7 Ağustos 2020

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2020-YKS Yerleştirme) kapsamında 2020 yılında üniversite tercihlerinde kullanılacak Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu ÖSYM tarafından yayınlandı. 06-14 Ağustos 2020 tarihleri arasında yapılacak tercihlerle gelecekte üyelerimiz olacak öğrencilerin yerleşeceği programlar ve kontenjanları hakkında mesleki bir değerlendirmede bulunmak öğrencilerimiz için büyük önem taşımaktadır.

Geçmiş yıllarda farklı puan türlerinden öğrenci yerleştirmesi yapılırken, 2018 yılında sınav sisteminde yapılan değişiklik sonrası, eşit ağırlık puan türünden öğrenci alan Tarım Ekonomisi dışında kalan Ziraat Fakülteleri programlarının tümüne sayısal puan türünden öğrenci yerleştirmesi yapılmaktadır.

Ziraat mühendisliği eğitiminin verildiği fakültelerde, farklı mesleki disiplinler olan gıda mühendisliği, su ürünleri mühendisliği, biyosistem mühendisliği ve peyzaj mimarlığı programları da bulunmaktadır. Bu değerlendirme, ODA üyesi meslek disiplinleri ile sınırlıdır.

Ziraat Fakülteleri Programları

Türkiye’de 43 üniversitede ziraat mühendisliği eğitimine yönelik programların yer aldığı farklı adlarda fakülteler bulunmaktadır. Bu üniversitelerden Muğla Sıtkı Koçman, Kocaeli, Bandırma Onyedi Eylül, Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi bünyesindeki programlarda henüz eğitime başlanmamıştır. Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi’nde Genetik ve Yaşam Bilimleri programına, Muş Alparslan Üniversitesi’nde Bitkisel Üretim ve Teknolojileri Bölümü ile Hayvansal Üretim ve Teknolojileri programlarına öğrenci alınmıştır.

2020 yılında ilk kez bu yıl öğrenci alacak olan Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile birlikte Ziraat Mühendisliği eğitimi verilen 37 üniversitede 174 program açılmıştır (Çizelge 1).

Necmettin Erbakan Üniversitesi bünyesinde bulunan Ereğli Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesinin adı Ereğli Ziraat Fakültesi olarak değiştirildi. Ancak bu fakültede bu yıl önceki yıllarda olduğu gibi sadece Biyosistem Mühendisliği programı açıldı. Bu nedenle Çizelge-1’de 38 fakülte arasında yer almasına karşın, program sayısı ve kontenjan bilgisine yer verilmeyerek bu fakülteye ilişkin bilgiler Biyosistem Mühendisliği kısmında yer almaktadır.

2016 yılında açılan ve bir Vakıf Üniversitesi olan Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi bünyesinde yer alan Tarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi’nde Bitki Koruma Bölümü ile Bitkisel Üretim ve Teknolojileri Bölümü açılmış olup, henüz öğretime başlanmamıştır. Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi Tarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi bünyesinde bulunan Genetik ve Yaşam Bilimleri programı mezunlarının unvanlarının belirsizliği nedeniyle değerlendirme dışı tutulmuştur.

2018 yılında açılan Muş Alparslan Üniversitesi bünyesindeki Uygulamalı Bilimler Fakültesi’nde 4 yıllık Bitkisel Üretim ve Teknolojileri Bölümü ile Hayvansal Üretim ve Teknolojileri Bölümü açılmış olup, 2019 yılında öğrenci alımına başlanmış, Bitkisel Ürünlerde 21 kontenjana 5, Hayvansal Ürünlerde 21 kontenjana 3 öğrenci yerleşmiştir. 2020 yılında 20+20 toplam 40 adet kontenjan açılmıştır. Uygulamalı Bilimler Fakültesi mezunlarının unvanlarının ne olacağı belirsizliğini koruduğundan değerlendirme dışı tutulmuştur.

