TÜRKİYE'DE, ŞEKER SEKTÖRÜ VE ŞEKER PANCARI ÜRETİCİSİ ÜZERİNE OYNANAN KİRLİ OYUNLAR, HALKIN GÖZLERİ ÖNÜNDE SERGİLENMEYE DEVAM EDİYOR. TÜRKİYE'NİN ATAR DAMARLARINDAN BİRİSİ OLAN ŞEKER SEKTÖRÜ, RANT UĞRUNA YOK EDİLMEYE ÇALIŞILIYOR.

DÜNYANIN ÖNEMLİ ŞEKER ÜRETİCİLERİ ARASINDA YER ALAN TÜRKİYE, DÜNYA PANCAR ŞEKERİ ÜRETİMİNDE FRANSA, ALMANYA VE AMERİKA'DAN SONRA % 8 İLE 4 ÜNCÜ, AVRUPA PANCAR ŞEKERİ ÜRETİMİNDE % 10 İLE 3 ÜNCÜ SIRADADIR. ORTA DOĞU PANCAR ŞEKERİ ÜRETİMİNDE % 65 PAYA SAHİP OLAN TÜRKİYE, AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNİN % 15'İ KADAR ŞEKER ÜRETMEKTEDİR.

ŞEKER SEKTÖRÜ, TÜRKİYE'DE TARIMA DAYALI SANAYİİNİN EN ÖNEMLİ VE BAŞARILI ÖRNEĞİDİR. SULU KOŞULLARDA VE ÜSTÜN TARIM TEKNİKLERİ KULLANILARAK ÜRETİLEN ŞEKER PANCARI, TÜRKİYE KIRSALININ EN ÖNEMLİ GELİR KAYNAĞIDIR. ÜRETİCİYE MEKANİZASYONU, GÜBREYİ VE TARIM İLACINI KULLANMAYI ÖĞRETEN PANCAR TARIMI, KENDİSİNDEN SONRA AYNI TARLAYA EKİLEN TÜM ÜRÜNLERİN VERİMLERİNİ ARTIRIR. TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNE YILDA 14 MİLYON TONUN ÜZERİNDE "YÜK" SAĞLAR. FABRİKALARDAN BEDELSİZ YA DA DÜŞÜK BEDELLERLE POSA - MELAS ALAN ÜRETİCİ, DİBE VURMUŞ OLAN HAYVANCILIKTA YEM AÇIĞINI KAPATMAYA ÇALIŞIR. SEKTÖRÜN ÇIKTISI OLAN ŞEKER, ÜLKE GEREKSİNİMİNİ KARŞILAR, DIŞSATIMI YAPILIR.

TÜRKİYE'DE HALEN 30 ADET ŞEKER FABRİKASI BULUNMAKTADIR. BUNLARDAN ÜÇÜ, DAHA EVVEL ÖZELLEŞTİRİLMİŞ VE SÜREKLİ ZARAR ETMEKTE OLAN KONYA, KAYSERİ VE AMASYA ŞEKER FABRİKALARIDIR. DİĞER 27 FABRİKANIN TÜMÜ TŞFAŞ KAPSAMINDADIR. ŞEKER FABRİKALARINDA, 30.000'E YAKIN İŞÇİ İSTİHDAM EDİLMEKTEDİR.

TŞFAŞ FABRİKALARINA BAĞLI VE ÖZEL FABRİKALARA YÖNELİK OLARAK, 1999 YILI İTİBARİYLE, 74 İL SINIRI İÇİNDEKİ 7.000'E YAKIN KÖYDE, 500.000 ÇİFTÇİ AİLESİ TARAFINDAN PANCAR TARIMI YAPILMAKTADIR. PANCAR ÜRETİCİLERİ YANINDA, PANCAR TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLER, ET VE SÜT SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTERİP ŞEKER SANAYİİ YAN ÜRÜNLERİNDEN FAYDALANAN ÇİFTÇİ AİLELERİ, TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNDE ŞEKER ÜRÜNLERİNİ TAŞIYANLAR, FABRİKALARDA İŞÇİ - MEMUR KONUMUNDA İSTİHDAM EDİLENLER DÜŞÜNÜLDÜĞÜNDE, ŞEKER SEKTÖRÜNÜN, ÜLKEMİZDE EN AZINDAN 8 MİLYON KİŞİYİ DOĞRUDAN İLGİLENDİRDİĞİ ORTAYA ÇIKMAKTADIR.

