SELÇUK GEÇER

GÖKHAN GÜNAYDIN: AB’NİN YENİ KAPANI: W-ZERO!

ZATEN DAR BOĞAZDA OLAN TÜRKİYE TARIMINA ASLI DARBEYİ VURACAK OLAN W-ZERO, AB’NİN ÖNEMLİ GÜNDEM MADDELERİ ARASINDA DURUYOR. BUNA RAĞMEN TÜRKİYE HALA HABERSİZMİŞ GİBİ DAVRANIYOR. TÜRKİYE’NİN W-ZERO’YU KABUL ETMEK ZORUNDA KALMASI, TARIMINI, AB’YE TESLİM ETMESİ ANLAMINA GELİYOR.

AB İLE BAŞLAYAN MÜZAKERE SÜRECİ, TOPLAM OTUZ BEŞ KONU BAŞLIĞINDAN OLUŞUYOR. BU BAŞLIKLARIN ÜÇÜ İSE DOĞRUDAN TARIM SEKTÖRÜYLE İLGİLİ. “TARIM VE KIRSAL KALKINMA”, “GIDA GÜVENLİĞİ VE HAYVAN SAĞLIĞI” İLE “ORTAK TARIM POLİTİKASI” OLARAK BELİRTİLEN BU ÜÇ BAŞLIĞIN MÜKTESEBATI GEREĞİ, TÜRKİYE’YE FATURASI, YILDA 11,3 MİLYAR DOLAR. ÇÜNKÜ TÜRKİYE, ANCAK BU PARA HARCANDIĞI TAKDİRDE YÜKSEK TEKNOLOJİSİ SAYESİNDE TARIM FAZLASI VEREN AB İLE REKABET EDEBİLECEK. AKSİ HALDE YÜZDE 90 GİBİ BİR ORANLA TÜRKİYE PAZARI, AB’YE KAPTIRILACAK! “ÜYE OLDUKTAN SONRA NE FARK EDER?” DİYEBİLİRSİNİZ. PEKİ AMA GEÇMİŞTE SANAYİDE BENZERİ YAŞANDIĞI GİBİ, TÜRKİYE TAM ÜYE OLMADAN, TARIMDA DA KAPILARINI AB’YE AÇARSA, O ZAMAN NE OLACAK? TÜRKİYE TARIMSAL GÜMRÜK BİRLİĞİ’NE ZORLANIRSA ORTAYA NASIL BİR SONUÇ ÇIKACAK? İŞTE BU SORULAR, ZATEN ZOR DURUMDA OLAN TÜRKİYE TARIMI İÇİN HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR VE BİR AN ÖNCE ÖNLEM ALINMASI GEREKTİĞİNİ HATIRLATIYOR. BU KONUYU YAKINDAN TAKİP EDEN VE ÇİFTÇİLERİN YENİ BİR KRİZE GİRMEMESİ İÇİN ÖNLEM ARAYAN TÜRKİYE ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI’NIN BAŞKANI GÖKHAN GÜNAYDIN İLE İLERLEME RAPORUNDA DEĞİNİLEN VE KİMSENİN FARK ETMEDİĞİ, TARIMDA “GÜMRÜK BİRLİĞİ” ANLAMINA GELEN “W-ZERO’YU” KONUŞTUK…

AB İLE GİRDİĞİMİZ MÜZAKERE SÜRECİNDE, TÜRKİYE İÇİN YARARLARI TARTIŞILIR BİRÇOK UYGULAMA İLE TANIŞTIK; GÜMRÜK BİRLİĞİ, İMTİYAZLI ORTAKLIK, SERBEST DOLAŞIM, VS… ŞİMDİLERDE İSE W-ZERO! TÜRKİYE’DE PEK BİLİNMEYEN BU KAVRAM NE ANLAMA GELİYOR?

