KAPASİTE RAPORU DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN BİLGİ NOTU
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Gıda Mühendisleri Odası ve Kimya Mühendisleri Odası arasında 19 Nisan 2006‘da 3 Odanın Şube ve Temsilcilerinin, gıda işletmelerine yönelik Kapasite Raporu düzenleyebilmesine ilişkin bir protokol imzalanmıştır. Protokol ile Kapasite Raporu almak isteyen gıda işletmelerinin bir dilekçe ile bulundukları yerdeki 3 ODA, ODA‘ların Şube Başkanlıkları veya İl Temsilciliklerine başvurmaları halinde, bu konuda görevlendirilen bir mühendis tarafından yerinde inceleme yapılarak rapor hazırlanması öngörülmüştür. (Ek-1)
Ancak, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği‘nin (TOBB) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı aracılığıyla kendisine yaptığı başvuru üzerine, ODA‘ların kapasite raporu düzenleme konusunda yetkisi olmadığına dair görüş bildirmiştir. Bunun üzerine 3 Oda tarafından 24 Mayıs 2006 tarihinde, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı‘na birer yazı gönderilerek, Odaların bu konudaki yetkisi hakkında bilgi verilmiştir. (Ek-2)
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, 8.6.2006 tarih ve 4340 sayı ile ODA‘mıza gönderdiği cevap yazısında, "kapasite raporu düzenlemeye yetkili kuruluşlar hakkında tereddüt oluştuğunu" belirterek, konuyla ilgili görüşümüzü istemiştir. (Ek-3)
Üç ODA tarafından Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü‘ne gönderilen, 6.7.2006 tarih ve 467 sayılı yazıda, Odaların Kapasite Raporu düzenleme konusundaki hukuki dayanakları bildirilmiştir. (Ek-4)
Ancak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü‘nün 28.9.2006 tarih ve 7741 sayılı yazısında, "yasa ve yönetmeliklerde Odaların kapasite raporu düzenleyebileceğine ilişkin bir maddeye rastlanmadığı" iddia edilerek, hazırlanacak raporların hukuki geçerliliği olmayacağı iletilmiştir (Ek-5)
Bunun üzerine yaşanan sorunlar çözümleninceye dek kapasite raporu düzenleme uygulamalarına ara verilmiştir.
ODA‘mız, 14 Nisan 2007 tarih ve 26493 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan Ana Yönetmelik değişikliği ile ZMO‘nun kapasite raporu düzenlenmesi konusunda açık biçimde yetkili olduğuna dair bir hüküm getirmiştir. Buna göre ODA‘mızın amaç ve görevlerinin sıralandığı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi, "Meslek alanları ile ilgili standartlar, teknik şartnameler, tip sözleşmeler, ihale dosyası, proje, etüd, fizibilite, bilirkişilik, ekspertiz ve kapasite raporu gibi teknik belgeleri hazırlamak, hazırlatmak, incelemek ve onaylamak, bu konularda başka kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, üyelerce ve diğer kuruluşlarca hazırlanmış olanları incelemek, geliştirmek, değişiklikleri yapmak ve uygulanmasını denetlemek" biçiminde değiştirilmiştir. (Ek-6) Gıda ve Kimya Mühendisleri Odaları da aynı şekilde Ana Yönetmelik değişikliği yapmışlardır.
Konu 25.6.2007 tarih ve 2007/0708 sayılı yazı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘na iletilmiştir. (Ek-7) Ancak Bakanlık, 3.7.2007 tarih ve 5682 sayılı yazı ile Yönetmelikte yapılan değişikliğin yasal dayanağı bulunmadığı yolunda hukuki anlamda skandal sayılabilecek bir yanıtı üç ODA‘ya göndermekte sakınca görmemiştir. (Ek-8)
Hangi idarelerin Resmi Gazete‘de Yönetmelik yayımlayabilecekleri, Anayasa ve ilgili Yasa ile belirlenmiştir. Bu çerçevede üç ODA‘nın yaptığı Yönetmelik değişiklikleri TMMOB Yönetim Kurulu‘nda görüşüldükten sonra Başbakanlık‘a gönderilmiş, Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayım Daire Başkanlığı tarafından içerik ve şekil incelemesinden geçirilmiş; ancak bu aşamalar tamamlandıktan sonra Resmi Gazete‘de yayımlanma işlemi gerçekleştirilebilmiştir.
Bu noktada, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘nın, Başbakanlığın ilgili Daire Başkanlığı‘nın görev ve yetki alanına giren bir konuda kendisini görevli ve yetkili görmesinin anlaşılabilir bir tarafı yoktur. Daha da acısı, bu tutumuyla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, TESK tarafından yapılabilen kapasite raporu düzenleme işini, meslektaşlarının hak ve yetkilerini düzenleyen Ziraat Mühendisleri Odası yanında Gıda ve Kimya Mühendisleri Odalarından uzak tutmaya çalışmaktadır.
Şüphesiz bu yanlış / kasıtlı tutum, ODA‘larımızın ve üyelerimizin konu ile ilgili hak ve yetkilerinin elde edilmesine ilişkin süreci durduramayacaktır.
Üç ODA tarafından Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü‘ne gönderilen, 10.9.2007 tarih ve 2007/0904 sayılı yazıda da bu görüşlerimiz iletilmiştir. (Ek-9)
Haksız engelleme çabalarına karşı üç ODA tarafından 10.9.2007 tarihinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘nın ilgili işleminin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle dava açılmıştır. (Ek-10)
Ancak yürütmeyi durdurma istemimiz Ankara 11. İdare Mahkemesi tarafından 8.11.2007 tarihinde reddedilmiştir. (Ek-11) Buna karşı itirazda bulunulmuş ancak Ankara Bölge İdare Mahkemesi de ret kararı vermiştir. (Ek-12)
Dava süreci devam etmektedir.