ŞEKER SEKTÖRÜNÜN HAMMADDESİNİ ŞEKER PANCARI VE ŞEKER KAMIŞI OLUŞTURMAKTADIR. AYRICA NİŞASTA BAZLI ŞEKERLER, MISIRDAN DA ÜRETİLEBİLMEKTEDİR. ÜLKEMİZDE, EKOLOJİ VE ÜRETİM DESENİNİ YAPISININ BİR SONUCU OLARAK, ŞEKER KAMIŞI ÜRETİL(E)MEMEKTE, ÜLKE ŞEKER PANCARI AÇISINDAN KENDİNE YETMEKTE, MISIRDA İSE DIŞALIMCI KONUMDA BULUNMAKTADIR. MISIRDA, ÜLKE GEREKSİNİMİNİN 1/3'ÜNÜ OLUŞTURAN YAKLAŞIK 1 MİLYON TON AÇIK DIŞALIM İLE KARŞILANMAKTADIR.

1990'LI YILLARIN GEREKSİZ DIŞALIMLARI İLE DAHİLDE İŞLEME REJİMİNİN İSTİSMAR EDİLMESİ VE GÜMRÜK KONTROLLERİNİN YETERSİZLİĞİNDEN KAYNAKLANAN VE YILDA 300.000 TONLAR DÜZEYİNE ULAŞTIĞI TAHMİN EDİLEN KAYIT DIŞI PANCAR ŞEKERİ TİCARETİ, ŞEKER STOKLARININ OLUŞMASINA NEDEN OLMAKTA VE İKTİDARLAR, BU SORUNLARIN ÜSTÜNE GİTMEK YERİNE, PANCAR ÜRETİME KOTA GETİRMEKTEDİRLER. BU, TÜRKİYE'NİN KENDİNE ÖZGÜ "POLİTİKA ÜRETME BECERİSİNİN" TİPİK BİR GÖSTERGESİDİR.

TÜRKİYE'DE STOK FAZLALIĞI GEREKÇE GÖSTERİLEREK ÜLKEDE ÜRETİLEN ŞEKER PANCARI ÜRETİMİNE KOTA GETİRİLİRKEN, DİĞER TARAFTAN DIŞALIMCI OLDUĞUMUZ MISIRI HAMMADDE OLARAK KULLANAN NİŞASTA BAZLI ŞEKER ÜRETİMİNE GENİŞ OLANAKLAR SUNULMAKTADIR.

HAMMADDE OLARAK MISIR KULLANAN NİŞASTA BAZLI TATLANDIRICILAR DOĞRUDAN TÜKETİLMEMEKTE, DAHA ÇOK ŞEKERLİ ÜRÜNLER SANAYİİNDE GİRDİ OLARAK KULLANILMAKTADIR. BU TATLANDIRICILARIN BAŞLICA KULLANIM ALANLARI ŞEKERLEMELER, ŞEKERLİ VE UNLU ÜRÜNLER, GELENEKSEL TATLILAR, DONDURMA, HELVA, REÇEL VE MARMELAT, ALKOLLÜ VE ALKOLSÜZ İÇECEKLERDİR.

VIII. BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI VERİLERİNE GÖRE, NBŞ SEKTÖRÜNDE KURULU BULUNAN VE ÜRETİM YAPAN ŞİRKETLERE İLİŞKİN BİLGİLER AŞAĞIDA VERİLMEKTEDİR;

KURULUŞ ADI YERİ ÜRETİM KONUSU YAKLAŞIK KAPASİTE İŞÇİ SAYISI

CARGİLL BURSA NİŞASTA VE NBŞ 135.000 190

PENDİK NİŞASTA İSTANBUL NİŞASTA VE NBŞ 90.000 150

AMYLUM ADANA NİŞASTA VE NBŞ 180.000 174

SUNAR ADANA NİŞASTA VE NBŞ 51.000 131

TAT ADANA NİŞASTA VE NBŞ 30.000 80

TOPLAM 486.000 725

YUKARIDA BELİRTİLEN ŞİRKETLERDEN İKİSİ YABANCI, İKİSİ YERLİ VE BİRİ DE YERLİ-YABANCI SERMAYE ORTAKLIĞINDAN OLUŞMAKTADIR.

BURSA ORHANGAZİ'DE NİTELİKLİ TARIM TOPRAKLARI ÜZERİNE KURULMASI PLANLANDIĞINDA, TARIM ALANLARININ KORUNMASI VE İZNİK GÖLÜ ÜZERİNDEKİ KİRLETİCİ ETKİLERİNİN ÖNLENMESİ AMACIYLA DEMOKRATİK KİTLE ÖRGÜTLERİNCE BAŞLATILAN İDARİ YARGI SÜRECİNDE ALINAN İPTAL KARARLARINA KARŞIN; ÖZEL SEKTÖR - BÜROKRASİ - YEREL YÖNETİCİLER VE MERKEZİ SİYASETÇİLERİN "SON DERECEDE BAŞARILI İŞBİRLİĞİ" İLE ÜRETİME GEÇEN FABRİKANIN SAHİBİ AMERİKAN CARGİLL ŞİRKETİ, HALEN 57 ÜLKEDE FAALİYET GÖSTERMEKTE OLUP, 90.000 ÇALIŞANI İLE TARIM ALANINDA DÜNYANIN EN BÜYÜK ŞİRKETİ NİTELİĞİNDEDİR.

İNGİLİZ CERESTAR ŞİRKETİ VE ÜLKER'İN YARI YARIYA ORTAKLIĞINDA YÖNETİLEN PENDİK NİŞASTA İSE, YURTDIŞINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN BİR OPERASYON İLE CARGİLL FİRMASININ YÖNETİMİNE GEÇMİŞTİR. CARGİLL, CERESTAR ŞİRKETİNİN YARISINI SATIN ALMIŞ VE BÖYLECE CARGİLL, DOĞRUDAN PENDİK NİŞASTA SANAYİİ A.Ş'NİN % 50'LİK HİSSESİNE SAHİP OLMUŞTUR.

BÖYLECE CARGİLL VE ÜLKER 1997 YILINDA ORTAK OLMUŞ, GELİŞMELER BUNDAN SONRA HIZ KAZANMIŞTIR.

NBŞ ÜRETİMİ, 1995 - 1998 ARALIĞINDAKİ 4 YILDA, % 150 ORANINDA BÜYÜMÜŞTÜR. SEKTÖRÜN NBŞ İÇİN KOYDUĞU 2005 YILI ÜRETİM HEDEFİ 430.000 TONDUR. BUNUN GERÇEKLEŞMESİ HALİNDE, 10 YILLIK ÜRETİM ARTIŞI % 700'ÜN ÜZERİNDE OLACAKTIR. BUNA YÖNELİK OLARAK, SEKTÖR, İLAVE KAPASİTE ARTIRIMI YATIRIMLARINA GİRİŞMEKTEDİR.

BU GRUPLARIN KONTROLSÜZ BÜYÜMELERİ, 2005 YILINDA ŞEKER FABRİKALARININ MEVCUT ÜRETİMLERİNE GÖRE 600 BİN TON DAHA AZ ŞEKER ÜRETMELERİNİ, YANİ KURULU KAPASİTELERİNİ % 25 EKSİK KULLANMALARINI GEREKTİRECEKTİR. DOLAYISIYLA PANCAR ÜRETİCİLERİ DE 4-4.5 MİLYON TON DAHA AZ PANCAR ÜRETECEK VE YAKLAŞIK 1 MİLYON DEKAR EKSİK EKİM YAPACAKLARDIR. SEKTÖRÜN İSTİHDAM KAPASİTESİNDE İSE 35 BİN TAM/YIL İŞGÜCÜ AZALMASI, DİĞER BİR İFADE İLE YAKLAŞIK 100 BİN PANCAR ÜRETİCİSİ AİLENİN DE PANCAR TARIMINDAN VAZGEÇMESİ SÖZKONUSU OLACAKTIR.

AVRUPA BİRLİĞİ'NDE, NİŞASTA KÖKENLİ ŞEKERLER İÇİN % 2'LİK BİR KOTA BULUNMAKTA İKEN, 57. HÜKÜMET DÖNEMİNDE, 4 NİSAN 2001 TARİHİNDE ÇIKARILAN ŞEKER KANUNU, TÜRKİYE'DE BU KOTAYI % 10 OLARAK BELİRLEMİŞ VE BAKANLAR KURULU'NA, % 50'LİK ARTIRIM YETKİSİ VERMİŞTİR. HEMEN ARDINDAN DA, BU "YETKİ" KULLANILARAK, KOTA % 15'E ÇEKİLMİŞTİR.

SEÇİM MEYDANLARINDA ŞEKER PANCARI KOTASINI KALDIRACAĞI "SÖZ" Ü VEREN AKP İKTİDARI, AYNI UYGULAMAYI SÜRDÜRMEKTE VE ADI GEÇEN KOTAYI YENİDEN % 50 OLARAK BELİRLEMEKTEDİR.