2019 yılında kurulan Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi bünyesinde yer alan Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi’nde Bitkisel Üretim ve Teknolojileri Bölümü ile Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü açılmıştır.  2020 yılında Genetik ve Yaşam Bilimleri Programlarına ücretli, bursu ve %50 indirimli toplam 50 kontenjan açılmıştır. Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi bünyesinde bulunan programların mezunlarının unvanlarının ne olacağı belirsizliğini koruduğundan değerlendirme dışı tutulmuştur.

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi ve Adıyaman Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesinde, diğer fakültelerden farklı olarak bölüm programları yerine sadece Ziraat Mühendisliği programı yer almaktadır.

Çizelge-1 Kontenjan Açılan Programlar

Kaynak; ÖSYM

2019 yılı tercih kılavuzunda yer alan 2 Su Ürünleri Mühendisliği, 6 Gıda Mühendisliği, 7 Peyzaj Mimarlığı ile 10 Biyosistem programı hariç tutulacak olunursa, 36 Ziraat Fakültesinde 166 program için 5.148 kontenjan açılmış, 4.630 öğrenci Ziraat Fakültelerine yerleştirilmiştir. Yerleşme oranı %89.9’dur.

Bu değerlendirmede, Ziraat Fakülteleri içinde yer alan 8 Peyzaj Mimarlığı (Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesinde açılan programla 8’e yükselmiştir), 6 Gıda Mühendisliği, 11 Biyosistem Mühendisliği (Bingöl, Hatay ve Van Yüzüncü Yıl üniversitelerinde yeni açılmış, Siirt Üniversitesindeki programa ise kontenjan verilmemiştir) ve 2 Su Ürünleri Mühendisliği programı dâhil edilmemiştir. Açılan program sayısı 2019 yılına göre 9, kontenjan ise 417 artmıştır (Çizelge 2).

Çizelge-2 Kontenjan Açılan Programlar

Kaynak; ÖSYM

2020 yılında kontenjan açılan 37 fakülteden ikisi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi, biri Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi adını taşımaktadır (Çizelge 3). Ayrıca vakıf üniversitesi olan Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi’nde Tarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi bulunmaktadır.

Bu konuda güncel YÖK verileri ile ÖSYM Kılavuzundaki fakülte adlarında uyumsuzluk bulunduğunu vurgulamak gerekir.

ÖSYM Kılavuzuna göre 5 fakültenin farklı isimlendirmeden vaz geçerek Ziraat Fakültesi adını almış olması, bu konudaki eleştirilerin dikkate alınmış olması açısından önemli bir gelişmedir.

Çizelge-3 Farklı İsimlendirmeye Sahip Fakülteler

Su Ürünleri/Balıkçılık Programları

Su Ürünleri/Balıkçılık alanında Su Ürünleri Fakültesi, Ziraat Fakültesi, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi bünyesinde Su Ürünleri Mühendisliği programı, Deniz Bilimleri Fakültesi bünyesinde Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği programı bulunmaktadır. 2017 yılında isim değiştiren İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Su Bilimleri Fakültesi olarak Su Bilimleri ve Mühendisliği programına öğrenci almaktadır.

Çizelge-4 Kontenjan Açılan Programlar

Kaynak; ÖSYM

2020 yılı tercih listesi incelendiğinde geçen yıl kontenjan açılmayan Sinop Üniversitesine bu yıl kontenjan açıldığı, Atatürk Üniversitesi dışındaki üniversitelerin Su Ürünleri Mühendisliği programlarının kontenjanlarının değişmediği görülmektedir. 14 Su Ürünleri Mühendisliği programının kontenjanı 2019 yılına göre 16 artarak 300 olmuştur. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi bünyesinde yer alan birisi İngilizce olan iki Su Ürünleri Mühendisliği programı için geçen yıl olduğu gibi 31’er kişilik kontenjan açılmıştır.

İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi, Su Bilimleri ve Mühendisliği programının 2019 yılındaki 52 kişilik kontenjanı aynı şekilde devam etmektedir.

