecek.
Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulları bünyesinde yer alan, ilk sınav puanına (YGS puanı) göre öğrenci alan, birisi ikinci öğretim olmak üzere üç Gıda Teknolojisi programı ile yine birisi ikinci öğretim olmak üzere dört Organik Tarım İşletmeciliği programı da YÖK bursu kapsamındadır.
Gıda Teknolojisi programı YÖK bursu kapsamına alınmasına karşın, 7 Ziraat Fakültesi içindeki Gıda Mühendisliği programı ile diğer mühendislik programları kapsamındaki Gıda Mühendisliği programları uygulamadan hariç tutulmuştur.
YÖK bursu uygulaması kapsamındaki 217 programa yerleşen ilk üç öğrenci, bu programlara ilk 15 tercihleri içinde yer vermiş olmaları halinde, yılda 12 ay süre ile lisans öğrenim süresi boyunca burs alabilecektir. Burs miktarı 2016-2017 öğrenim dönemi için 600 TL olarak belirlenmiş olup, her yıl YÖK tarafından belirlenecek oranda artırılacaktır.
Ziraat Mühendisliği Programları
Yayınlanan tercih kılavuzu incelendiğinde, öğrenci yerleştirmesi yapılacak fakülte sayısının geçen yıl olduğu gibi 34 olduğu, bu fakülteler dışında kalan yeni açılmış olan 5 fakültenin öğrenci almadığı görülmektedir.
Öğrenci yerleştirmesi yapılacak bölüm sayısı geçtiğimiz yıl 146 iken, bu yıl 175`e yükselmiştir. Bu artışın, YÖK`ün burs desteği nedeniyle tercihte bulunacak öğrenci sayısında artış olacağı beklentisinden kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Bu nedenle önceki yıllarda öğrenci tercihlerindeki azalma nedeniyle YÖK tarafından kontenjan verilmeyen bazı bölümlere tekrar kontenjan verilmiştir.
Ziraat Fakültelerinde gıda mühendisliği, peyzaj mimarlığı ve su ürünleri mühendisliği programları hariç olmak üzere, 243 program bulunuyor. Bölüm sayısındaki bu artışa paralel olarak, toplam kontenjanda da geçtiğimiz yıla göre 600 kişilik bir artış ortaya çıkmıştır.
Çizelge-1 Ziraat Fakültelerinde kontenjan verilen bölümler ve kontenjanları
| ÜNİVERSİTE /Program | Bölüm Sayısı | Kontenjan | ||||||
| 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
| 1.ANKARA Ü. Ziraat Fakültesi | 9 | 9 | 9 | 9 | 417 | 363 | 363 | 370 |
| 2. A. MENDERES Ü. Ziraat Fak. | 9 | 9 | 8 | 8 | 324 | 315 | 309 | 309 |
| 3. ÇUKUROVA Ü. Ziraat Fak. | 8 | 8 | 7 | 7 | 360 | 312 | 281 | 306 |
| 4. EGE Ü. Ziraat Fakültesi | 9 | 9 | 9 | 9 | 319 | 289 | 289 | 304 |
| 5. ULUDAĞ Ü. Ziraat Fakültesi | 7 | 7 | 7 | 7 | 252 | 242 | 242 | 277 |
| 6. AKDENİZ Ü. Ziraat Fakültesi | 8 | 8 | 7 | 8 | 283 | 233 | 227 | 273 |
