TÜLAY SAĞLAM

İSTANBUL - Bahar aylarında mantar zehirlenmelerinin arttığını ve zehirlenmelerin ölümle sonuçlanabileceğini söyleyen Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Gökhan Günaydın, "Zehirli olan ve olmayan mantarlar arasındaki dış görünüş farkları, deneyim sahibi olmayanlar için ayırt edici özellikler değil, bu nedenle doğadan toplananların değil, kültür mantarlarının yenmesini öneriyoruz" diyor. Diyetisyen Berrin Yiğit ise zengin besin içeriği ile mantarın güçlü bir antioksidan kaynağı olduğuna dikkat çekiyor. 

SELENYUM VE POTASYUMDAN ZENGİN

Taylight Sağlık Merkezi‘nden Diyetisyen Berrin Yiğit mantarın, başta göğüs olmak üzere pek çok kansere karşı koruduğunu ve zengin bir içeriğe sahip olduğunu söylüyor:

"Selenyum, vitamin B2, potasyum, pantetonik asit, bakır, niasin ve fosfor kaynağı olan mantar, kanserin yanı sıra astım, romatizma ve kalp hastalıklarına da yatkınlığı azaltır"

HAFIZAYI GÜÇLENDİRİYOR

Günde 1 kase mantar tüketiminin migren ağrılarını da azalttığını söyleyen Yiğit, çinkodan zengin olan mantarın, bağışıklık sistemini güçlendirme, yara iyileştirme ve sağlıklı hücre bölünmesi gibi etkileri olduğunu vurguluyor:

"Niasinden zengin olan mantar türlerinin Alzheimer ve yaşa bağlı bilişsel becerilerin azalmasını önlediği, ve güçlü bir antioksidan olduğu çalışmalarla kanıtlandı."

PİKNİK ALANLARINDAKİ MANTARLAR ZEHİRLEYEBİLİR

Türkiye‘de 115 mantar cinsi ve 280 mantar türü bulunuyor. Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Gökhan Günaydın, yenilebilen mantarlar olan cüce kız, horoz ve kalıncanın doğal ortamında bulunan insanlar tarafından tanınıp ayırt edilebildiğini söylüyor:

"Ancak zehirlenmeler genellikle mantarı tanımayan, mantar yeme alışkanlığı olmayan ve mantar yetişen ortamlara göçler sonucunda taşınan ailelerde ya da piknik yapanlarda oluyor."

MANTAR TURŞULARI DA TEHLİKELİ

Zehirlenmeler çoğu zaman, yağmur mevsimi sonrasında çocukların doğada buldukları zehirli çiğ mantarları yemesi, ailelerin zehirli mantarları toplayıp pişirmesi gibi nedenlerle aniden ortaya çıktığını söyleyen Gökhan Günaydın, "Bunların yanında zehirli mantarlardan yapılan turşular nedeniyle de aylar sonra dahi zehirlenmeler olabiliyor" dedi.

ŞAPKALI BEYAZLARA DİKKAT

Günaydın, ülkemizdeki mantar zehirlenmelerinin en önemli kaynağını Amanita Phalloides denilen beyaz renkli, şapkalı ve 5-10 cm boyundaki mantarın oluşturduğunu söylüyor:

"Yuvarlak saplı olup, sapın tabanında Volva adı verilen şişkin bir kısım, şapkanın biraz altında ise Annulus denen zarımsı, sarkık bir oluşum bulunur. Zehirlenmeye amatoksinler adı verilen Siklopeptitler sebep olmaktadır."

BÖBREK YETMEZLİĞİ SONUCUNDA ÖLÜME NEDEN OLABİLİR

Zehirlenme belirtileri mantar yendikten 6 ile 24 saat sonra ortaya çıkıp üç evre halinde seyrediyor ve ciddi sonuçlar doğurabiliyor:

"İlk evrede bulantı, kusma, karın ağrısı, sulu ishal görülür. 72 saate kadar oluşan ikinci evrede aldatıcı iyileşme ortaya çıkmakla birlikte kan tablosu değerleri hızla bozulur. 4 ve 7 gün arasında değişen üçüncü evre ise kişiyi karaciğer büyümesi, kan şekeri düşüklüğü, sarılık ve böbrek yetmezliği çerçevesinde ölüme götürebilir."

ZEHİRLİ MANTARI AYIRT ETMEK ZOR

Kültür mantarlarının zehirli olmadığını ancak uygun olmayan koşullarda saklanıp pazara sunulan mantarlarda mikroorganizmaların ürediğini söyleyen Günaydın, "Bu mantarları tüketenlerde bulantı, karın ağrısı ve ishalle seyreden gıda zehirlenmesi tablosu görülür" diyor. "Bu çerçevede ailesinden aktarılan bir mantar kültürü bulunmayan yurttaşlarımızın, kesinlikle doğadan topladıkları mantarları yememesini salık veririz. Çünkü zehirli olan ve olmayan mantarlar arasındaki dış görünüş farkları, deneyim sahibi olmayan kişiler için ayırt edici özellikler değildir" dedi.

MANTAR ALMANIN PÜF NOKTALARI

Doğadan toplananların değil kültür mantarlarının yenmesini, ancak pazarlarda ve sağlıksız koşullarda satılan kültür mantarlarından uzak durulmasını öneren Günaydın, mantar satın alırken dikkat edilecek noktaları şöyle sıralıyor.

Mantar parlak rengini ve canlılığını yitirmemiş olmalı

Belirli oranda nem içermeli ancak küf kokusu barındırmamalı

Taze görünümlü, sıkı dokulu, temiz ve tombul olmalı

Pörsümüş, üzerinde yumuşak dokular oluşmuş mantarlardan uzak durulmalı

Bekledikçe mantarın rengi koyulaşır. Taze mantar almak istiyorsanız açık krem rengi ve beyaza yakın olanları tercih edin

Mantarı ağzı hafifçe kapatılmış, kahverengi karton veya bez torbalar ile cam kaplarda buzdolabında saklayın.