T�GEM ATAT�RK TARIM ��LETMES�'N�N TASF�YE ED�LMES� KARARININ �PTAL� ��N A�ILAN DAVADA, DAVALININ CEVABINA KAR�I CEVAP

Anasayfa
Mevzuat
Mevzuat Detay

Mevzuat

Bakanlar Kurulu Karar�n�n Tarihi : 13.8.1984, No : 84/8429
Dayand��� Kanunun Tarihi : 11.8.1982, No : 2699
Yay�mland��� R. Gazetenin Tarihi : 28.9.1984, No : 18529
Yay�mland��� D�sturun Tertibi : 5, Cildi : 24, S. 2074

B�R�NC� B�L�M
Kapsam ve Tan�mlar

Kapsam:
Madde 1 - Umumi ma�azalar�n kurulu� ve faaliyet esaslar�, umumi ma�azalar�n kurulabilmesi i�in verilmesi gerekli belgeler, g�mr�klenmemi� veya tekel alt�nda bulunan mallar�n umumi ma�azalara kabul edilmesi i�in Maliye ve G�mr�k Bakanl��nca izin verilmesinde aranacak ko�ullar, umumi ma�azalarda bulunmas� gerekli teknik nitelikler, umumi ma�aza i�letenlerin vermekle y�k�ml� olduklar� kefalet ak�esi miktar�n�n saptanma esaslar� ve saklanma bi�imi, makbuz ve rehin senedi defterlerinin tutulma bi�imi, umumi ma�azalara kabul edilecek mallar�n cinsleri, umumi ma�azalar�n denetim usul ve esaslar�, mallar �zerinde g�mr�k denetlemesi ve icra tarz�, izin belgesinin iptali nedenleri bu T�z�kte g�sterilmi�tir.

Tan�mlar:
Madde 2 - Bu T�z�kte ge�en deyimlerden;

a) Umumi ma�aza, makbuz ve rehin senedi verme kar��l��nda serbest, g�mr�klenmemi� veya tekel alt�nda bulunan mallar� vedia olarak kabul etmek ve mudilerine de bu senetlerle tevdi olunan mallar� satabilmek veya terhin edebilmek imkan�n� vermek �zere faaliyette bulunan ma�aza,
b) Genel antrepo, �zel antrepolara al�nmas� gerekli olanlar d��nda kalan e�ya ve maddelerin konuldu�u antrepo,
c) �zel antrepo, konulacak e�ya ve maddelerin cinslerine ve yap�lacak faaliyetin �zelliklerine uygun olarak yap�lm�� bulunan, parlay�c�, patlay�c� veya bir arada bulunduklar� e�ya i�in tehlikeli olan ya da saklanmalar� �zel tertip ve tesislere gerek g�steren e�ya ve maddelerin konuldu�u silo, so�uk hava deposu, tank, parlay�c�, patlay�c� madde depolar� gibi antrepolar,
d) Makbuz senedi (resepise), umumi ma�azalara tevdi edilen mallar�n m�lkiyetini temsil eden belge,
e) Rehin senedi (varant), umumi ma�azalara tevdi edilen mallar�n terhinini temin eden belge,
f) Serbest mal, milli mahsul ve mamullerle fiili ithali yap�lm�� e�ya,
g) G�mr�klenmemi� mal (e�ya), g�mr�k mevzuat� gere�ince g�mr�k denetimine tabi tutulmam�� e�ya,
h) Tekel alt�nda bulunan mal (e�ya), �zel kanunlara g�re tekel alt�nda bulunan e�ya,
i) Bakanl�k, Sanayi ve Ticaret Bakanl��,

anlam�na gelir.

�K�NC� B�L�M
Kurulma Usul ve Esaslar�

�zin verme yetkisi:
Madde 3 - Umumi ma�azalar, �lkenin genel ekonomik ko�ullar� g�z�n�nde bulundurularak Bakanl�k�a verilecek izinle anonim �irket �eklinde kurulur.

Bakanl�k, izin vermeden �nce, a��lmas� d��n�len yerde bir umumi ma�azaya gerek olup olmad�� konusunda da ara�t�rma yapabilir.