| 7. 19 MAYIS Ü. Ziraat Fakültesi | 9 | 9 | 8 | 8 | 289 | 269 | 248 | 243 |
| 8. SELÇUK Ü. Ziraat Fakültesi | 8 | 8 | 8 | 8 | 268 | 253 | 253 | 268 |
| 9. 18 MART Ü. Ziraat Fakültesi | 8 | 8 | 7 | 9 | 258 | 248 | 222 | 284 |
| 10. S. DEMİREL Ü. Ziraat Fak. | 8 | 8 | 6 | 6 | 268 | 253 | 201 | 216 |
| 11. NAMIK KEMAL Ü. Ziraat Fak. | 8 | 8 | 6 | 8 | 268 | 258 | 191 | 253 |
| 12. HARRAN Ü. Ziraat Fakültesi | 7 | 7 | 5 | 5 | 237 | 217 | 165 | 165 |
| 13. ERCİYES Ü. Ziraat Fakültesi | 6 | 6 | 5 | 7 | 211 | 201 | 161 | 217 |
| 14. OSMANGAZİ Ziraat Fakültesi | 4 | 4 | 4 | 4 | 149 | 144 | 144 | 144 |
| 15. M. KEMAL Ü. Ziraat Fakültesi | 7 | 7 | 4 | 6 | 237 | 227 | 149 | 181 |
| 16. DİCLE Ü. Ziraat Fakültesi | 4 | 4 | 4 | 4 | 144 | 139 | 139 | 124 |
| 17. SÜTÇÜ İMAM Ü. Ziraat Fak. | 7 | 7 | 4 | 4 | 242 | 222 | 144 | 144 |
| 18. ATATÜRK Ü. Ziraat Fakültesi | 7 | 7 | 4 | 8 | 222 | 222 | 129 | 188 |
| 19. G.OSMANPAŞA Ü. Ziraat Fak. | 6 | 6 | 4 | 7 | 201 | 201 | 124 | 162 |
| 20. AHİ EVRAN Ü. Ziraat Fakültesi | 4 | 4 | 3 | 5 | 150 | 140 | 113 | 145 |
| 21. ABANT. İ. B. Ü. Z. ve D. Bil. F. | - | 1 | 3 | 4 | - | 31 | 98 | 104 |
| 22. İNÖNÜ Ü. Ziraat Fakültesi | 1 | 2 | 2 | 2 | 47 | 78 | 78 | 78 |
| 23. UŞAK Ü.Z. ve Doğa Bil. Fak. | 3 | 4 | 2 | 3 | 108 | 129 | 72 | 88 |
| 24. ORDU Ü. Ziraat Fakültesi | 4 | 4 | 3 | 4 | 134 | 124 | 88 | 94 |
| 25. NİĞDE Ü. Tar. Bil. ve Tek. Fak. | 2 | 2 | 2 | 3 | 62 | 62 | 62 | 88 |
| 26. 100. YIL Ü Ziraat Fakültesi | 4 | 4 | 3 | 3 | 139 | 119 | 108 | 73 |
| 27. IĞDIR Ü. Ziraat Fakültesi | 5 | 5 | 2 | 4 | 160 | 110 | 62 | 84 |
| 28. BOZOK Ü. Ziraat Fakültesi | 3 | 3 | 1 | 3 | 93 | 93 | 31 | 93 |
| 29. BİNGÖL Ü. Ziraat Fakültesi | 4 | 3 | 2 | 2 | 124 | 93 | 62 | 42 |
| 30. SİİRT Ü. Ziraat Fakültesi | 2 | 2 | 3 | 5 | 82 | 52 | 93 | 115 |
| 31. DÜZCE Ü. Ziraat Fakültesi | - | - | 1 | 1 | - | - | 21 | 26 |
| 32. ŞEYH E. Ü. Tar. Bil. ve Tek. Fak | - | 2 | 1 | 1 | - | 42 | 31 | 31 |
| 33. R. T. E. Ü. Z. ve Doğa Bil. Fak. | 2 | 2 | 1 | 2 | 82 | 52 | 16 | 37 |
| 34. ŞIRNAK Ü. Ziraat Fakültesi | - | 1 | 1 | 1 | - | 31 | 21 | 11 |
| TOPLAM | 173 | 178 | 146 | 175 | 6130 | 5764 | 4937 | 5537 |
Kaynak; ÖSYM Tercih Kılavuzları
Ziraat Mühendisliği eğitimi veren programlar açısından bakıldığında, yeni kontenjan verilen 29 programının dokuzu zootekni, yedisi toprak bilimi ve bitki besleme programlarıdır. Çizelge -2`de kontenjan verilen programlar ve kontenjan sayıları yer almaktadır.
Çizelge-2 Ziraat Mühendisliği eğitimi veren programların sayısı ve kontenjanları
| POGRAMLAR (BÖLÜMLER) | Bölüm Sayısı | Kontenjan | ||||
| 2014 | 2015 | 2016 | 2014 | 2015 | 2016 | |
| Bahçe Bitkileri | 31 | 23 | 28 | 1.039 | 785 | 906 |
| Bitki Koruma | 25 | 29 | 29 | 922 | 1025 | 1046 |
| Bitkisel Üretim ve Teknolojileri | 1 | 1 | 1 | 31 | 31 | 31 |
| Biyosistem Mühendisliği | 8 | 4 | 6 | 279 | 135 | 187 |
| Hayvansal Üretim ve Teknolojileri | - | - | 1 | - | - | 26 |
| Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği | - | 1 | 1 | - | 25 | 16 |
| Süt Teknolojisi | 3 | 2 | 2 | 63 | 42 | 42 |
| Tarım Ekonomisi | 17 | 17 | 17 | 639 | 625 | 679 |
| Tarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği | 8 | 9 | 9 | 198 | 210 | 179 |
| Tarımsal Biyoteknoloji | 10 | 8 | 10 | 361 | 280 | 340 |
| Tarımsal Genetik Mühendisliği | 1 | 1 | 1 | 31 | 31 | 31 |
| Tarımsal Yapılar ve Sulama | 8 | 3 | 4 | 188 | 80 | 69 |
| Tarla Bitkileri | 30 | 28 | 30 | 1.032 | 931 | 977 |
| Toprak Bilimi ve Bitki Besleme | 15 | 9 | 16 | 435 | 270 | 437 |
| Zootekni | 21 | 11 | 20 | 546 | 315 | 571 |
| TOPLAM | 178 | 137 | 175 | 5.764 | 4785 | 5.537 |
Kaynak; ÖSYM Tercih Kılavuzları
Su Ürünleri /Balıkçılık Programları
Su ürünleri/balıkçılık mühendisliği eğitimi veren 25 fakülte/bölüm bulunmasına karşın, geçtiğimiz yıl 5 programa kontenjan verilmişti. 2016 tercih kılavuzunda 14 fakülte/bölümdeki 16 program için kontenjan açıldığı görülmektedir. Çizelge-3`de kontenjanlara ilişkin bilgiler yer almaktadır.
Çizelge-3 Su Ürünleri /Balıkçılık Programları
| ÜNİVERSİTELER | Kontenjan | |||
| 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
| SU ÜRÜNLERİ MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMLARI | ||||
| 1. Kastamonu Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | X |
| 2. İnönü Üniversitesi | - | 11 | X | X |
| 3. Yüzüncü Yıl Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | X |
| 4. Atatürk Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | X |
| 5. Tunceli Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | X |
| 6. İstanbul Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 52 | 41 | 41 | 52 |
| 7. Ege Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 52 | 31 | 31 | 41 |
| 8. Akdeniz Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | 11 | 16 |
| 9. İzmir Kâtip Çelebi Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 26 | X | 11 |
| 10. Mersin Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | 11 |
| 11. R.T. Erdoğan Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | 11 |
| 12. Süleyman Demirel Ü. Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | 11 |
| 13. Çukurova Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | 11 |
| 14. Muğla Sıtkı Koçman Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | 11 |
| 15. Sinop Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | X | 11 |
| 16. 18 Mart Ü. Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi | 26 | 11 | X | 11 |
| TOPLAM | 442 | 241 | 124 | 208 |
| ZİRAAT FAKÜLTESİ SU ÜRÜNLERİ MÜHENDİSİLİĞİ BÖLÜMLERİ | ||||
| 1. Ankara Ü. Ziraat Fakültesi | 41 | 26 | 26 | 26 |
| Ankara Ü. Ziraat Fakültesi (İngilizce) | - | 21 | X | 11 |
| 2. Gaziosmanpaşa Ü. (Tokat) Ziraat Fakültesi | 26 | - | X | X |
| 3. Bingöl Ü. Ziraat Fakültesi | 26 | - | X | X |
| 4. Adnan Menderes Ü. (Aydın) Ziraat Fakültesi | 26 | 11 | X | X |
| 5. Kahramanmaraş S. İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi | - | - | X | X |
| TOPLAM | 119 | 58 | 26 | 37 |
| BALIKÇILIK TEKNOLOJİSİ MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMLARI | ||||
| 1. Karadeniz Teknik Ü. Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi | 26 | 11 | X | 11 |
| 2. Ordu Ü. Fatsa Deniz Bilimleri Fakültesi | 26 | 11 | X | X |
| 3. İskenderun Ü. Deniz Bilimleri Ve Teknolojisi Fakültesi | 26 | 11 | X | X |
| TOPLAM | 78 | 33 | 0 | 11 |
| BALIKÇILIK TEKNOLOJİSİ PROGRAMLARI | ||||
| Fırat Ü. Su Ürünleri Fakültesi | 26 | 11 | 41 | 11 |
| GENEL TOPLAM | 665 | 343 | 150 | 256 |
Kaynak; ÖSYM Tercih Kılavuzları.
Kontenjanlar incelendiğinde geçtiğimiz yıl 150 olan kontenjanın 112`si için tercih yapılmıştı. YÖK bursu uygulamasının bu yıl 256 olarak açıklanan kontenjanlara etkisi, tercihlerin yapılması sonrası ortaya çıkmış olacak.,
YÖK bursu kapsamında olan YGS-2 puan türü ile öğrenci alan 4 yıl süreli Balıkçılık Teknolojisi programının bulunduğu Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Gökçeada Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu`na 2016 yılı için 11 kişilik kontenjan verildi. 2013 yılında 47, 2014 ve 2015 yıllarında 26 kişilik kontenjanlarını tamamen doldurmuş olan bu programın kontenjanının azaltılmış olması, YÖK`ün Uygulamalı Bilimler Yüksekokullarına ilişkin bir politika değişikliğini akla getirmektedir. Uygulamalı Bilimler Yüksekokullarında, fakültelerdeki ile aynı adı taşıyan, ancak birinci sınav (YGS) sonuçlarına göre öğrenci alan programlar olmasının ortaya çıkardığı karışıklığın giderilmesi yararlı olacaktır.
Tütün Eksperliği Yüksekokulu programı
Tütün Teknolojisi Mühendislerinin mezun olduğu, YGS-2 puan türü ile öğrenci alan bu programın 2012, 2013 ve 2014 yıllarında 36 kişilik, 2015 yılında da 41 kişilik kontenjanın tamamı dolmuştur. 2016 yılı için 41 kişilik kontenjan açılmıştır.
Sonuç Yerine
Ziraat, su ürünleri ve balıkçılık programlarından mezun olanların istihdamlarına ilişkin sorunlar devam etmektedir. Bu sorunun yansıması ile söz konusu programlara yapılan tercihler düşmektedir. YÖK bursu uygulamasının, bu yıl yapılacak tercihlerde bir miktar artışa yol açması beklenmektedir. Ancak böyle bir artış, mevcut sorunların üzerini örtmemelidir. Programlar daha donanımlı ve nitelikli mühendis yetişmesine olanak sağlayan, eğitim kalitesi ve yeni teknoloji olanakları ile bütünleşik bir vizyona sahip olmalıdır. Kontenjan belirleme stratejilerinde mezunların istihdamı göz önünde bulundurulmalıdır. Fakülteler, işsiz mühendisler yerine, ülke tarımına her alanda katkısı olma potansiyelinde, "aranan" mühendisler mezun etmelidir.
ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI
