20 MİLYON İNSAN AÇ, 'KUTLUYORUZ' - TARAF
16 Ekim tüm dünyada 'Gıda Günü' olarak kutlanıyor. ZMO Başkanı Günaydın, 20 milyon kişinin mutlak yoksulluk sınırında olduğu Türkiye'de bu günün kutlanamayacağını söyledi. TZOB Başkanı ise ekonomik krizin halkın gıdaya ulaşmasını zorlaştırdığını belirtti.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Gökhan Günaydın, Türkiye‘de yaklaşık 20 milyon kişinin mutlak yoksulluk sınırında olduğunu, bu kişilerin dışardan yardım almadan karnını doyuramadığını kaydetti. ‘15 Ekim Dünya Gıda Günü‘ nedeniyle düzenlenen toplantıda konuşan Günaydın, "Bugün, bir kutlama günü değil. İnsanı, toprağı, hayvanı aç olan ülkede kutlama yapılmaz" dedi.
ÜRETİMDEKİ DÜŞÜŞ
Türkiye‘de son yıllarda tarımdaki üretim artışının nüfus artışının gerisinde kaldığını dile getiren Günaydın, bunun insanları önce yoksullaştırıp, sonra her türlü istismara açık hale getirmeye yönelik siyasal projenin parçası haline geldiğini savundu. Günaydın, son yıllarda tarımsal üretimdeki düşüşün, sadece kuraklıkla açıklanamayacağını ifade ederek, "Verimi artırmaya yönelik herhangi bir önlem alınmadığı gibi gıda açığı ithalatla kapatılmaya çalışılıyor. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Kanada kırmızı mercimeğini dağıtmakla görevli bir kurum haline geldi" diye konuştu.
DESTEK ARTIRILMIYOR
Türkiye‘nin tarımsal dış ticarette bu yıl 3.5 milyar dolar açık vermesinin tahmin edildiğini belirten Günaydın, son bir yılda gübre türlerine göre fiyatın yüzde 80-180 arasında, mazot fiyatlarının da yüzde 40 artmasına karşın tarıma verilen desteğin artırılmadığını söyledi. Günaydın, Türkiye‘de 11.5 milyar litrelik mazot tüketiminin 3-3.5 milyar litresinin tarımda kullanıldığına işaret ederek, tarımda kullanılan mazottan 5 milyar YTL ÖTV ve KDV tahsil edildiğini kaydetti.
Günaydın, "Bu, tarım sektörüne ayrılan 5.3 milyar liralık destekleme bütçesi ile aynı tutar. Türkiye‘de tarım, desteklenmiyor, vergilendiriliyor. Verilen destek, mazot ile geri almıyor" dedi.
BAKANLIĞA ELEŞTİRİ
20 milyon kişinin mutlak yoksulluk sınırında olduğunu belirten Günaydın, böyle bir ortamda Dünya Gıda Günü kutlamasının yapılamayacağını söyledi. Günaydın, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkililerinin katılmamasını eleştirdi.
Günaydın, şunları kaydetti: "Katılmadılar çünkü söyleyecek sözleri yok, burada söylenecek şeylere cevapları yok.Bakanlık odasına kapanarak yapılan çalışmalar ülkeye hayır getirmiyor, ülkede ciddi gıda güvenliği sorunu var."
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar da artan fiyatlar nedeniyle açlık riski taşıyan insan sayısının 100 milyon artarak, 1 milyara ulaştığını söyledi.
GIDAYA ULAŞMAK ZORLAŞTI
Krizlerde en büyük tehlikenin halkın gıdaya ulaşmasındaki zorluklar olduğunu dile getiren Bayraktar, bu durumun biyoyakıt nedeniyle oluşan talep artışı ve iklim değişikliğinin üretimi sınırlandırmasından kaynaklandığını vurguladı. Gıda güvencesi sağlanmasının her zamankinden daha önemli hale geldiğini ifade eden Bayraktar, "Halkın moralini yüksek tutmak için gıdaya ulaşması temin edilmelidir. Bunun için de tarımsal üretimi artırmak zorundayız" dedi. Bayraktar, dünyada yaşanan gelişmelerin Türkiye‘yi de etkilediğini vurgulayarak, dünyadaki tüketim taleplerinin karşılanabilmesi ve fiyat artışlarından asgari düzeyde etkilenmek için tarımsal üretimin artırılması, bunun için de üreticilerin desteklenmesi gerektiğine işaret etti.
İHRACATA TEŞVİK
Dövizdeki yükselmenin tarım ve gıda fiyatlarını bir miktar yukarıya çekebileceğini kaydeden Bayraktar, bu durumun tarım ürünleri ile gıda ithalatını azaltıp, ihracatını teşvik edebileceğine dikkat çekti. Bayraktar, şöyle devam etti: "Türkiye, tarımdaki bu avantajını kullanabilir. Tarımsal üretimi artırmak suretiyle, etkileri uzun süre devam edeceği düşünülen ve reel sektörü de olumsuz etkileyeceği bilinen küresel mali krizin etkilerini asgariye indirmede katkı sağlanabilir. Halkın gıda temininde daha büyük sıkıntıya düşmemesi için de tarımsal üretim artırılmalı. Dövizdeki artışa bağlı olarak girdi maliyetleri de artabilir. Bu konuda tedbir alınması gerekiyor."
Kimya Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Besleme de gıdanın borsalarda satılan bir meta olamayacağını vurgulayarak, sektördeki özelleştirmelerin sadece üreticileri değil, Türkiye‘nin de gıda güvenliğini tehdit ettiğini söyledi. Gıda Mühendisleri Odası ise Türkiye‘de gıdaların önemli bir bölümünün kayıt dışı üretildiğini belirtti.
925 MİLYON KIŞI AÇ
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, dünyadaki aç insan sayısının 925 milyona çıktığını, bunun iki katı insanın aşırı beslendiğini aktararak, bu kesimin zayıflaması için harcanan paranın, açlık çekenlerin gıda ihtiyacı bedelinin iki katı olduğunu söyledi. Türkiye‘nin ekonomik gücü olmadığı için ithalat yapamadığını dile getiren Eker, "Bir galat-ı meşhur var, Türkiye, dünyada kendi kendine yeten ülkelerden bir tanesiydi, şimdi şöyle oldu‘ diye. Bu doğru değil" dedi. Türkiye‘nin gıda konusunda probleminin olmadığını belirten Bakan Eker, dünyada herkesi besleyecek gıda maddesi üretildiğini ancak var olan gıdaya erişilemediğini vurguladı. Mehdi Eker, Türkiye‘nin tarımda kendi kendine yetmediğini de savundu.
Yüksek gıda ve enerji fiyatı az yedirdi
Yüksek gıda ve enerji fiyatları 26 ülkedeki insanların yüzde 60‘ını etkiliyor. Bunlar arasında yoksul ülkeler ve Türkiye de bulunuyor.
Türkiye‘nin yanı sıra gelişmiş ülkelerden ABD, İngiltere, İtalya, Kanada, Rusya, Almanya, İspanya, Fransa ve Brezilya da bu durumdan payını alanlar arasında yer alıyor.
BBC World Service‘nin yaptığı araştırmada, Filipinlerin bu sorundan en çok etkilenen ülkelerden biri olduğu ifade edildi. Araştırma, gelişmekte olan ülkelerde birçok insanın yüksek gıda maliyeti yüzünden bu yıl daha az yemek zorunda kaldığını ortaya koydu.
Araştırmaya göre 26 ülkedeki insanların yüzde 43‘ü yiyeceklerini değiştirdi. Ağırlıklı Panama‘da görülen bu sorun insanların yüzde 71‘ini ucuz gıdaya yöneltti. Panama‘yı yüzde 67 ile Mısır, yüzde 64 ile Kenya ve yüzde 63 ile Filipinler izledi. Filipinler ve Panama‘dakilerin yüzde 63‘ü, Kenya‘dakilerin yüzde 61 ve Nijerya‘dakilerin ise yüzde 58‘i yemeklerinden kısarken, Avustralya‘da bu oran yüzde 27, İngiltere‘de yüzde 25 ve Almanya‘da yüzde 10 çıktı.
Hükümetlerin gıda fiyatlarıyla mücadeledeki çalışmalarından memnun olmayanların oranına bakıldığında Mısır‘da bu oranın yüzde 88, Filipinler‘de yüzde 86 ve Lübnan‘da yüzde 85 olduğu ifade edildi. Gelişmiş ülkelerden Fransa‘da ise bu oran yüzde 79 oldu.
Enerji fiyatlannın yükselmesinden en fazla yüzde 96 ile Filipinler etkilendi. Bu ülkeyi yüzde 93 ile Mısır, yüzde 84 ile Endonezya, yüzde 83 ile Kenya ve yüzde 81 ile Meksika takip etti. Gelişmiş ülkelerden İtalya‘da bu oran yüzde 61, Fransa‘da yüzde 59 ve ABD‘de ise yüzde 58 oldu.
BBC‘nin araştırmasına yardıma olan araştırma şirketi GlobeScan‘ın Başkanı Doug Miller "Yüksek gıda ve enerji fiyatlan sorunu, fınansal sektörde devam eden krizin gölgesinde kaldı" dedi.