2016-2017 BUĞDAY MALİYETİ
Buğday ülkemizin her bölgesinde her türlü iklim ve toprak koşullarında yetişen bir bitkidir. 350-1150 mm yağış alan her bölgede yetişen buğday, gerek dünyada gerek ülkemizde en fazla üretimi yapılan tarım ürünüdür. Bilindiği gibi Güney-Güneydoğu`da buğday hasadı tamamlanmıştır. İç Anadolu Bölgesinde hasatta ise ise yaklaşık 15-30 gün sonra başlanacaktır.
Türkiye‘de, 1980 sonrası başlayan ve 2000‘li yıllarda doruk noktasına çıkan neoliberal politikalar, çiftçileri piyasanın vahşi koşullarına terk etti. Bu süreçten buğday çiftçisi de olumsuz etkilendi. Bu olumsuz süreç kendisini Çukurova Bölgesi`nde göstermektedir. Grafikte de görüldüğü gibi, uzun yıllardan beri Çukurova‘da buğday çiftçisi için 1 kg buğday fiyatı 1 kg buğday maliyetinin gerisinde kalmaktadır.
Buğday ekim alanları 2002-2016 yılları arasında % 17 oranında azalmıştır ve buğday üretimindeki artış verim artışından kaynaklanmaktadır. Buğday ekim alanlarının azalması gıda güvencesi ve egemenliği açısından tehlike ve riskler barındırmaktadır. Ayrıca ülke nüfusunun da sürekli arttığı göz önüne alındığında bu tehlike ve risklerin şiddeti büyümektedir.
Tarım üreticileri buğdayın sonraki tarımsal faaliyetlere finans oluşturması ve stratejik önemi açısından buğday üretiminden para kazanmak zorundadırlar. Aksi durumda üreticiler kırsalı terk edip kentlerin varoşu olmaya, vasıfsız işçi kitleleri oluşturmaya devam edeceklerdir. Tarımsal istihdamın hızlıca azaltılması ancak şehirlerde bu insanlara istihdam olanaklarının yeterince yaratılmaması, toplumsal bir tehlike yaratmaktadır. Son yıllarda yaratılan işsizler ordusu hem çalışan insanların çalışma koşullarının kötüleşmesini hem de suç oranlarının artmasını tetiklemiştir.
Tarım ürünleri piyasası tüccarların insafına bırakılmamalıdır. Siyasi iradeyi, Devletin yapacağı müdahil alımlar ile, halkımızın temel besin maddesi olan buğdaya sahip çıkmaya davet ediyoruz. Aksi taktirde her yıl artan oranda buğday ithal etmek zorunda kalacaktır.
2014-2016 İtibariyle Buğday Ekim Alanı, Üretimi ve Verimi
| Yıllar | Ekilen alan (Dekar) | Üretim | Verim |
| 2014 | 79.192.084 | 19.000.000 | 240 |
| 2015 | 78.668.874 | 22.600.000 | 287 |
| 2016 | 76.719.448 | 20.600.000 | 269 |
Kaynak TUİK
ÇUKUROVA BÖLGESİ‘NDE
SULANABİLİR ARAZİDE 2016-2017 ÜRETİM DÖNEMİ BUĞDAY MALİYETİ
| MASRAF UNSURLARI | TL/Da. |
| Tarla Kirası | 250 |
| Tohum Bedeli | 33 |
| Gübre Bedeli | 82 |
| Gübreleme İşçiliği | 15 |
| İlk Sürme | 15 |
| İkileme | 10 |
| Diskaro | 9 |
| Tapan Sürgü | 9 |
| Ekim | 15 |
| Tohum Kapatma | 5 |
| Zirai Mücadele İlaç Bedeli | 30 |
| Zirai Mücadele İşçiliği | 5 |
| Hasat | 19 |
| Ürünün Pazara Taşınması | 5 |
| TOPLAM | 502 |
| Arazi Kirası hariç Yapılan Masrafların Normal Faizi (% 6) |
15 |
| Genel İdari Giderler (% 3) | 15 |
| GENEL TOPLAM | 532 |
| Ortalama Verim (kg) | 450 |
| 1 Kg Danenin Maliyeti (TL) | 1,1 |
| 1Kg Buğdayın Olması Gereken Alım Fiyatı (TL) Üretici Karı ile |
1,32 |
Özden GÜNGÖR
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu Başkanı