SORUNUN BÜYÜKLÜĞÜNÜ ORTAYA KOYMAK AÇISINDAN ŞU SAPTAMA YAPILMALIDIR. 15 AB ÜLKESİNİN NBŞ ÜRETİMİ 300.000 TON İKEN, TÜRKİYE TEK BAŞINA BU MİKTARIN ÜRETİMİNE İZİN VERMEKTEDİR. BU KONUDA DENETİMİN YETERSİZ OLMASI, SÖZÜ EDİLEN KOTA MİKTARININ ÜZERİNDE BİR ÜRETİMİN GERÇEKLEŞTİRİLEREK PİYASAYA SÜRÜLDÜĞÜNE YÖNELİK SAVLARIN ORTAYA ÇIKMASINA NEDEN OLMAKTADIR.

NBŞ ÜRETİMİ İLE İLGİLİ OLARAK ŞU GERÇEKLERİN ALTINI ÇİZMEKTE YARAR BULUNMAKTADIR;

• NBŞ'LERE TANINAN HER KOTA, TÜRKİYE KÖYLÜSÜNÜN PANCAR EKİM ALANLARININ, DOLAYISIYLA GELİR OLANAKLARININ DAHA DA KISILMASI ANLAMINA GELMEKTEDİR.

• ÜLKER - CARGİLL ORTAKLIĞININ DAHA ÇOK KAR ELDE ETMESİ UĞRUNA, TÜRK ÇİFTÇİSİNİN ZATEN ZOR OLAN YAŞAM KOŞULLARI, DAHA DA AĞIRLAŞTIRILMAKTADIR.

• ÜLKEDE ÜRETİLEN ŞEKER PANCARI YERİNE, DIŞALIMA DAYALI MISIRDAN ÜRETİLEN NBŞ'LERİN ÜRETİMİNE İZİN VERMEK, YERLİ "ORTAK" LARIN KAZANMASINI SAĞLAMAK YANINDA, TÜRK ÇİFTÇİSİNİN KAZANCININ AMERİKALI - ARJANTİN'Lİ ÇİFTÇİLERE AKTARILMASI ANLAMINA GELMEKTEDİR.

ŞEKER FABRİKALARININ ÖZELLEŞTİRİLMESİ

DİĞER TARAFTAN, 27 ŞEKER FABRİKASI, 4 ALKOL FABRİKASI, 6 MAKİNE FABRİKASI, 1 TOHUM İŞLEME FABRİKASI VE 1 ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ'NE SAHİP OLAN ŞEKER FABRİKALARININ ÖZELLEŞTİRME ADI ALTINDA YABANCI VE ONLARA ORTAK TAŞERON FİRMALARA PEŞKEŞ ÇEKİLMESİNE YÖNELİK PLANLAR SÜRDÜRÜLMEKTEDİR.

ŞEKER SEKTÖRÜNDE OLASI ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARINDA, KARINI MAKSİMİZE ETMEYİ AMAÇLAYACAK YATIRIMCILAR;

• HAMMADDE SORUNU YAŞAMAMAK BAKIMINDAN; PANCAR KALİTESİ VE VERİMİ YÜKSEK OLAN ORTA ANADOLU BÖLGESİ'NDE BULUNAN,

• ÖLÇEK EKONOMİLERİNDEN YARARLANMAK BAKIMINDAN; 6.000 TON /GÜNÜN ÜZERİNDE İŞLEME KAPASİTESİNE SAHİP,

• ÜRETTİKLERİ ŞEKERİ TÜKETİM MERKEZLERİNE EN KOLAYLIKLA VE EN AZ MASRAFLA ULAŞTIRABİLECEKLERİ

FABRİKALARI SEÇECEKLERDİR. BU ÖZELLİKLERE YAKIN FABRİKALAR İSE AFYON, BURDUR, ÇORUM, EREĞLİ, ESKİŞEHİR, ILGIN, TURHAL OLARAK SAYILABİLİR. BU BAĞLAMDA, BU FABRİKALAR DIŞINDA ÖZELLEŞTİRME SATIŞLARINDAN FABRİKA SEÇEN YATIRIMCININ, ŞEKER ÜRETİMİNİN DIŞINDA NİYETLER TAŞIDIĞI SÖYLENEBİLİR.

ŞEKER SEKTÖRÜNDE SÜRDÜRÜLEN SÜRECİN OLASI SONUÇLARI ŞÖYLE DEĞERLENDİRİLEBİLİR;

 PANCAR ŞEKERİ SEKTÖRÜNDE FABRİKALARIN TÜMÜ ÖZELLEŞTİRİLECEKTİR.

 ÖZELLEŞTİRİLEN FABRİKALARIN YAKLAŞIK 10'U ÜRETİME DEVAM EDERKEN, DİĞERLERİ FARKLI GEREKÇELERLE KAPATILACAKTIR.

 TÜRKİYE'NİN ŞEKER GEREKSİNİMİNİN ALTINA DÜŞECEK ÜRETİM AÇIĞI, DIŞSATIM GERİ ÖDEMELERİ İLE DESTEKLENDİĞİ İÇİN "DAHA UCUZ"A ŞEKERE SAHİP OLAN ÜLKELERDEN VE ÖZELLİKLE AB'DEN YAPILAN DIŞALIM İLE KAPATILACAKTIR.

 SÜREÇ İÇERİSİNDE, YİNE DAHA UCUZA ŞEKER ÜRETTİĞİ GEREKÇESİ İLE NİŞASTA BAZLI ŞEKERLERE TANINAN AYRICALIKLAR SÜRDÜRÜLECEK VE SANAYİİ ŞEKERİ TÜMÜYLE MISIRDAN ELDE EDİLEN NİŞASTA BAZLI ŞEKERLERE DAYANDIRILACAKTIR.

 ŞEKER PANCARI ÜRETİMİNE GETİRİLEN KOTALAR ARTIRILARAK SÜRDÜRÜLECEKTİR.

 TÜRKİYE'NİN MISIR DIŞALIMI DA ARTARAK SÜRECEKTİR.

 SONUÇTA, PANCAR ÜRETİCİSİNE VERİLMEYEN KAMU KAYNAKLARI, AB PANCAR ÜRETİCİLERİNE, ABD VE ARJANTİN MISIR ÜRETİCİLERİNE, ÇOKULUSLU ŞİRKETLERE AKTARILMAYA BAŞLANACAKTIR.

 ÖZELLİKLE ÜLKENİN DOĞUSUNDA YAŞAYAN İNSANLARIN, ŞEKER PANCARINDAN VE SEKTÖRÜN KATMA DEĞERİNDEN KAYNAKLANAN GELİR OLANAKLARI ORTADAN KALKACAKTIR.

 DİBE VURMUŞ OLAN HAYVANCILIK, ÖNEMLİ BİR YEM KAYNAĞINI DAHA YİTİREREK, "PİYASAYA" TESLİMİYETİNİ İLAN EDECEKTİR.

 SEKTÖRDE ÇALIŞAN 30.000'İN ÜZERİNDEKİ İŞÇİ, İŞLERİNİ YİTİRECEKLERDİR.

 SEKTÖR, DIŞA BAĞIMLI BİR HALE GETİRİLECEKTİR.

TÜM BUNLARDAN KAÇINMAK İÇİN, YERLİ - YABANCI ÇIKAR ORTAKLIKLARI KURUP GELİŞTİRMEK YERİNE, YURTSEVER BİR TUTUMLA, AŞAĞIDAKİ ÖNLEMLER SÜRATLE YAŞAMA GEÇİRİLMELİDİR:

• TÜRKİYE'NİN KAYNAĞI OLAN ŞEKER PANCARI ÜRETİMİNE GETİRİLEN KOTALAR KALDIRILMALI,

• BAKANLAR KURULU, TEMEL OLARAK % 10 OLAN NİŞASTA BAZLI ŞEKER KOTASINDA %50 ARTIRMA -AZALTMA YETKİSİNİ, SÜREKLİ ARTIRMA YÖNÜNDE KULLANMAK YERİNE, AZALTMA LEHİNE KULLANARAK, NBŞ KOTASINI % 5 OLARAK İLAN ETMELİ; PANCAR ÜRETİCİSİNE NEFES ALDIRMALIDIR.

• GERÇEKLEŞTİRİLECEK BİR ÜRETİM DESENİ PLANLAMASI VE ISLAH ÇALIŞMALARI ÇERÇEVESİNDE, ŞEKER FABRİKALARINA YETER MİKTARDA VE POLAR ŞEKER MİKTARI YÜKSEK ŞEKER PANCARI SAĞLANMALIDIR.

• ŞEKER FABRİKALARININ ÖZELLEŞTİRİLMESİ PLANLARINA DERHAL SON VERİLMELİ, TEKNOLOJİK YENİLEME YATIRIMLARI İLE CUMHURİYET'İN KAZANIMI OLAN ŞEKER SEKTÖRÜ GÜÇLENDİRİLEREK YAŞATILMALIDIR.

KAMUOYUNA SAYGI İLE DUYURULUR.

GÖKHAN GÜNAYDIN
BAŞKAN