Umumi ma�azac�l�k yapacak �irketlerin unvanlar�nda, umumi ma�azalar teriminin bulunmas� zorunludur.

Umumi ma�azalar�n �ube a�mas� da Bakanl��n iznine ba�l�d�r.

�zin i�in gerekli bilgi ve belgeler:
Madde 4 - Umumi ma�azac�l�k yapacak bir anonim �irketin kurulu�unda, T�rk Ticaret Kanununda �ng�r�lenlerden ba�ka, a�a��da yaz�l� belgelerin bir dilek�e ekinde Bakanl��a verilmesi zorunludur:

1 - Noterce onayl� sekiz adet �irket anas�zle�mesi,
2 - En az 50.000.000 liral�k kurulu� sermayesinin Bakanl�k ad�na bloke edildi�ini g�steren banka mektubu,
3 - T�zel ki�ilerin �irkete kurucu ortak olmalar� halinde, yetkili organlar�nca verilecek noterce onayl� kat�lma karar�,
4 - Kurucu ortaklar�n n�fus c�zdan� �rne�i,
5 - Kurucu ortaklar aras�nda evli kad�n varsa, kocas�n�n yaz�l� izni,
6 - T�rk uyruklu olmayan ki�i ve kurumlar�n �irkete ortak olmalar�na yetkili mercilerce izin verilmi� oldu�unu g�sterir belgeler,
7 - Mallar�n depolanmas� ve korunmas�n�n gerektirdi�i tesislerin uygulanabilir proje ve teknik hesaplar�.

Kamu iktisadi kurulu�lar�, iktisadi devlet te�ekk�lleri ve kamu iktisadi kurulu�lar�n�n ba�l� ortakl�k ve i�tiraklerinin umumi ma�azac�l�k yapmak istemeleri halinde, bu maddenin 1,2,3,4,5 ve 6 nc� bentlerinde �ng�r�len belgeler aranmaz.

Umumi ma�azac�l�k yapmak isteyen di�er anonim �irketler:
Madde 5 - ��tigal konular� aras�nda bulunmad�� halde, umumi ma�azac�l�k yapmak isteyen anonim �irketlerin, buna ili�kin anas�zle�me de�i�ikli�ini ve 4 �nc� maddenin 1, 2, 6 ve 7 nci bentlerinde yaz�l� belgeleri bir dilek�e ekinde Bakanl��a vermeleri gerekir.

��NC� B�L�M
Makbuz ve Rehin Senedi

Makbuz senedi (resepise) :
Madde 6 - Umumi ma�azalara tevdi edilen mallar kar��l��nda verilen makbuz senedinde, a�a��daki bilgilerin bulunmas� zorunludur:

1 - Tevdiat�n yap�ld�� umumi ma�azan�n ticaret unvan�yla bulundu�u yer,
2 - Tevdi edenin ad ve soyad�yla meslek ve ikamatgah�,
3 - Tevdi olunan �eylerin cins ve miktar�yla nitelik ve de�erinin bilinmesi i�in a��klanmas� gerekli hususlar,
4 - Makbuz senedinin seri ve s�ra numaras�,
5 - Tevdi olunan �eylerin tabi olmas� gerekli resim, har� ve vergilerin �denip �denmedi�i,
6 - Mallar�n sigorta edilip edilmedi�i,
7 - �denmi� veya �denecek �cret ve giderler,
8 - Makbuz senedinin kimin nam�na veya emrine d�zenlendi�ini, nama veya hamiline yaz�l� oldu�unu g�steren a��k ifade,
9 - Makbuz senedinin verildi�i tarih,
10 - �irket y�neticileri veya temsilcileri yahut yetkili g�revlilerin imzas�,
11 - Mallar�n ekspertizinin yap�l�p yap�lmad��, yap�lm��sa yapan uzman�n ad� ve mala bi�ti�i de�er.

Rehin senedi (varant):
Madde 7 - Rehin senedinin 6 nc� maddede yaz�l� hususlar� aynen i�ermesi ve makbuz senedine ba�lanmas� gereklidir.

D�RD�NC� B�L�M
G�mr�klenmemi� veya Tekel Alt�nda Bulunan Mallar�n Konaca�� Umumi Ma�azalar

G�mr�klenmemi� veya tekel alt�nda bulunan mallar�n konaca�� umumi ma�azalar�n a��lmas�:
Madde 8 - G�mr�klenmemi� veya tekel alt�nda bulunan mallar�n konaca�� umumi ma�azalar�n i�letmeye a��labilmesi i�in Maliye ve G�mr�k Bakanl��ndan izin al�nmas� zorunludur.

G�mr�klenmemi� mallar�n umumi ma�azalara kabul ko�ullar�:
Madde 9 - G�mr�klenmemi� mallar�n umumi ma�azalara kabul�nde, g�mr�k mevzuat�n�n antrepo ve transit rejimine ili�kin h�k�mleri uygulan�r.

Tekel konusu e�yan�n Yurda girmesinde ayr�ca, yetkili merciin izni gerekir.

BE��NC� B�L�M
Umumi Ma�azalarda Bulunmas� Gerekli Teknik Nitelikler

Ortak nitelikler:
Madde 10 - Umumi ma�azalar�n, konulacak mallar�n �zelliklerine g�re, Bakanlar Kurulunun 25/5/1981 g�nl� ve 8/3005 say�l� karar�yla y�r�rl��e konulan Demir, Deniz, Hava Yollar� ��letmelerinin G�mr�k Y�k�ml�l�klerine ve Denetlenmelerine �li�kin T�z�k'�n 46, 47 ve 48 inci maddelerinde �ng�r�len nitelikleri ta��malar� gerekir.

A��k arazide bulunan depolar�n etraf� �it ya da duvarla �evrilir ve yukar�dan g�zetlemeye elveri�li bek�i kul�beleri bulunur.

�teki �zel antrepolar�n nitelikleri:
Madde 11 -
A) Silolarda bulunmas� gerekli nitelikler �unlard�r:

a) Tah�l vb. maddelerin havaland�r�lma, tozdan ar�nd�r�lma ve kurutulmas� i�in gerekli tesislerle donat�lm�� olmak,
b) Toz patlamas�n� �nlemek i�in izolasyon duvarlar�yla ayr�lm��, yeterli b�lmeleri bulunmak,
c) Tah�l elle�lenen yerlerde vantilat�r ve toz emicileri bulunmak,
d) Raflar� ve girinti ��k�nt�lar� az olmak.
e) Elle�leme yerlerinde a��k ate�, elektrikli �s�t�c� bulunmamak, elektrik kablolar�, prizleri ve anahtar� �zel muhafazal� olarak yerle�tirilmek, kablo birle�imleri kopmaya kar�� muhafazal� olmak, ampulleri �ift caml� olarak tak�lmak.

B) So�uk hava depolar�nda bulunmas� gerekli nitelikler �unlard�r:

a) Zay�f ve alternatif ak�mla �al��an sesli ve ��kl� alarm sistemi bulunmak,
b) Elle�leme yap�lmas�na elveri�li, kap�lar� i�erden ve d��ardan otomatik olarak a��l�r kapan�r olmak,
c) Vantilat�r ve di�er makinalar�n �nlerinde g�venlik �zgaralar� bulunmak,
d) So�utma sisteminde fenni g�venlik cihazlar�, g��l� yang�n s�nd�rme donan�m� ve y�ksek bas�n� taraf�nda g�venlik ventilleri bulunmak,
e) Gaz ka�aklar�na kar�� fenni g�venlik �nlemleri al�nm�� olmak, y�z maskesi, lastik eldiven ve hava bo�altmas� i�in ta��nabilir vantilat�r grubu bulunmak,
f) Koridorlar� geni�, depo kodlar�, y�ksek tesisleri d�� darbelere kar�� korunmu�, izolasyon maddeleri yeterli kal�nl�kta olmak.

