Taþ ve maden ocaklarýnýn tarým arazilerini olumsuz etkilediðini belirten Ziraat Mühendisleri Odasý Baþkaný Vahap Tuncer, "Ýþler hep kâðýt üzerinde kalýyor. Ruhsatý alan delik deþik ediyor, su kaynaklarýna zarar veriyor, ormanlarý yok ediyor" dedi

Ziraat Mühendisleri Odasý Baþkaný Vahap Tuncer, maden çýkarýmý sýrasýnda kullanýlan patlayýcýlarýn etkisi nedeniyle bölgenin jeolojik yapýsý dikkate alýnarak o bölgedeki su kaynaklarýna zarar vermeyecek þekilde taþ ve maden ocaklarýnýn açýlmasý gerektiðini dile getirdi. Aðaçlarýn týraþlanarak yok edilmemesi ve ekolojik sistemin bozulmamasý gerektiðini belirten Tuncer, kýsa dönemli kar ve rant uðruna Türk toplumu ve Türkiye‘nin geleceði açýsýndan önemli olan tarým topraklarýnýn yok edildiðine dikkat çekti. Tuncer, iþletme sahiplerinin ve bu iþi yapanlara ruhsat veren yetkili kurumlarýn öncelikli olarak tarým arazilerini dikkate almalarýný ve oradaki tarým potansiyeline göre bu ruhsatlandýrmayý yapmalarýnýn çok daha doðru olacaðýný bildirdi.

PATLAYICILAR SU YATAKLARINI ETKÝLÝYOR

Ocaklar açýlýrken ve madenler çýkarýlýrken patlayýcýlarýn kullanýldýðýný aktaran Tuncer, "Bu kullanýlan patlayýcýlarýn topraðýn jeolojik yapýsýna tesirleri oluyor. Yeraltý sularýnýn, patlamalarla birlikte yataklarýný deðiþtirdiði gözleniyor ve yerüstünde akan sularýn, derelerin kuruduklarýna tanýklýk ediyoruz. Tarým topraklarý su olmadýðý zaman bir þey ifade etmiyor. Verimli bir tarýmýn yapýlabilmesi, kaliteli ve üstün nitelikli tarýmsal ürünlerin yetiþtirilebilmesi için suya ihtiyaç var. Taþ ve maden ocaklarýnýn yoðun olarak açýldýðý yerlerde yüzey sularýn yok olduðunu görüyoruz. Tarým topraklarýnýn bu þekilde dolaylý yoldan etkilenmesi söz konusudur" diye konuþtu.

YEÞÝL DOKU YOK EDÝLÝYOR

"Taþ ve maden ocaklarýnýn açýldýðý yerlerde yeþil doku ciddi anlamda yok ediliyor" diyen Tuncer, bu yerlerdeki yaðýþ miktarýnda azalmalarýn ve yaðýþ düzensizliðinin ortaya çýktýðýný belirterek, "Bu yaðýþ düzensizliðinin ortaya çýkmasý ve yaðýþ rejiminin deðiþmesi ile birlikte tarým alanlarý ciddi anlamda etkilenmektedir. Yaðmur sularýnýn azalmasýyla yeraltý ve yerüstü sularýnda yine ciddi kayýplar meydana gelebiliyor. Bu da tarýmý olumsuz yönde etkiliyor" ifadelerini kullandý.

TOZ VERÝMÝ AZALTIYOR

Taþ ve maden ocaklarýnýn tarým alanlarýna en önemli etkisinin de çýkarýlan maden cevheri ve mýcýr gibi yol yapým malzemelerinden çýkan tozlar olduðunu ifade eden Tuncer, "Bu yoðun tozlar çevresindeki tarým arazilerinde zarara yol açmaktadýr. Toprak üzerindeki stomalar kapandýðý için bitkinin solum yapmasý engellenmekte ve bitkiler bir süre sonra bu yoðun toz nedeniyle kurumak durumunda kalmaktadýrlar. O bölgede yetiþtirilen sebze ve meyve aðaçlarýnýn bu tozdan etkilenerek süreç içerisinde kurumalarýna neden oluyor. Bu toz kütlesinin bir diðer zararý da bu þekilde toza maruz kalmýþ tarým arazilerinde birtakým bitkisel ürünlere arz olan zararlarýn çok daha hýzlý çoðaldýklarýný ve yayýldýklarýný görüyoruz. Örneðin, kýrmýzý böcek, akarlar gibi zararlý organizmalar bitkilerde verim ve kalite kaybýnýn yaný sýra çok daha yüksek popülâsyonlarda kuruyarak ölmelerine ve yok olmalarýna neden olmaktadýrlar" diyerek taþ ve maden ocaklarýnýn tarým topraklarýna doðrudan zararý olduðunu belirtti.

TARIM ARAZÝLERÝ DÝKKATE ALINMIYOR

Taþ ve maden ocaklarý açýlýrken çevresindeki tarým arazilerinin potansiyellerinin dikkate alýnmasý gerektiðine vurgu yapan Tuncer, "1. sýnýf tarým arazilerinin, dikili bahçe arazilerinin bulunduðu alanlarda ocaklarýn açýlmasýnýn önüne geçilmesi gerekiyor. Eðer vazgeçilmez bir kamu yararý söz konusuysa bu ocaklarý iþleten iþletme sahiplerinin tarým alanlarýna zarar vermeyecek alt yapýlarý kurmalarý gerekiyor. Bu açýlan toprak yollara günde bir sefer arozözle su vererek oradaki tozun topraðýn kalkmasýný önlemek mümkün deðildir. Þirketlerin mutlaka o yollarý asfaltlamasý ve taþýma sýrasýnda bahçelere zarar veren tozun çýkmasýnýn önlenmesi gerekmektedir" þeklinde konuþtu.

KÝMSENÝN UMURUNDA DEÐÝL

Mevzuat yetersizliðinin sorumlularýnýn mevzuatý çýkaranlar olduðunu dile getiren Tuncer, "Sorumlu, bu ülkeyi yöneten siyasi iktidarla, maden ve taþ ocaðý ruhsatlarýný alan iþletmecilerdir. Þu ya da bu þekilde iþlerinin daha kolay yürümesi, ocaklarýn daha kolay açýlmasý ve buradan çýkarýlan madenin daha ucuz maliyetle çýkarýlarak karlarýnýn en yüksek noktada tutulmasý amaçlanmaktadýr. Amaç bu olunca da yeþil dokunun yok olmasý, yerüstü, yeraltý sularýnýn zarar görmesi ve tarým arazilerinin zarar görmesi kimsenin umurunda olmamaktadýr. Mevzuatta bir eksiklik varsa bu ülkeyi yöneten ve bunlara izin veren yetkili bakanlýklar tarafýndan yeniden planlamasýnýn yapýlmasý gerekmektedir" dedi.

KAR AMACIYLA GÖZ ARDI EDÝLÝYOR

Denetimlerin yapýlmamasýnýn da ülkemizdeki genel bir sýkýntý olduðunu savunan Tuncer, "Yasalarýn, yönetmeliklerin ve tüzüklerin düzgün yapýlmasýnýn yaný sýra onlarý dikkatli þekilde takip edecek ve uygulayacak kamu görevlilerine de ihtiyaç duyulmaktadýr. Bir yasayý ne kadar düzgün çýkarýrsanýz çýkarýn uygulama sýrasýnda çýkacak sýkýntýlarý ortadan kaldýracak bir denetim mekanizmasý yoksa ilgili yasa ve yönetmeliðe göre bir izin alýrsýnýz ama arasýndan o yasanýn yönetmeliklerinin çevreyi korumakla ilgili bütün hükümlerini göz ardý ederek daha çok kar etmek adýna bu iþi sürdürürsünüz" ifadelerine yer verdi.

DENETÝM EKSÝKLÝÐÝNE SIÐINILIYOR

Taþ ve maden ocaklarý sahiplerinin denetim eksikliðine sýðýnarak mevzuatýn gerektirdiði çalýþmalarý yerine getirmediklerini söyleyen Tuncer, "Ýþ yeri sahipleri para karþýlýðýnda kamudan kendilerine bir rant aktarýyorlarsa tarým arazilerinin ve diðer alanlarýn korunmasýna iliþkin sorumluluklarýný bir vicdan borcu olarak algýlamalarý ve denetim eksikliklerine sýðýnmamalarý gerekmektedir" sözlerini kaydetti.

ZÝNCÝRLEME REAKSÝYON

Ekolojik sistemin orman alanlarý, tarým arazileri ve yaþayan canlýlarý ile bir bütün olduðunu ifade eden Tuncer, "Taþ ve maden ocaklarýnýn olumsuz etkisi ile tüm bunlar süreç içerisinde zarar görmeye baþlýyor. Ormaný yok ederseniz yaðýþ alamýyorsunuz, yaðýþý yok ederseniz tarým üretemiyorsunuz, tarýmsal üretim yapamazsanýz bölgede bir kuraklýk ve çölleþme meydana geliyor ve yine yaðýþ alamýyorsunuz. Zincirleme bir reaksiyon vardýr. Bu anlamda sistemin korunmasý gerekmektedir. Bunun için de orman alanlarýnýn içinde bu tür madencilik faaliyetlerine izin verilen alanlarýn madencilik arama faaliyetleri bittikten sonra eski haline getirilmesi ve aðaçlandýrýlmasý ön görülür" diye konuþtu.

TEDBÝR ALINMIYOR

Tarým arazileri üzerinde kamu yararý gerektiren bir takým sanayi yatýrýmlarý yapýldýðý zaman orada mutlaka toprak koruma projelerinin hazýrlanarak çevresindeki tarým arazilerinin korunmasý için bir projenin yapýlmasý ve ona göre tedbir alýnmasý gerekmektedir" diyen Tuncer, "Ama maalesef, Türkiye‘de bu iþler hep kâðýt üzerinde kalýr. Ýzni alan, ruhsatý alan orayý delik deþik eder, alacaðýný alýr, ormaný yok eder, su kaynaklarýna zarar verir. Gittikten sonra da oranýn düzeltilmesi, iyileþtirilmesi ile ilgili hiçbir yatýrým yapmayarak orayý terk eder gider" açýklamasýnda bulundu.