KTÜ ve Ordu Üniversitesindeki Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği programlarının 32 kişilik kontenjanları değişmemiştir.

2019 yılında, Su Ürünleri / Balıkçılık alanındaki programların kontenjanı bir önceki yıla göre 16 artarak 446 olmuştur.

Biyosistem Mühendisliği Programları

YÖK 2020 yılı güncel verilerine göre; Ziraat Fakültesi, Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi bünyesinde 23 adet Biyosistem Mühendisliği Bölümü bulunmaktadır. Aydın Adnan Menderes Ü. Ziraat Fakültesi, Bilecik Şeyh Edebali Ü. Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Bingöl Ü. Ziraat Fakültesi, Bursa Uludağ Ü. Ziraat Fakültesi, Düzce Ü. Ziraat Fakültesi, Erciyes Ü. Seyrani Ziraat Fakültesi, Eskişehir Osmangazi Ü. Ziraat Fakültesi, Hatay Mustafa Kemal Ü. Ziraat Fakültesi, Iğdır Ü. Iğdır Ziraat Fakültesi, Kahramanmaraş S. İmam Ü. Zir. Fak, Malatya Turgut Özal Ü. Ziraat Fakültesi, Necmettin Erbakan Ü. Ereğli Ziraat Fakültesi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Ü. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Niğde Ömer Halisdemir Ü. Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi, Ordu Ü. Ziraat Fakültesi, Siirt Ü. Ziraat Fakültesi, Şırnak Ü. Ziraat Fakültesi, Tekirdağ Namık Kemal Ü. Ziraat Fakültesi, Tokat Gaziosmanpaşa Ü. Ziraat Fakültesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yozgat Bozok Ü. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi aktif; Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fethiye Ziraat Fakültesi pasif konumdadır.

ÖSYM kılavuzuna göre 2020 yılında 12 Ziraat Fakültesinde Biyosistem Mühendisliği Programı için kontenjan açılmıştır. Ziraat Fakültesi dışında Biyosistem Mühendisliği Programının yer aldığı N.  Erbakan Üniversitesinde Ereğli Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesinin adı, Ereğli Ziraat Fakültesi olarak değişmiştir. 2020 yılında toplam 12 Biyosistem Mühendisliği Programı için açılan kontenjan bir önceki yıla göre 88 artarak 384 olmuştur.

Çizelge-5 Biyosistem Mühendisliği Programları

Kaynak; ÖSYM

Tütün Teknolojisi Mühendisliği Programı

Sadece Manisa Celâl Bayar Üniversitesi bünyesinde bulunan Tütün Eksperliği Yüksekokulunda Tütün Teknoloji Mühendisliği Bölümüne 2019 yılında olduğu gibi bu yıl da 21 kişilik kontenjan verilmiştir.

Organik Tarım İşletmeciliği Programları

Ziraat Mühendisliği eğitimi ve mezunların istihdamına yönelik sorunlar her geçen gün büyürken, Uygulamalı Bilimler Yüksekokullarında açılan Organik Tarım İşletmeciliği programlarına, Ziraat Mühendisliği eğitimi ve mezunların istihdamına yönelik sorunlar varken öğrenci alınmaya devam edilmektedir.

Geçmiş yıllardaYGS-6 puan türü ile öğrenci alan Organik Tarım İşletmeciliği programlarına 2018 yılından itibaren eşit ağırlık puanı ile öğrenci alınmaya başlanmıştır. Puan türü değişikliğinin öğrenci tercihlerini azaltması nedeniyle kontenjan verilen program sayısı 6’dan üçe düşmüş, toplam kontenjan ise 2019 yılına göre 23 azalmıştır.  

Çizelge-6 Organik Tarım İşletmeciliği Programları

Kaynak; ÖSYM

Tercih yapacak öğrencilerimizin bilinçli davranmalarını ve istedikleri programlara yerleşmelerini dileriz.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu