Bursa Akademik Odalar Birliği (BAOB) olarak 30 Ekim 2012 tarihinde BAOB Yerleşkesinde düzenlenen basın açıklamasına Odamız adına Şube Başkanımız Doç. Dr. Ertuğrul AKSOY katıldı ve açıklamalarda bulundu.

Basın toplantısına Kozağacı Vadisi köylüleri ile birçok oda, kurum ve dernek yönetici ve üyeleri katıldılar.

Ortak hazırlanan basnı açıklaması aşağıdaki gibidir;

"KOZAĞACI VADİSİNDE TERMİK SANTRAL İSTEMİYORUZ" ÇAĞRISINA AKADEMİK DESTEK

Basınımızın değerli temsilcileri,

Hepinizin bildiği gibi 6 yıl sonra tekrar yöresel/bölgesel koşullarda herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu, Keles‘in Kozağacı Vadisi; Davutlar ve Harmanalanı bölgelerinden çıkartılacak kömürle çalışacak bir Termik Santral için ihale açmış bulunmaktadır. İhalenin 1 Kasım 2012 günü Ankara‘da yapılması planlanmaktadır.

Yüzyıllardır yaşadıkları köylerinin, beslendikleri, barındıkları topraklarının, kiraz ve üzüm bahçelerinin yok edilmesini istemeyen köylülerden, üreticilerden yana tavırla; bilimden, teknikten ve mesleğimizin temel değerlerinden aldığımız akademik anlayışla Öncelikle Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü‘ne bir daha gündeme alınmamak üzere ihalenin iptal edilmesi; ihaleye girme olasılığı bulunan şirketlere de ihaleye girmemeleri konusunda son bir çağrı yapmak istiyoruz.

Kozağacı vadisine termik santral yapmaktan vazgeçin!

Hem Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü‘nün hem de şirketlerin 2007 yılında Kozağacı Vadisinde termik santral yapımına karşı yürütülen ve başarıya ulaşan mücadeleden ders çıkarmalarını istiyoruz.

Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulunun 07.05.2012 tarih ve 16/193 sayılı kararı ile kabul edilen Kapalı Teklif Usülü İhale ile Rödövans Şartnamesinde (İR.2405 - İR.2403 BURSA-Keles) Harmanalanı ve Davutlar Sahaları için verilen Koordinat bilgilerine göre yapılan çalışmada Keles İlçesinin 23 köyü ve Keles İlçe merkezi dahil 3 mahallesinin ruhsat alanında kaldığı anlaşılmıştır. Termik santralde kullanılacak kömürün çıkarılması Keles ilçesinin kalbi ve kiraz, üzüm gibi meyvelerin üretim merkezi olarak kabul edilen Kozağacı vadisinin 15 adet köyü ile birlikte (köy merkezi dahil tüm arazi varlığını) haritadan silinmesine neden olacağı gibi Keles Arazi varlığının %20,3‘nü oluşturan 13.606 hektar arazinin zarar görerek 30 yıllık süreçte bütünüyle yok olmasına da neden olacaktır.

Keles İlçe ekonomisi bütünüyle tarım sektörüne, tarımsal üretime dayalıdır ve ilçe nüfusunun % 75‘ini kırsal nüfus oluşturmaktadır. Keles ilçesinin 2011 yılı için yarattığı 59,9 milyon TL tutarındaki ekonomik gelirin 25,5 milyon TL‘si (%41,9) büyük çoğunluğu Kozağacı Vadisinde üretilen meyvelerden (kiraz, üzüm ve çilek) sağlanmıştır (Bursa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Teknik Raporu). Aynı rapora göre üretiminin tamamına yakını Kozağacı vadisinde yapılan ve her geçen yıl artan kiraz üretiminde (3.025 ton bölge) Bursa İlinde (25.929 ton) İnegöl ve İznik İlçesinin ardından üçüncü sırada yer almaktadır.

Son yıllarda büyük çoğunluğu ihraç edilen ve göçü tersine çeviren kiraz üretim alanlarına sahip, beş binden fazla insanın yaşama, barınma ve geçinme alanını tahrip edecek termik santralin, Kozağacı vadisinin üretim gücüne vereceği fiziksel zararın dışında yaratacağı sağlık sorunları da kaçınılmazdır.

Termik santrallerin sağlık etkisi daha çok hava kirliliği nedeniyle özellikle solunum ve dolaşım sistemlerinde yol açtıkları rahatsızlıklar ve hastalıklarla ilişkili olarak gündeme getirilmektedir. Ancak termik santrallerin sağlıkla ilgili olumsuz etkisi bununla sınırlı değildir. Termik santral yakınlarındaki alanlarda yaşayan balıklarda cıva düzeyinin artması, arsenik maruziyetine bağlı melanom dışı cilt kanserlerinde gözlenen artış, termik santral çalışanlarında gözlenen genetik hasar ve termik santral çevresinde erken doğumlarda görülen artış termik santrallerin olumsuz sağlık etkilerinden bazılarıdır.

Termik santrallerin çevresinde yaşayanlarda sağlıkları en çok bozulmaya aday olan risk grupları çocuklar, yaşlılar, astım hastaları, süreğen tıkayıcı akciğer hastalığı olanlar ve sosyo-ekonomik düzeyi düşük insanlar olarak saptanmaktadır.

Olası risk değerlendirme teknikleri kullanılarak yapılan bir analizde, termik santralden kaynaklanan sürümün yüzey sularındaki etkisi yüzünden termik santral çevresindeki alanlarda yaşayan balıklardaki metil cıva düzeyinin iki katına çıktığı gösterilmiştir. Cıvanın insan sağlığı üzerindeki pek çok olumsuz etkisi bilinmektedir. Cıvanın en önemli sağlık etkisi fetüs, bebek ve çocuklarda nörolojik gelişimi olumsuz etkilemesidir. Gebe kadınların cıva maruziyeti sonucunda, bebeğin beyin ve sinir sistemi gelişiminin olumsuz etkilendiği bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir. Çocuklarda cıvanın bilişsel düşünmeyi, belleği, dikkati ve dil becerilerini olumsuz etkilediği de bilinmektedir.

Türkiye‘de Afşin-Elbistan Termik Santrali çalışanlarında yapılan bir araştırmada, kontrol grubuna göre termik santral çalışanlarında sitogenetik hasar anlamlı derecede yüksek bulunmuştur.

Yatağan‘da yapılan bir çalışmada, termik santralin çevresinde yaşayanlarda solunum fonksiyonları kontrol grubuna göre anlamlı derecede azalmış olarak bulunmuştur. Bilindiği gibi, Yatağan termik santralden kaynaklanan hava kirliliği nedeniyle uzun zamandır kamuoyunun gündeminde olan bir ilçemizdir. Yatağan termik santralinin etkileri ile ilgili yapılan çalışmalar, santralin hem sağlık etkisini hem de çevre ile ilgili olumsuz etkisini ortaya koymaktadır.

Tayvan‘da yapılan bir araştırmada, termik santrallerden kaynaklanan hava kirliliğinin termik santral çevresinde yaşayan gebe kadınlarda erken doğumların görülme sıklığını da arttırdığı bulunmuştur.

Bursa‘da Orhaneli‘nde yürütülen bir araştırmanın sonucunda, Orhaneli Termik Santralı çevresinde yaşayanların, kontrol grubuna göre solunum fonksiyonlarında azalma olduğu saptanmıştır. Bu etkilenmenin sigara içmeyenleri daha yüksek düzeyde etkilediği anlaşılmaktadır. Bu araştırmanın sonuçlarının kamuoyu ve yetkililer ile paylaşılmış olmasına karşın; bugün halen Bursa‘ya yeni termik santraller kurma uğraşı içerisinde olunması düşündürücüdür.

Termik santrallerin sağlığı olumsuz etkilediği kesindir ve bir takım önlemlerle (Desülfürizasyon üniteleri, elektrostatik filtreler vb.) bu etkilerin tamamıyla ortadan kaldırılabileceğine ilişkin iddialar dünyanın en gelişmiş ülkelerinde bile kanıtlanamamıştır. "Sağlıklı yaşamak" en temel insan hakkı ise, bu hakkı kazanmak için toplumun bütün kesimlerinin dayanışma içinde enerjinin verimli kullanılması için girişimde bulunması, yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji üretimindeki payının artırılmasını talep etmesi ve yeni termik santrallerin yapımına karşı çıkması gerekmektedir.

Bursa ilinin doğal kaynaklarının kamu adına korunması, geliştirilmesi, amacı dışında kullanılmasının önlenmesi ve bir rant aracı veya rant bölüşümünün konusu olmaması için yıllardır çaba harcayan, görüş oluşturan, uyaran Akademik Odalar olarak Termik Santraller toprağı, suyu ve havayı kirleten, yok eden, insanları hasta ve ileri boyutlarda kanser eden; 1000 MW gücünde termik santralin yılda 5.000.000 ton CO2, 120.000 ton SO2, 25.000 ton NOx, 600.000 ton Kül, 400 ton ağır metal, 200 milyon bekerel (5,4 mili Curie) radyasyon salınımı demek olduğunu kısaca çevresel yıkım olduğunu; 2006 yılında olduğu gibi Kozağacı vadisinde termik santralin yapılmaması gerektiğini bir kez daha kamuoyunun ve ilgililerin dikkatine sunarız.

Bize sormadılar, ancak biz görevimizi yerine getirerek söylüyoruz: Kozağacı vadisine termik santral kurulması doğru değildir! Biran önce bu girişimden vazgeçilmesi gerekmektedir.

Kamuoyuna duyururuz.

Saygılarımızla.

Bursa Akademik Odalar Birliği

30.10.2012