GIDA G�VENL��NDE AVRUPA STANDARDI LABORATUVARDAN GE��YOR – REFERANS

GENEL MERKEZ ( )
19.10.2005 (Son G�ncelleme: 12.12.2005 13:55:59)

SELMA ��M�EK BEKTA�

T�RK�YE'de mevcut g�da analiz laboratuvarlar�n�n bir�o�unda temel analizler yeterince yap�lam�yor. Tar�m Bakanl�� altyap� g��lendirmeye �al��rken, uzmanlar kaynaklar�n art�r�lmas�na ihtiya� oldu�unu belirtiyorlar.

T�rkiye, son olarak ku� gribi kriziyle bir kez daha g�ndeme gelen g�da g�venli�i konusunda Avrupa standartlar�na eri�ebilmek i�in bir dizi "�devi" yapmak zorunda. Bunlar�n aras�nda g�da g�venli�i zincirinin en �nemli halkas� olan laboratuvarlar da yer al�yor. Nitekim yakla��k bir y�l �nce AB Komisyonu'NUN HAZIRLADI�I B�R RAPOR T�RK�YE'de laboratuvarlar konusunda �nemli eksiklerin bulundu�unu ortaya koymu�tu.

T�rkiye'DE �U ANDA TOPLAM 39 �L KONTROL LABORATUVARLARININ YANI SIRA 23 ADET �ZEL GIDA KONTROL LABORATUVARI BULUNUYOR. KAMU LABORATUVARLARI HER T�RL� H�ZMET� VERMELER�NE KAR�IN �ZEL LABORATUVARLAR TARIM BAKANLI�I’NIN TERC�H� �LE �THALAT, �HRACAT NUMUNELER�N�N ANAL�ZLER�YLE YETK�LEND�R�LD�KLER� G�B� �ZEL TALEPLER� DE KAR�ILAYAB�L�YORLAR.

PEK� EKS�KLER NELER? UZMANLARA G�RE EN B�Y�K SIKINTI ALT YAPIDA. YAN� HEM TEKN�K ANLAMDA YETERL� DONANIM YOK HEM DE N�TEL�KL� ELEMAN A�I�I VAR. YAPILAN ANAL�ZLER�, TEMEL VE �ZEL ANAL�ZLER OLMAK �ZERE �K� GRUBA AYIRAN UZMANLARA G�RE, T�RK�YE’DE TEMEL ANAL�ZLER KAPSAMINDA YER ALAN F�Z�KSEL-K�MYASAL ANAL�ZLER KONUSUNDA B�LE SIKINTI VAR. �TE YANDAN GIDA G�VENL��N�N EN KR�T�K ANAL�ZLER� ARASINDA G�STER�LEN M�KROYOB�YOLOJ�K ANAL�ZLER �SE YETER�NCE SIKLIKTA VE YAYGINLIKTA YAPILAMIYOR. BU ANAL�ZLER ARASINDA RUTUBET, K�L, PROTE�N, �EKER, AFLATOKS�N, PH G�B� MADDELER�N ANAL�ZLER� BULUNUYOR. �TE YANDAN D�OKS�N, PEST�S�TLER, AKR�LAM�N, KALINTI �ZLEME, GENET�� DE��T�R�LM�� ORGAN�ZMALAR (GDO), TOKS�NLER, A�IR METALLER G�B� �ZEL ANAL�ZLERE GEL�NCE BUNLARIN �OK AZI T�RK�YE’DE YAPILAB�L�YOR BAZILARI �SE H�� YAPILMIYOR.

AB'den maddi destek

Laboratuvarlar konusunda bir s�redir yeterlilik testlerini zorunlu k�lmak ve akreditasyonu yayg�nla�t�rmak gibi �nemli �al��malar y�r�ten Tar�m Bakanl��, AB ile ortak projelerle ve ald�� desteklerle mevcut laboratuvarlar�n rehabilitasyonunu tamamlamaya �al��yor. Bu �al��malardan biri de AB ve bakanl�k ortakl��nda 1997 y�l�nda ba�lat�lan G�da Denetim Hizmetlerinin Desteklenmesi Projesi. 2002 y�l�na kadar yerel kaynaklarla y�r�t�len proje, bu y�ldan sonra fiilen i�lerlik kazanm�� durumda. Projenin toplam b�t�esi 14 milyon 123 bin euro ve bunun 4 milyon eurosu yerel katk� olarak ger�ekle�ti. Bakanl�k yetkililerinin verdi�i bilgilere g�re bu proje sayesinde 14 adet il kontrol laboratuvar� kuruldu ve Bursa G�da Kontrol ve Merkez Ara�t�rma Enstit�s� M�d�rl��’ne 2004’te 9 milyon euroluk 122 �e�it ve 667 adet alet ve ekipman hibe edildi. Ayr�ca yine bu proje kapsam�nda 36 personel yurtd��nda e�itim �al��malar�na kat�ld�lar.

S�rada Referans Laboratuvar� var

Bakanl��n en b�y�k projelerinden biri de Ankara’da kurulacak olan Ulusal G�da Referans Laboratuvar�. Projenin toplam b�t�esinin yakla��k 7 milyon euro oldu�unu belirten bakanl�k yetkilileri, bunun 1,6 milyon eurosunun yerel katk� olaca��n� s�yl�yorlar. Uzmanlar ise kurulacak bu laboratuar�n, T�rkiye’de �nemli bir eksikli�i kapataca��n� belirtiyorlar. ��nk� buras� mevcut laboratuvarlar�n merkezi olarak �al��acak ve uzmanl�k isteyen, T�rkiye’de yap�lmayan bir tak�m �zel analizler konusunda yo�unla�acak.