ALTINCI B�L�M
Denetim Usul ve Esaslar�

Denetim:
Madde 12 - Umumi ma�azalar, T�rk Ticaret Kanunu, Umumi Ma�azalar Kanunu, bu T�z�k, Bakanlar Kurulunun 15/7/1972 g�nl� ve 7/4656 say�l� karar�yla y�r�rl��e konulan Ortakl�klar�n Denetimine Dair T�z�k h�k�mlerinin uygulanmas� bak�m�ndan Sanayi ve Ticaret Bakanl��nca, g�mr�klenmemi� ve tekel alt�nda bulunan mallar� i�in ise G�mr�k Kanunu, Bakanlar Kurulunun 25/5/1981 g�nl� ve 8/3005 say�l� karar�yla y�r�rl�ge konulan Demir, Deniz, Hava Yollar� ��letmelerinin G�mr�k Y�k�ml�l�klerine ve Denetlenmelerine �li�kin T�z�k ve G�mr�k Y�netmeli�i h�k�mlerinin uygulanmas� bak�m�ndan Maliye ve G�mr�k Bakanl��nca denetlenir.

�hbar veya �ikayet �zerine yahut gerek g�rd�klerinde, ilgili bakanl�klar, kendi g�rev ve yetki alanlar� i�indeki konular y�n�nden umumi ma�azalar� denetleyebilirler.

YED�NC� B�L�M
Kefalet Ak�esi Miktar�n�n Saptanmas�, Saklanmas� ve Geri Verilmesi

Kefalet ak�esi miktarlar�n�n saptanmas�:
Madde 13 - Kabul edecekleri mallar�n teminat� olarak umumi ma�aza i�letmecili�i yapacak anonim �irketlerden sermayesi;

a) 50 - 75 milyon (75 milyon dahil) lira olanlar 2 milyon,
b) 75 - 100 milyon (100 milyon dahil) lira olanlar 4 milyon,
c) 100 - 125 milyon (125 milyon dahil) lira olanlar 6 milyon,
d) 125 - 150 milyon (150 milyon dahil) lira olanlar 8 milyon,
e) 150 milyon liradan �ok olanlar 10 milyon,

lira kefalet ak�esi vermekle y�k�ml�d�rler.

Kefalet ak�esinin miktar�, Bakanlar Kurulu karar�yla �� kat�na kadar ��kar�labilir.

Kefalet ak�esi olarak T�rk paras�, Devlet tahvilleri, milli bankalardan verilmi� teminat mektuplar�, borsadan kote edilmi� % 15 eksi�i ile nazara al�nacak milli hisse senetleri ve tahviller verilebilir.

Kesinle�mi� yarg� karar� olmadan teminat ak�esinden �deme yap�lamaz. Kefalet ak�esinin eksilen miktar�, �irket�e, en ge� �� ay i�inde tamamlan�r.

Kefalet ak�esinin saklanmas�:
Madde 14 - Kefalet ak�esi, T�rkiye Cumhuriyeti Merkez Bankas� �ubelerinde, Bakanl�k ad�na a��lm��, bloke bir hesapta muhafaza edilir. Merkez Bankas� �ubesinin bulunmad�� yerlerde, bu i�, ad� ge�en Bankan�n muhabirlerince y�r�t�l�r.

Kefalet ak�esinin geri verilmesi:
Madde 15 - Faaliyetine son veren veya verilen umumi ma�azalara ait kefalet ak�eleri, �irketin b�t�n taahh�tlerini yerine getirdi�ine ili�kin kesinle�mi� yarg� karar� olmad�k�a geri verilmez.

SEK�Z�NC� B�L�M
�zin Belgesinin �ptali ve �cret Tarifeleri

�zin belgesinin iptali:
Madde 16 - Umumi ma�azalara tevdi olunan mallar�n niteliklerinin de�i�tirilmesi veya umumi ma�azalarca kar��l�ks�z makbuz veya rehin senedi ��kar�lmas� hallerinde, umumi ma�azac�l�k yapma konusunda verilen izin, Bakanl�k�a, iptal edilir,

4 �nc� maddede yaz�l� belgelerin eksik oldu�unun veya bunlar�n ger�e�i yans�tmad��n�n sonradan anla��lmas� veya belgede yer alan durumlar�n de�i�mesi halinde, �irkete, bunlar� tamamlamas� i�in bir aydan az olmamak �zere uygun bir s�re tan�n�r. Bu s�re i�inde durumunu d�zeltmeyen �irketin izni iptal edilir. �znin iptal edildi�i Ticaret Siciline tescil ve T�rkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir.