GÖKHAN GÜNAYDIN: W-ZERO, TÜRKİYE KAMUOYUNA YANSIMAMAKLA BİRLİKTE, ASLINDA TOPLULUĞUN ISRARLA ÜZERİNDE DURDUĞU BİR KONU. “İKİ TARAFLI SINIRLAMA” DEMEK. AÇILIMI; TÜRKİYE’NİN VE AB’NİN, TARIM KONUSUNDAKİ GÜMRÜK VERGİLERİNİ KARŞILIKLI OLARAK SIFIRLAMASI ANLAMINA GELİYOR. EĞER MÜZAKERELERDE BİR KRİZ ÇIKMAZSA, W-ZERO TÜRKİYE’YE EN KISA ZAMANDA KABUL ETTİRİLECEK. TÜRKİYE’NİN W-ZERO’YU KABUL ETMESİ DEMEK, TARIMSAL ÜRÜNLERİNİN BÜYÜK BİR BÖLÜMÜ BİZE GÖRE UCUZ OLAN AB KARŞISINDA REKABET EDEMEMESİ DEMEKTİR.

AB, W-ZERO İLE TARIM GÜMRÜKLERİNİ Mİ YIKMAYA ÇALIŞIYOR? BU, GÜMRÜK BİRLİĞİ ANLAŞMASI’NDA OLDUĞU GİBİ ÜYELİKTEN ÖNCE Mİ OLUR, YOKSA SONRAYA MI KALIR?

GÖKHAN GÜNAYDIN: ÖNCESİNDE OLACAK TABİİ Kİ. ADAY ÜLKE STATÜSÜNDEYKEN W-ZERO’NUN KABUL EDİLMESİNİ İSTİYORLAR. W-ZERO, TÜRKİYE’DE ÇOK AZ TARTIŞMA ALANI BULDU AMA YURTDIŞINDA ÇOKÇA KONUŞULUYOR. ONLARIN ÖZEL STATÜLÜ İLİŞKİ DEDİKLERİ ASLINDA GÜMRÜK BİRLİĞİNİN GENİŞLETİLMESİNDEN BAŞKA BİR ŞEY DEĞİL. BU AMAÇLARINI DA W-ZERO İLE GERÇEKLEŞTİRMEYİ AMAÇLIYORLAR.

W-ZERO’NUN TÜRKİYE TARIMINA ZARAR VERECEĞİNİ SÖYLÜYORSUNUZ. BUNU BİRAZ AÇAR MISINIZ?

GÖKHAN GÜNAYDIN: ASLINDA BUNU BEN DEĞİL AB’NİN KENDİSİ SÖYLÜYOR. AB’NİN 6 EKİM 2004 TARİHİNDE YAYINLANAN “İLERLEME RAPORU” İLE “TÜRKİYE’NİN ÜYELİĞİ İLE İLGİLİ HUSUSLAR” ADIYLA YAYINLANAN BELGELERE BAKIN. BU BELGELER, AB’NİN YAYINLADIĞI EN ÖNEMLİ BELGELERDENDİ. BELGELERDE BELİRLİ KOŞULLARDA ÜYELİĞİN TÜRKİYE TARIMINA ETKİLERİ ELE ALINMIŞTI VE ÖZETLE ŞUNU SÖYLÜYORDU; “TÜRKİYE AB ÜLKELERİYLE YALNIZCA FINDIK, KOYUN ETİ, BAKLİYAT VE YAŞ MEYVE, SEBZEDE REKABET EDEBİLİR. HAYVANCILIK, HUBUBAT VE TAHIL GİBİ KONULARDA İSE (Kİ BUNLAR TÜRKİYE TARIMININ NEREDEYSE YÜZDE 90’I) REKABET EDEMEZ. TÜRKİYE’NİN TOPLULUĞA YAPACAĞI TARIM SATIŞI AZALACAK, ALIMI ARTACAKTIR. TÜRKİYE’NİN REKABETÇİ OLABİLMESİ İÇİN TARIMDA DÖNÜŞÜMÜ GERÇEKLEŞTİRMESİ VE HER YIL DOĞRUDAN GELİR DESTEĞİNE 8 MİLYAR, KIRSAL KALKINMA ÖNLEMLERİNE 2,3 MİLYAR VE PAZAR ÖNLEMLERİNE 1 MİLYAR OLMAK ÜZERE TOPLAM 11,3 MİLYAR EURO’YU AYIRMASI GEREKMEKTEDİR.” OYSA TÜRKİYE’NİN TARIMA AYIRDIĞI PAY YILLIK 2 MİLYAR EURO’DUR. BAHSEDİLEN RAKAMIN ALTIDA BİRİ BİLE DEĞİL.

TÜRKİYE, TARIMIN GELİŞMESİ İÇİN GEREKEN PARAYI HARCAR VE YATIRIMLARINI YAPARSA, AB İLE REKABET EDER BİR KONUMA GELEBİLECEK. ZATEN BİRÇOK UZMAN DA, DÖNÜŞÜM İÇİN GEREKLİ KAYNAĞIN AB FONLARINDAN GELECEĞİNİ SÖYLÜYOR!

GÖKHAN GÜNAYDIN: DOĞRU. AB’DEN FON GELİYOR AMA NE KADAR? İSTERSENİZ HEMEN ÇOK İYİMSER BİR HESAP YAPALIM; AB 2007’DEN BAŞLAYIP, 2014’E KADAR SÜRECEK 7 YILLIK DÖNEM BOYUNCA, İÇLERİNDE TÜRKİYE’NİN DE BULUNDUĞU ALTI ADAY ÜLKEYE TOPLAM 14 MİLYAR EURO’LUK YARDIM YAPACAK… 14 MİLYAR EURO’LUK YARDIMIN, EN BÜYÜK ADAY ÜLKE OLARAK, YARISINI BİZE VERECEKLERİNİ DÜŞÜNELİM Kİ BU KIRSAL KALKINMA YAPILARININ EKSİKSİZ UYGULANDIĞI VE İŞLERİN İYİ GİTTİĞİ VARSAYIMI ALTINDA. 7 YILDA TÜRKİYE’YE ÖDENECEK TOPLAM TUTAR 7 MİLYAR EURO. BU DA EN İYİMSER TAHMİNLE YILDA EN FAZLA 1 MİLYAR EURO’YA DENK GELİR.

“TÜRKİYE, AB’NİN SÖYLEDİĞİ BU YATIRIMLARI YAPMAZ, BU PARAYI HARCAMAZSA KESİNLİKLE REKABET EDEMEZ” DEMEK, TARIM ÜLKESİ TÜRKİYE İÇİN BİRAZ ABARTI DEĞİL Mİ?

GÖKHAN GÜNAYDIN: TÜRKİYE GAYRİ SAFİ MİLLİ HASILASININ YÜZDE 11’İ TARIMDAN KAYNAKLANIYOR. YİNE, İSTİHDAMIN YÜZDE 34’Ü DE TARIM ODAKLI. BUNA RAĞMEN KENDİMİZE YETMİYORUZ VE YILDA YAKLAŞIK 3,5 MİLYAR DOLARLIK TARIM İTHALATI YAPIYORUZ. BU İTHALATIN YAKLAŞIK 2 MİLYAR DOLARI NE YAZIK Kİ KENDİ ÜRETTİĞİMİZ ÜRÜNLERİN AYNISI. PEKİ, BUNU NEDEN YAPIYORUZ? ÇÜNKÜ DIŞARIDAN DAHA UCUZA GELİYOR.

REKABET İÇİN TARIMSAL DÖNÜŞÜM ŞART MIDIR?

GÖKHAN GÜNAYDIN: ÖNCELİKLE BELİRTMEK İSTERİM, REKABETÇİ TARIM EKONOMİSİ ALTINDA VERİMLİLİĞİNİZİ YÜKSELTMEK ZORUNDASINIZ. ÖRNEĞİN SULANABİLİR ALANLARINIZIN TÜMÜNÜ SULAMANIZ GEREKİR. OYSA 8,5 MİLYON HEKTAR ALANINIZIN ANCAK YARISINI SULAYABİLİYORSUNUZ. TARLA İÇİ GELİŞİM HİZMETLERİNİZİ TAMAMLAMAK VE ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI İLE BİRLİKTE TOPRAK REFORMU YAPMAK ZORUNDASINIZ. PAZARLAMA, ÖRGÜTLEME ALANINDAKİ SORUNLARI AŞMAK, VERİMSİZLİK SARMALINI KIRMAK ZORUNDASINIZ. GELELİM TARIMSAL GİRDİ MALİYETLERİNE… GİRDİ MALİYETLERİ ÇOK YÜKSEK. MAZOT ÇOK PAHALI, TOHUM VE ZİRAİ KORUMA İLAÇLARI DIŞARIDAN GELİYOR YİNE ONLAR DA PAHALI. KISACA BU KOŞULLARDA AB İLE REKABET ETMENİZ MÜMKÜN DEĞİL.

TİCARETİNDE UCUZLUK HER ZAMAN GEÇERLİ BİR SEBEP MİDİR?

GÖKHAN GÜNAYDIN: KALİTE DE ÖNEMLİ TABİİ Kİ. DİĞER YANDAN, AB, KALİTE ANLAMINDA DA GEREKENİ YAPIYOR ÇÜNKÜ İLERİ TEKNOLOJİ KULLANIYOR. UCUZLUK MESELESİNE GELİNCE, BİZİM 3,5 MİLYAR DOLARLIK TARIM İTHALATIMIZIN YAKLAŞIK 2 MİLYAR DOLARLIK KISMININ, KENDİ ÜRETTİĞİMİZ ÜRÜNLERLE AYNI OLDUĞUNU SÖYLEMİŞTİM. GEÇERLİ OLAN AYNI MALLAR İSE BU NOKTADA UCUZLUK ÖN PLANA ÇIKAR.

TABİİ EĞER VERGİLERLE BİR KORUMA DUVARI ÖRÜLMEDİYSE!

GÖKHAN GÜNAYDIN: TABİİ Kİ. ESAS MESELE DE BU ZATEN. ÇÜNKÜ GÜMRÜK VERGİLERİNİN UYGUN OLDUĞU HER ORTAMDA ÖZEL SEKTÖR İTHALAT YAPAR, EKONOMİNİN KURALIDIR BU. VE TİCARET ORTAMININ OLDUĞU, KISITLAMANIN KALKTIĞI HER ALANDA TÜRKİYE’YE DAHA UYGUN FİYATLI ÜRÜNLER GİRECEKTİR. EĞER SİZ İÇ PAZARINIZI KORUMAK İÇİN TEK YOL OLAN GÜMRÜK VERGİLERİNİ W-ZERO DENİLEN BİR ANLAŞMA İLE İNDİRİRSENİZ YIKICI SONUÇLARLA KARŞI KARŞIYA KALIRSINIZ. SONUÇTA HESAP ORTADA! AB’NİN ÜRETTİĞİ ÜRÜNÜN BİRİM MALİYETİ DÜŞÜK, SİZİNKİ YÜKSEK, ÜSTELİK GÜMRÜK DUVARI DA YOK… BU KAÇINILMAZ BİR İTHALAT PATLAMASI ANLAMINA GELİR. MESELA KIRMIZI ETTE, YERLİ ÜRETİCİNİN AYAKTA KALABİLMESİ İMKANSIZ OLACAKTIR.

BU YIKIMI, GÜMRÜK BİRLİĞİNİN SANAYİYE VURDUĞU DARBE İLE KARŞILAŞTIRIRSAK ORTAYA NASIL BİR TABLO ÇIKAR?

GÖKHAN GÜNAYDIN: TARIM ALANINDA GÜMRÜKLERİN KALDIRILMASI DEMEK, TÜRKİYE’DEN BİRTAKIM ÜRÜNLERİN TOPLULUĞA GİTMESİ AMA TOPLULUKTAN ÇOK DAHA BÜYÜK MİKTARDA ÜRÜNÜN TÜRKİYE’YE GELMESİ DEMEKTİR. 1 OCAK 1995’TE YÜRÜRLÜĞE GİREN GÜMRÜK BİRLİĞİ ANLAŞMASI ASLINDA SANAYİ ÜRÜNLERİNİ KAPSAMAKTAYDI VE SADECE İÇERİĞİNE SÜT, TAHIL, ŞEKER BULUNAN İŞLENMİŞ ÜRÜNLER DAHİLDİ. W-ZERO İLE TARIM ÜRÜNLERİ İÇİNDE GÜMRÜKLERİN SIFIRLANMASIYLA, SANAYİ ÜRÜNLERİNDE YAŞANANLAR BU KEZ TARIM ÜRÜNLERİNDE YAŞANACAKTIR. AMA UNUTMAMAK GEREKİR SANAYİ ALANINDA YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER TARIMA GÖRE ÇOK DAHA KOLAYDIR. ÇÜNKÜ TARIM GENİŞ ALANLARI VE KÖYLÜ NÜFUSU KAPSAYAN HEM EKONOMİK, HEM SOSYOLOJİK BİR YAPIDIR. BU NEDENLE TARIM ALANINDA AYNI DÖNÜŞÜMÜ YAPMAK ÇOK DAHA ZORDUR. EĞER TÜRKİYE BİR GÜN TOPLULUĞA ÜYE OLABİLECEK İSE Kİ İŞARETLER ONU TEYİT EDER NOKTADA DEĞİL, TÜRKİYE SATAN DEĞİL ALAN TARAF OLACAKTIR. ÜYE OLMAZSA DA GÜMRÜK BİRLİĞİNDEKİ GİBİ KOŞULLAR W-ZERO İLE SAĞLANACAKTIR.

W-ZERO’NUN BU OLUMSUZLUKLARINI, SİZİN KADAR ÜLKEYİ YÖNETENLER DE GÖRECEKTİR! BUNA RAĞMEN GÖZ GÖRE GÖRE, GEÇMİŞTE OLDUĞU GİBİ, ÜSTELİK TAM ÜYE OLMADAN BÖYLE BİR FELAKETİN ALTINA İMZA ATARLAR MI?

GÖKHAN GÜNAYDIN: TÜRKİYE MÜZAKERELERE BAŞLADIĞI ZAMAN, TIPKI IMF GÖRÜŞMELERİNDE OLDUĞU GİBİ, BİRTAKIM PERFORMANS ÖLÇÜMLERİ OLACAK. HER BİR DOSYANIN AÇILMASI VE KAPANMASI BİRTAKIM KRİTERLERİN YERİNE GETİRİLMESİNE BAĞLANACAK. SONUÇTA, ADAY ÜLKE, BU KRİTERLERİ ONAYLAMAKLA YÜKÜMLÜ KABUL EDİLECEK. EĞER W-ZERO BİR PERFORMANS KRİTERİ OLURSA DOSYAYI KAPATABİLMEK İÇİN KABUL ETMEK ZORUNDA KALACAKSINIZ. KABUL ETMEZSENİZ DOSYA KAPANMAYACAK, KAPANMAZSA MÜZAKERE SÜRECİ UZAYACAK VE TEHLİKEYE GİRECEK. DOLAYISIYLA AB BASKI YAPACAK. SİZ GÜÇLÜ OLMAZSANIZ, GÜMRÜK BİRLİĞİNDE OLDUĞU GİBİ KABUL ETMEK ZORUNDA KALACAKSINIZ.

YANİ TÜRKİYE HÜKÜMETLERİ DİRAYETLİ OLMAZSA W-ZERO, BİZE, TAM ÜYELİKTEN ÖNCE İMZALATTIRILACAK. PEKİ, W-ZERO’NUN İMZALATTIRILMASINA YÖNELİK BASKILAR ÜYELİĞE YAKIN BİR SÜREÇTE Mİ GELİR?

GÖKHAN GÜNAYDIN: BAKIN AB’NİN 2014 YILINA KADARKİ BÜTÇE YAPISI SABİTLENMİŞ DURUMDA. DOLAYISIYLA 2014 YILINA KADAR BİR ÜYELİK OLACAĞINI DÜŞÜNMÜYORUM. AB BELGELERİNDE 2014’TEN SONRASI İÇİNSE ÜYELİĞİN 2025 SONRASINA KALACAĞI YÖNÜNDE HESAPLAMALARI OKUYORUZ. ASLINDA BU KAFALARINDAN NELERİN GEÇTİĞİNE DAİR BİR İŞARETTİR. ANCAK, AB, TÜRKİYE’NİN ÜYELİĞİNİ NE KADAR GECİKTİRMEK İSTİYORSA, W-ZERO’YU UYGULAMAYA KOYMAYI DA O KADAR ÇABUK İSTİYOR. BU NEDENLE KONUYU MÜMKÜN OLAN EN KISA ZAMANDA GÜNDEME GETİRECEKLERDİR. BUNU TÜRKİYE’YE KABUL ETTİREBİLMEK İÇİN ÜYELİK BASKI ARACI OLARAK KULLANILACAKTIR. ÖNÜMÜZDEKİ 3 YILLIK ZAMAN DİLİMİ İÇERİSİNDE W-ZERO TARTIŞMALARI TÜRKİYE’NİN GÜNDEMİNE KESİNLİKLE OTURACAKTIR.

SON OLARAK, W-ZERO YAKIN ZAMANDA KABUL ETTİRİLİR VE TARIM SEKTÖRÜNDE BAHSETTİĞİNİZ TAHRİBATLAR OLUŞURSA, BUNUN SOSYAL BOYUTU NE OLUR?

GÖKHAN GÜNAYDIN: BU ÜLKENİN YÜZDE 35’LİK KISMI KIRSAL ALANDA YAŞIYOR. RAKAMLARA BAKTIĞIMIZDA SİVİL İSTİHDAMIN YÜZDE 33’Ü TARIMDA ÇALIŞIYOR VE BU YAKLAŞIK 7 MİLYON İNSAN ANLAMINA GELİYOR. AB ÖLÇÜTÜNE BAKTIĞIMIZDA İSE SADECE YÜZDE 5’İN TARIMDA ÇALIŞTIĞINI GÖRÜYORUZ. ŞUNU SÖYLEYENLER VAR; “BU YAPISAL FARKLILIK ORTADAN KALDIRILMALI VE TÜRKİYE’NİN RAKAMLARI DA AB ORANLARINA ÇEKİLMELİ.” OYSA TÜRKİYE’NİN 22 MİLYONLUK SİVİL İSTİHDAMININ 11 MİLYONU HİZMETLER SEKTÖRÜNDE, 4 MİLYONU SANAYİ SEKTÖRÜNDE VE 7 MİLYONU TARIM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞIYOR. TARIM İSTİHDAMI YÜZDE 33’TEN YÜZDE 5’E ÇEKMENİZ DEMEK, 7 MİLYON KİŞİYİ 1,1 MİLYON KİŞİYE İNDİRMENİZ ANLAMINA GELİR. BU DA 6 MİLYON KİŞİNİN, DAHA DOĞRUSU AİLELERİ İLE BERABER 20 MİLYON İNSANIN, KÖYLERİNİ TERK ETMESİ DEMEK. EĞER OLAĞAN İKTİSAT DÜZENİ KOŞULLARINDA, KÖYDEN ÇIKAN NÜFUSA DİĞER ALANLARDA İŞ BULURSANIZ SORUN YOK, HATTA KALKINMA EMARESİ OLARAK GÖRÜLEBİLİR. ANCAK TÜRKİYE’DE İŞSİZLİĞİN YÜZDE 10,5 SEVİYELERİNDE SABİTLENDİĞİNİ UNUTMAMAK LAZIM. SİZ BU KERVANA BİR DE KÖYDEN KOPAN 6 MİLYON KİŞİYİ EKLERSENİZ ÇOK CİDDİ SIKINTILARLA KARŞI KARŞIYA KALIRSINIZ. NİTEKİM DİE’NİN TARIM İSTİHDAMI RAKAMLARINA BAKILIRSA, SON 1 YILDA 1,5 MİLYON KİŞİLİK BİR KAYIP OLDUĞU GÖRÜLÜR. OYSA BU TÜRKİYE’DE ANCAK 10 YILDA OLABİLECEK BİR RAKAMDI. BUGÜN İSE TİCARET HADLERİNİN TARIM ALEYHİNE DÖNMESİ NEDENİYLE BU SONUCU YAŞIYORUZ. EĞER W-ZERO KABUL EDİLİRSE, ÇOK DAHA BÜYÜK TİCARİ KAYIPLAR GÖRECEĞİZ DEMEKTİR. DOLAYISIYLA TARIMDA İŞSİZLİK PATLAYACAKTIR, KARNINI DOYURAMAYAN KIRSAL İNSANI KENTTE YENİ MACERALAR PEŞİNDE KOŞACAKTIR VE MACERALARIN ÖNEMLİ BİR KISMI MAALESEF YASA DIŞI OLACAKTIR.