En az 40 milyon dolar gerek

Bug�n temel analizleri yapabilen bir laboratuvar� kurmak i�in en az 2 milyon dolar gerekti�ini belirten Ziraat M�hendisleri Odas� Y�netim Kurulu �yesi Fatih Ta�d��en’e g�re T�rkiye’deki laborutuvarlar�n eksikliklerini tamamlamak i�inse en az 40 milyon dolar gerekiyor. ��nk� T�rkiye’de temel analizlerin tamam�n� yapan 3 ya da 4 laboratuvar bulunuyor. Bu t�r laboratuvarlar� �lke �ap�nda yayg�nla�t�r�lmas� gerekti�ini belirten Ta�d��en, ithalat ve ihracat merkezlerinde de teknik donan�m� daha g��l� laboratuvarlara ihtiya� oldu�unu vurguluyor. AB destekleriyle bu sorunlar�n a��lamayaca��n� �ne s�ren Ta�d��en, bu konuda ulusal kaynaklar�n ortaya ��kar�lmas� gerekti�ini belirtiyor.

Devlet laboratuvarlar� uzmanla�mal�

Laboratuvar hizmetlerinin geli�tirilmesi i�in devlet laboratuvarlar�n�n uzmanl�k alanlar�na yo�unla�mas� gerekti�ini belirten Kalite Sistem Laboratuvarlar Grubu Genel Sekreteri ve T�rk Laboratuvarlar� (T�rk-Lab) Y�netim Kurulu �yesi Samim Saner, b�ylece sistemin aksayan y�nlerinin tamamlanaca��n� belirtiyor. Saner, "��nk� devlet AB destekleri gibi fonlar� kullanarak mevcut laboratuvarlar� uzmanla�t�rabilir. �zel laboratuvarlar�n bu t�r imkanlar� olmad�� gibi, onlar daha �ok talep edilen temel analiz hizmetlerini verebilir. B�ylece kendi s�rekliliklerini de sa�lam�� olurlar" diye konu�tu. "Devlet �zel yeterlilik verdi�i halde �zel laboratuvarlardan yeterince faydalanm�yor" diyen Saner, �zel laboratuvarlar�n piyasa denetiminin bir par�as� olarak �al��mas�, devletin de kontrol i�lerine yo�unla�mas� gerekti�i d��ncesinde.

Sekt�r�n en �nemli s�k�nt�lar�ndan birinin nitelikli eleman eksi�i oldu�unu belirten Saner, "Eksiksiz bir laboratuvar nitelikli eleman yoksa bir i�e yaramaz. Laboratuvarlarda �al��an personelin farkl� bir yasas� olmal�. Ara�t�rmac�, �al��t�� sekt�r� bilen ve kesinlikle yabanc� dili olanlardan tercih edilmeli. En �nemlisi de bu ki�iler e� de�er laboratuvarlarda yurtd�� e�itimlerine tabi tutulmal�" dedi.

Avrupa'DA GIDA �ST KURULDAN SORULUYOR

AVRUPA �LKELER�NDE LABORATUVARLARLA TEK MODEL B�R ��LEY�� YOK. HER �LKEDE FARKLI UYGULAMALAR VAR. ORTAK OLAN �EY �SE HER �LKEDE MUTLAKA GIDA G�VENL��NDEN SORUMLU B�R �ST YAPININ BULUNMASI. BU �ST YAPI BAZI �LKELERDE TARIM, BAZI �LKELERDE SA�LIK BAKANLIKLARINA BA�LI �KEN �NG�LTERE �RNE��NDE OLDU�U G�B� BAZI �LKELERDE �SE BA�IMSIZ OLARAK �ALI�IYOR. DOLAYISIYLA GIDA G�VENL�� VE LABORATUVARLARLA �LG�L� T�M ORGAN�ZASYON BU �ST YAPI �ZER�NDEN SA�LANIYOR. ULUSAL D�ZEYDEK� BU �ST B�R�MLER �SE TOPLULU�UN �ST B�R�M� OLAN AVRUPA GIDA G�VENL�� OTOR�TES�NE (EFSA) BA�LI OLARAK �ALI�IYOR. BURASI B�L�MSEL B�R KURUL OLARAK �ALI�IYOR. AVRUPA’DAK� LABORATUVARLARA GEL�NCE HEM �ZEL HEM DE KAMU LABORATUVARLARI BULUNUYOR. EN �NEML�S� DE AVRUPA’DA P�YASA KONTROL� �OK G�NDEMDE VE ESAS BU ��N �EK�C� KUVVET�N� P�YASA KONTROL� OLU�TURUYOR.

Okunma Say�s�: 467

Payla�:

Facebook Twitter Whatsapp

T�m Yaz�l� Bas�nda Odam�z

GIDA G�VENL��NDE AVRUPA STANDARDI LABORATUVARDAN GE��YOR – REFERANS – 18.10.2005

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste

GIDA G�VENL���NDE AVRUPA STANDARDI LABORATUVARDAN GE��YOR – REFERANS – 18.10.2005

GIDA G�VENL��NDE AVRUPA STANDARDI LABORATUVARDAN GE��YOR – REFERANS – 18.10.2005