�cret tarifeleri:
Madde 17 - Umumi Ma�azalar Kanununun 8 inci maddesine g�re d�zenlenen �cret tarifeleri, ma�azalarda, kap�lara ve g�ze �arpan yerlere as�l�r.

DOKUZUNCU B�L�M
Makbuz ve Rehin Senedi Defterleri

Defterler:
Madde 18 - Umumi ma�azalar, anonim �irket olarak tutmalar� gereken defterlerden ba�ka, biri makbuz senedi,di�eri rehin senedi defteri olmak �zere iki defter tutmak zorundad�rlar.

Defterlerin tutulma �ekli:
Madde 19 - Makbuz senedi ve rehin senedi defterlerinin b�t�n sayfalar� numaralan�r, noterce m�h�rlenir, ilk ve son sayfalar� ayr�ca onaylan�r.

Defterlerde, T�z��n 6 ve 7 nci maddelerinde makbuz ve rehin senedi i�in �ng�r�len bilgiler yan�nda,mallar�n giri�, ��k��, �l�� ve tart�lar�na ili�kin bilgiler, serbest, g�mr�klenmemi� ve tekel alt�nda bulunan mallardan hangisi oldu�unun i�lenebilmesi i�in yeteri kadar s�tun bulunur.

Makbuz senedinin hamili, kendi ad�na yap�lm�� ciroyla ikametgah adresini deftere yazd�rabilir.

Ciro i�lemleri de bu defterlerde a��lacak s�tunlarda izlenebilir.

M��teri, ciro edilen senetlerle g�vence alt�na al�nan alaca��n miktar�n�, ana para ve faizleri de bu defterlere yazd�rabilir.

M��teri, umumi ma�azaya koyaca�� mallara ili�kin olarak yukar�da s�z� edilen bilgiler i�in gerekli belgeleri veya �rneklerini umumi ma�azaya vermek zorundad�r.

ONUNCU B�L�M
Umumi Ma�azalara Kabul Edilecek Mallar�n Cinsleri

Umumi ma�azalara kabul edilecek mallar�n cinsleri:
Madde 20 - Umumi ma�azalara a�a��da cinsleri belirtilen mallar kabul edilir:

1 - Tah�l,
2 - Bakliyat,
3 - Kuru ve ya� sebzeler,
4 - Kuru ve ya� meyveler,
5 - Kuru ve taze etler ve sakatat,
6 - Yumurta,
7 - Un ve mamulleri,
8 - Meyve suyu ve hulasalar�,
9 - Su �r�nleri,
10 - Hayvansal �r�nler,
11 - Margarin ve rafine ya�lar,
12 - �teki besin maddeleri,
13 - Tekel maddeleri,
14 - Ya�l� tohumlar,
15 - S�nai bitkiler ,
16 - Orman �r�nleri,
17 - Orman sanayii �r�nleri,
18 - Ayakkab�,
19 - Tekstil,
20 - Her �e�it giysi,
21 - �plik, dokuma ve hal�,
22 - Mobilya ve mefru�at,
23 - Deri, k�sele, s�et, rugan ve mamulleri,
24 - Elektrikli ve elektriksiz ev aletleri,
25 - Mutfak e�yas�,
26 - �anak, ��mlek, �ini ve porselen,
27 - Metal e�ya,
28 - Cam ve camdan yap�lm�� e�ya,
29 - Elektrik makinalar�, cihazlar�, elektrikli malzemeler,
30 - Elektronik cihazlar,
31 - Plastik mamuller,
32 - Bas�l� yay�n ve k�rtasiye,
33 - Ka��t, karton ve bunlardan yap�lm�� e�ya,
34 - Petrol ve t�revleri,
35 - Her �e�it k�m�r,
36 - Tuz,
37 - Her �e�it boya,
38 - Hayvan yemleri,
39 - Maden cevherleri ve i�lenmi� madenler,
40 - Demir ve �elik sanayii �r�nleri,
41 - Yap� malzemeleri,
42 - �imento,
43 - Her �e�it g�bre,
44 - Her �e�it ila�la sa�l�k ara� ve gere�leri,
45 - Tar�m ila�, ara� ve gere�leri,
46 - Spor, oyun ve e�lence ara� ve gere�leri,
47 - Kamp ve piknik ara� ve gere�leri,
48 - E�itim ara� ve gere�leri,
49 - Oyuncaklar,
50 - Ta��t ara�lar�,
51 - Konteynerler,
52 - �� makinalar�,
53 - Her �e�it makina, te�hizat, alet ve edevat,
54 - Mesleki ve bilimsel aletler, �l�me ve kontrol aletleri,
55 - Foto�rafik ve optik e�ya,
56 - Monte edilmemi� e�ya,
57 - Yukar�da say�lan mal cinsleriyle ilgili her �e�it yedek par�a ve avadanl�klar.

Umumi ma�azalar, tar�msal karantinayla ilgili hususlarda, yetkili mercilerce al�nacak kararlara uymak zorundad�rlar.

ONB�R�NC� B�L�M
�e�itli H�k�mler

Makbuz ve rehin senetlerinin bas�m�:
Madde 21 - Makbuz ve rehin senetleri, firman�n unvan�n�, varsa �zel i�aretini ta��r ve giderleri �irket�e �denmek �zere, filigranl� ka��tlara Bakanl�k�a bast�r�l�r.

Koruma sorumlulu�u:
Madde 22 - Umumi ma�aza i�leticileri, mallar�n niteli�inden kaynaklanan veya zorlay�c� nedenler dolay�s�yla ortaya ��kan bozulma ve ��r�me d��nda, beyan edilen de�erin s�n�rlar� i�inde kalmak ko�uluyla kendilerine tevdi edilen mallar�n korunmas�ndan sorumludurlar.

Bilgi ve belge verme yasa��:
Madde 23 - Umumi ma�aza y�netici ve g�revlileri, umumi ma�azaya tevdi edilmi� mallar hakk�nda, ��nc� ki�ilere bilgi ve belge veremezler.

Giri� ve ��k�� kay�tlar� :
Madde 24 - Umumi ma�aza y�neticileri, mallar�n giri� ve ��k��lar�n� d�zenli bir bi�imde kaydetmek zorundad�rlar.

�al��ma raporlar�n�n g�nderilmesi:
Madde 25 - Umumi ma�aza y�neticileri, ocak ve temmuz aylar�nda, ge�en alt� ay�n �al��malar�na ili�kin bir raporu Bakanl��a vermek zorundad�rlar.

ON�K�NC� B�L�M
Son H�k�mler

�nceden kurulmu� olan �irketler:
Ge�ici Madde 1 - Halen umumi ma�aza i�letmecili�i yapmakta olan �irketler, bu T�z��n y�r�rl��e girdi�i tarihten ba�layarak bir y�l i�inde, durumlar�n�, Umumi Ma�azalar Kanunu ve bu T�z�k h�k�mlerine uydururlar. Aksi halde kendilerine verilen izin, yeni bir karara gerek kalmadan, iptal edilmi� say�l�r.

Y�r�rl�k:
Madde 26 - 11/8/1982 g�nl� ve 2699 say�l� Umumi Ma�azalar Kanununun 3,4,6,7, 10 ve 15 inci maddelerine g�re haz�rlanm�� ve Dan��tayca incelenmi� olan bu T�z�k h�k�mleri, Resmi Gazete'de yay�m� g�n�nde y�r�rl��e girer.

Y�r�tme :
Madde 27 - Bu T�z�k h�k�mlerini Bakanlar Kurulu y�r�t�r.

Mevzuat

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste