BASIN BİLDİRİSİ: TARIMSAL GİRDİ TİCARETİNDE FİNANSAL KRİZ 16.02.2016
KAMUOYUNA AÇIKLAMA
Tarımsal girdi ticaretinde finansal kriz!
Tarımsal girdi ticaretinde karlılık oranının giderek azalması ve vadelerin uzaması tedarikçileri tahsilât yapamama sorunu ile karşı karşıya bırakmıştır. Bu durum bitkisel üretimde üretim maliyetinin giderek artmasına ve üreticilerin daha düşük karlarla çalışması sonucuna yol açmıştır.
Tarımsal girdi ticaretinin odağında yer alan zirai ilaç bayileri, onlarca yıldır vadelerin uzunluğu nedeniyle çeşitli sıkıntılar çekiyor. Çek yasasının bazı yaptırımlardan arındırılması da tahsilat ve vade sorunlarını arttırdı. Rusya`nın Türk ürünlerine getirdiği yasaklar sektörde açıkça ekonomik bir kriz doğurunca sıkıntılar dayanılmaz hale geldi.
ZMO Antalya Şube Başkanlığı, bayiler ve sektördeki diğer aktörlerin temsilcileriyle bir araya gelerek girdi tedarikçilerinin ortak sorunlarını görüşmüş ve üretim maliyetlerinin düşürülmesi konusunda alınması gereken önlemleri masaya yatırmıştır. Fide Üreticileri Birliği Başkanı Mümin Şahin, Gübre Üreticileri ve ithalatçıları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Cansu Göloğlu, zirai ilaç bayileri ve ilaç ve gübre toptancıları ile ZMO Şube Başkanı Vahap Tuncer katıldığı toplantıda yapılan değerlendirmeler aşağıda sunulmuştur.
Antalya`da yaklaşık 650 firma zirai ilaç ve gübre bayiliği yapıyor. Bu işletmelerin hemen hepsi yüksek miktarlarla tahsilat problemi yaşıyor. Tahsilat yapılabildiği pek çok durumda da ödemeler aşırı uzun vadeli belgelerle gerçekleşiyor. Bu da içinde para dönmeyen bir ticari alan anlamına geliyor. Paranın dönmediği yerde de başka sıkıntılar kaçınılmaz hale geliyor.
ZMO Antlaya Şube Başkanı Vahap Tuncer`in başkanlık ettiği toplantıda söz alan Fidebirlik Başkanı Mümin Şahin, sorunun üretici firmaların özellikle vadeler konusunda verdiği ticari tavizlerle başladığını kaydetti ve şunları ekledi, "Bu süreçleri Bakanlık belki Ziraat Bankası ile de beraber bir şekilde denetlemelidir. Vadelerin mutlaka kontrol altına alınması gerekiyor. Sektörde büyük sıkıntı var. Ama bunu düzeltecek olan da sektörün paydaşlarıdır. Vade bir satış şeklidir. İster peşin, ister 12 ay vadeli sat, sorun yok. Asıl sorun o vadelere riayet edilmesiyle ilgili. Vadenin uzamasıyla beraber tahsilat sorunu da çıktığı için darboğaz oluşuyor. Çıkış noktasında peşin satılan bir ürünün alışveriş zinciri sonunda nasıl olup da 12 ay vadeli kağıt olarak yansıyor, bunu çözmek lazım."
GÜİD Yönetim Kurulu Üyesi Cansu Göloğlu da gübre piyasasında düzgün çalışan işletmelerin merdiven altı üretim nedeniyle rekabet problemi yaşadığını hatırlatarak şunları söyledi, "İki plastik tank, hortumlar ve 2 adet motorla gübre üretim lisansı alabiliyorsunuz! Maliyet son derece düşük. Ruhsatı kolayca alıyorsunuz, merdiven altı olmanıza gerek yok ki! Bu teçhizat sizi anında merdivenin üstüne çıkarıyor! Rekabet ederken vadeler, asıl ehil üreticilerin elinde bir koz olarak öne çıkıyor. AB ülkelerinde satış vadeleriyle ilgili kısıtlamalar var. Bu tür bir düzenlemeye gidilebilir. 24 ay vadeyle cep telefonu alabiliyor musunuz? Kuyum alabiliyor musunuz? Bakanlık bu piyasalar için de benzer tahditler getirmelidir."
Toplantıya katılan bayiler de tek tek yaşadıkları tecrübelerden örnekler vererek konunun ehemmiyetine vurgu yaptılar. Toplantıyı yöneten Vahap Tuncer de konuşulanlardan çıkardığı sonuçları şöyle paylaştı, "Rusya krizinden sonra bu konudaki sıkıntılar iyice arttı ve dayanılmaz hale geldi. Sıkıntıların başında da ödeme vadeleri geliyor. Üreticilerin satış ve pazarlama sürecinde özgür davranabilmesi ve biraz ticaretle ilgili bilgilendirilmeleri de çok önemli. Bütün bunların çözümü için çalışmaya devam edeceğiz. Konunun, Antalya İl Tarım Konseyi çatısı altında daha geniş kapsamlı şekilde tartışılması için çalışacağız. Konu herkesi ilgilendiren bir mesele çünkü girdi üreten firmadan tutun, zincirin son halkasındaki nihai perakendeciye yani, bayiye ve girdiyi kullanan çiftçiye kadar aynı sıkıntıdan payını alıyor. Çok yönlü ve zor bir konu ama mutlaka üstesinden gelmemiz gerekiyor. Bütün tarafları dinleyip, ortak bir çözüm stratejisi geliştireceğiz." 16.02.2016
Vahap TUNCER
TMMOB
Ziraat Mühendisleri Odası
Antalya Şube Başkanı