22 MART DÜNYA SU GÜNÜ NEDENİYLE TÜSKOOP-BİR, TMMOB-ZMO, ATO VE TOBB TARAFINDAN 21 MART 2005 PAZARTESİ GÜNÜ TOBB TOPLANTI SALONU'nda ortaklaşa düzenlenen “ULUSAL SU YÖNETİMİ’NDE YASAL VE KURUMSAL ARAYIŞLAR” başlıklı Sempozyum’da; Ülkemiz su kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi ile ulusal çıkarlara uygun olarak kullanılması sorunu her yönüyle tartışılmıştır.

Sempozyum’un, sulama yönetimindeki güncel sorunlara ilişkin saptamaları aşağıdaki gibidir;

1 - Türkiye'DE SU YÖNETİMİNİN KAMU MÜLKİYETİ VE KAMU İŞLETMECİLİĞİNE DAYANAN, GÜCÜNÜ MERKEZİYETÇİ ÖRGÜTLENMEDEN ALAN VE SUYU EKONOMİK MAL OLARAK DEĞİL TOPLUMSAL DEĞER OLARAK GÖREN, SİSTEMİ ARZ-ODAKLI İŞLETEN YAPISI KIRILMAKTADIR.

2 - SU YÖNETİMİ, ULUSLARARASI POLİTİKALAR DOĞRULTUSUNDA ÖZEL MÜLKİYET VE İŞLETMECİLİĞE DAYANAN, YERELLEŞMİŞ, SUYU EKONOMİK MAL OLARAK GÖREN VE TEMEL İLKEYİ FİYATLANDIRMA OLARAK BENİMSEYEN, SİSTEMİ TALEP-ODAKLI İŞLETMEYİ AMAÇLAYAN BİR YAPIYA DOĞRU DEĞİŞME SÜRECİNE GİRMİŞTİR.

3 – “KAMU YÖNETİMİNİ YENİDEN YAPILANDIRMA” İDDİASINI TAŞIYAN GENEL DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERDE, ANAYASA, ULUSLARARASI ANLAŞMALAR VE KALKINMA PLANLARI DİKKATE ALINARAK, TOPRAK VE SU KAYNAKLARIMIZI ÜLKESEL ÖLÇEKTE BÜTÜNCÜL OLARAK GÖZETEN BİR DÜZENLEMEYE GİDİLMESİ GEREĞİ VE ZORUNLULUĞU BULUNMAKTA İKEN, GERÇEKLEŞTİRİLEN DÜZENLEMELER BUNUN TERSİNE BİR YÖNELİM GÖSTERMEKTEDİR.

BU BAĞLAMDA; TOPRAK VE SU KAYNAKLARIMIZIN KORUNMASI, GELİŞTİRİLMESİ, PLANLI KULLANILMASI KONUSUNDA, SEMPOZYUM’DA ORTAYA KONULAN İLKESEL ÇERÇEVE AŞAĞIDAKİ GİBİDİR;

• SU KAYNAKLARI (AYNI ZAMANDA TOPRAK KAYNAKLARI) DEVLET EGEMENLİĞİNİN BİR PARÇASIDIRLAR.

• SU KAYNAKLARI (AYNI ZAMANDA TOPRAK KAYNAKLARI) ULUSAL VARLIĞIN VE ULUSAL BAĞIMSIZLIĞIN BİR SEMBOLÜDÜR.

• YAŞAM İÇİN TEMEL BİR MADDE OLAN SU, BİR KAMU MALIDIR.

• SU, BİR META DEĞİLDİR.

• ÜLKEMİZ SU ZENGİNİ BİR ÜLKE DEĞİLDİR.

• ÜLKEMİZ TOPRAK KAYNAKLARI BAKIMINDAN DA ZENGİN BİR ÜLKE DEĞİLDİR.

• SU VE TOPRAK KAYNAKLARI ÜLKESEL ÖLÇEKTE PLANLANMASI VE HAVZA-ALT HAVZA BAZINDA PROJELENDİRİLMESİ GEREKEN DOĞAL KAYNAKLARDIR.

• ULUSAL BİR SERVET VE GEÇMİŞTEN GELECEĞE AKTARILMASI GEREKEN BİR MİRAS OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ GEREKEN SUYUN FİYATLANDIRILMASINDA KAR MAKSİMİZASYONU DEĞİL, KAMU ÇIKARI VE YARARI ESAS OLMALIDIR.

• HERKESİN, SUYA ULAŞMAYA HAKKI OLMALIDIR.

• SU, EKOLOJİK SİSTEM BÜTÜNÜ İÇERİSİNDE ÜRETİLMELİ, KORUNARAK GELİŞTİRİLMELİ, PLANLI KULLANILMALIDIR.

• KURULLARA DAYALI HAVZA BAZINDA YÖNETİM, SUYUN ULUSLARARASI META HALİNE GELMESİNE YOL AÇACAKTIR.

• ÇOK ULUSLU ŞİRKETLERE SU İMTİYAZI TANINMAMALIDIR.

• SU VE TOPRAK KAYNAKLARININ YÖNETİMİ, MERKEZİ YÖNETİMİN GÖREVİDİR. GÜNDEMDEKİ YASALAR, KAMU ÜZERİNDEKİ GÖREVLERİN YEREL YÖNETİMLERE DEVRİNE YÖNELİKTİR. GELECEKTE, ÖZELLİKLE ÜLKEMİZİN İÇİNDE BULUNDUĞU COĞRAFYADA, SU SAVAŞLARININ ÇIKACAĞI GÜNDEME GETİRİLİRKEN, SU VE TOPRAK KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN KONTROLSÜZ BİÇİMDE TÜMÜYLE YERELE AKTARILMASI YANLIŞTIR. BU DURUM, KIT OLAN ÜLKE KAYNAKLARININ HEBA EDİLMESİNE NEDEN OLACAĞI GİBİ, SU VE TOPRAK KAYNAKLARININ VARLIĞINI VE ÜLKEMİZİN GELECEĞİNİ DE TEHLİKEYE ATACAKTIR.

BU GENEL ÇERÇEVE İÇİNDE SEMPOZYUM, ULUSAL SU YÖNETİMİNİN YASAL VE KURUMSAL YAPILANMASI’NDA AŞAĞIDAKİ ÖNERİLERİ ORTAYA KOYMAKTADIR;

• KÜRESEL GELİŞMELERİ KAVRAYIP ÖNCELEYEN, ULUSAL ÇIKARLARA DAYALI VE DUYARLI BİR “ULUSAL SU POLİTİKASI” BELİRLENMELİDİR.

• SU MÜLKİYETİ VE İŞLETMECİLİĞİNDE KAMU YARARI BİRİNCİ ÖNCELİK OLMALIDIR.

• SUYU, GERÇEK ÜRETİCİNİN KULLANACAĞI VE YÖNETECEĞİ SİSTEM, NİHAİ HEDEFTİR.

• BU AMAÇTAN UZAKLAŞMAYA YOL AÇACAK “SU HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ” UYGULAMALARINDAN VAZGEÇİLMELİDİR.

• KATILIMCILIK, HİZMETİN KAMUSAL ÖZÜNÜ KORUMAYI ÖNGÖREN "HALK KATILIMI" YAKLAŞIMIYLA ELE ALINMALI, HİZMETİN KAMU SEKTÖRÜ DIŞINA ÇIKARILMASINI ÖNGÖREN "KATILIMCI ÖZELLEŞTİRME" YAKLAŞIMINDAN VAZGEÇİLMELİDİR.

• BU İLKELERE UYGUN BİR “SU YASASI”, “TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI YASASI”, “ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI YASASI” İVEDİLİKLE ÇIKARILMALIDIR.

• SUYLA İLGİLİ KURULUŞLARIN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI YENİDEN TANIMLANMALI, YETKİ VE GÖREV ÖRTÜŞMELERİ VE ÇAKIŞMALARI ORTADAN KALDIRILMALIDIR.

• TOPRAK VE SULAMA YÖNETİMİ TEK BAKANLIK ÇATISI ALTINDA ÖRGÜTLENMELİDİR.

• YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUĞUN DAĞITILMASINA YÖNELİK FARKLI KURUL, KONSEY, ENSTİTÜ, VS. GİBİ DEĞİŞİK ÖRGÜTLENME MODELLERİNE GEÇİLMEMELİDİR.

• ULUSAL - MERKEZİ SORUMLU KURULUŞ OLARAK DSİ, HER TÜRLÜ MÜLKİYET VE KULLANMA HAKKI İLE BİRLİKTE SU VARLIĞININ PLANLANMASI, SEKTÖRLER ARASI TAHSİSİ VE SUYUN GENEL YÖNETİMİNİ YÜRÜTECEK BİÇİMDE GÜÇLENDİRİLMELİ, SULAMA HİZMETLERİNİ TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI’NA DEVRETMELİDİR.

• TARIMSAL ALTYAPI HİZMETLER KONULARINDA TOPRAK VE SU BOYUTUNDA ORTAK ÇALIŞMALARI YÜRÜTECEK OLAN TOPRAK KORUMA VE SULAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURULMALIDIR.

• TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI BÜNYESİNDE SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURULMALIDIR.

• SU VE TOPRAK KAYNAKLARIYLA İLGİLİ KURULUŞLAR ARASINDA DPT TARAFINDAN ETKİLİ EŞGÜDÜM SAĞLANMALIDIR.

• ÖNÜMÜZDEKİ ON YILLIK SÜREÇTE, YILDA 400 BİN HEKTAR DÜZEYİNDE ALANIN SULAMAYA AÇILMASINA YÖNELİK YATIRIM PLANLAMASINA GİDİLMELİDİR.

• MEVCUT SULAMA SİSTEMLERİNDEKİ FİZİKSEL ALTYAPI SORUNLARI, İLETİM – DAĞITIM SORUNLARI, İŞLETME – ORGANİZASYON SORUNLARI GİDERİLMELİDİR.

• SULANAN ALANLARDAKİ TUZLULUK – ALKALİLİK SORUNLARININ ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK ÖNLEMLER İVEDİLİKLE UYGULAMAYA GEÇİRİLMELİDİR.

• ATIKSU YÖNETİMİ VE KURAKLIK YÖNETİMİ ÇALIŞMALARINA ÖNEM VERİLMELİDİR.

• TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN TOPRAK VE SU KONUSUNDAKİ ARAŞTIRMA ETKİNLİKLERİ ARTIRILMALI, ARAŞTIRMA SONUÇLARI ETKİN VE YAYGIN ÇİFTÇİ EĞİTİM VE YAYIM AĞIYLA ÜRETİCİLERE ULAŞTIRMALIDIR.