Yumurta kapıya dayandı

Artan yem ve enerji maliyetleri yumurta üreticilerini isyan noktasına getirdi. Üreticiler tek tek tavukları kesip sektörden çıkıyor. Yetkililer, yakında 30’lu kolinin 100 liraya dayanacağını söyledi.

Pandemi sonrasında değişen ekonomik dengelerden yumurta sektörü de nasibini aldı. Olağandışı artan maliyetler yüzünden üreticiler iflas bayrağı çekme noktasına geldi. Ekonomik darboğaz yüzünden firmalar küçülürken, şartlara dayanamayanlar ise sektörden uzaklaştı. Sonucunda yumurta üretimi düştü.  Arz-talep dengesine bağlı olarak yumurta fiyatlarının daha da artacağı yönünde görüş hakim kılınıyor. Maddi anlamda yaşanan sıkıntı nedeniyle ilerleyen zaman diliminde alım gücü sürekli düşen tüketiciler, daha fazla olumsuz etkilenecek. Dünyada artış gösteren emtia fiyatları ile Türkiye’de çıkış yaşayan döviz kuru maliyetlerini her geçen gün yukarı yönlü çıkartıyor.  Rekabet Kurumu’nun yaptığı tetkik yasal bir sürecin işletildiğini vurgulayan Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Dr. Fevzi Çakmak, “Aralarında rekabet veya anlaşma var mı yok mu bunu bilmemiz mümkün değil. Ancak şu anki şartlarda piyasadaki yumurtaların fiyatının yüksek olmasının temel sebebi yem girdi maliyetlerinin yükselmesi, yemlerin büyük bölümünün yurtdışından ithal gelmesi, dolayısıyla dövize bağlı olarak sürekli artması. Tavuk, günlük olarak 120 gram yem tüketir. Bunun yüzde 80’i yumurtlar. Yani 120 gram tüketen bir tavuk bugün 7.5/8 TL’den yemin kilogramını alırsak çarptığımız zaman sadece yem maliyeti 0.9 TL yapar yumurta başına. Yüzde 80’i de tükettiği için yüzde 20 fire vardır bunu da eklediğimiz zaman 1.1 TL’ye sadece yem maliyeti gelir. Bunun elektriği, suyu, işçiliği, ambalajı, nakliyesi, firesi ve ilk baştaki amacın maliyetini de koyduğunuz zaman yaklaşık bir yumurtanın üreticiye bugünkü maliyeti 1.5 TL’ye yakın bir rakama denk geliyor” ifadelerini kullandı.

ÜRETİCİ ZARARINA SATIYOR

Günlük yumurta fiyatlarına bakıldığında 0.85 TL ile 1 TL arasında değiştiğini belirten Dr. Fevzi Çakmak, “Ortalama en üst rakamdan 1 TL bile desek şu anda üretim rakamının zararına satıyor üretici demektir. Bu şartlarda nasıl bir anlaşma yapılmış onu bilemedim. Farklı sebepler olabilir, bunun altında yatan ama şu anda üretici en basit hesapla bile zararına satıyor. Bu çerçevede anlaşma nasıl oldu ben bilemiyorum. Bugün en az 2 TL’ye toptan satılması lazım yumurtanın. Bu söylediğim fiyatlar üreticiden satış fiyatı bir de bunun marketteki kar marjını da koyduğunu düşünürseniz aslında satış fiyatının 2 TL civarında olması lazım” diye konuştu.

TAVUKLAR KESİME GİDİYOR

Rekabet Kurumu’nun üreticiye sunduğu anlaşmayı gerçekçi bulmadığını vurgulayan Dr. Fevzi Çakmak, “Bir tavuğun günlük yediği yem ve diğer girdiler ortadayken böyle bir fiyat gerçekçi değil. Maliyeti 1.5 TL’ye gelen yumurta 1 TL civarında satılıyor. Şu an zararına bir satış söz konusu. Bu sürdürülebilir değil. Zaten yumurta kümeslerinin birçoğu kesime gönderilmeye başlandı. Bu da girdi maliyetlerinin yüksekliğinden kaynaklanıyor. Bu şartlarda giderse 30’lu kolinin ücreti 100 liraya yaklaşacak” dedi.

Haber: A GAZETE / ÖZLEM ATAÇ

Haber kaynağına ulaşmak için lütfen TIKLAYINIZ.