Sonuç Bildirgesi

TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİNDE TARIM SEKTÖRÜNÜN YERİ VE ÖNEMİ

Türkiye‘nin Avrupa Birliği‘ne olası üyeliğine ilişkin tartışmalar, uzun süredir kamuoyunun gündeminde önemli bir yer tutmaktadır. Buna karşılık sözü edilen tartışmalarda, tarım sektöründen hemen hiç söz edilmemesi dikkat çekicidir Oysa, farklı nitelik ve niceliklerde olmakla birlikte, kırsal yaşam ve tarım hem Avrupa Birliği‘nin hem de Türkiye‘nin sosyo-ekonomik ve siyasal bütününün önemli bir parçasını oluşturmaktadır.

Bu alanda yaşanan bilgi eksikliği, ülkemiz siyasal zemininde maniplasyonlara açık bir yapı oluşturmuştur. Bu yapı içerisinde çok farklı kesimler, kendi çıkarları doğrultusunda çeşitli faaliyetler gerçekleştirmektedirler Türkiye köylüsünün ve tarımcısının hak ve çıkarlarını korumakla görevli olan ve bu amaçla larcm alanında faaliyet gösteren demokratik kitle örgütleri, üretici birlikten, demekler ve vakıflar olarak bizler, ortak tutumumuzu yansıtmak üzere, aşağıdaki açıklamayı yapmayı gerekli görüyoruz.

Avrupa Birliği, 1960‘lı yılların başından beri tarımına ve kırsal yaşamına büyük Önem vermiş, her türlü mekanizmayı kullanarak sektörü desteklemiştir Günümüzde halen, Avrupa Birliği bütçesinin yarıya yakını tanm için harcanmakta, 80.000 sayfalık AB mevzuatının yine yansı tarım İle ilgili bulunmaktadır.

Buna karşılık, AB‘nın 40 yıllık Ortak Tarım Politikası uygulamalan sonucunda elde ettiği başarılar, AB‘nin hedef ve politikalarında çeşitli değişiklikler meydana getirmiştir. Ekolojisinin Birlik içerisinde üretilmesine izin verdiği hemen tüm ürünlerde kendine yeterliliği yakalayıp stok fazlası için dış pazar arayışında bulunan AB, sosyolojisi içinde tarım ile uğraşanların oranını % 5 düzeyine indirgemiştir Aynı şeklide, tarımsal altyapı sorunlarını çözen AB, düşük maliyet - yüksek verimlilik temelinde, tanm - sanayi entegrasyonunu da kurmuştur. Bu bağlamda, AB tanm politikaları artık yukarıda sözü edilen yapının gereksinimlerine uygun olarak kurgulanmakladır.

Oysa Türkiye tarımı, henüz temel altyapı sorunlarını çözememiş durumdadır, işletmeleri parçalı, başta su ve gübre olmak üzere girdi kullanımı sorunlu, tarımına mekanizasyonu ve teknolojiyi yeterli derecede sokamamış olan Türkiye‘de, halkın % 39‘u tarım alanında istihdam edilmektedir. Kırsal alanında yoksulluğun hakim olduğu ülkemiz, üretim cephesinde yaşanan sorunlar nedeniyle, başta hayvancılık olmak üzere tarımın birçok alt sektöründe kendine yeterlik durumunu yitirmektedir.

AB ve Türkiye‘nin tarımsal yapılarının ve kırsal sosyolojisinin bu kadar farklı oluşu, aynı politikaların taraflardan birisi için olumlu, diğeri için ise olumsuz sonuçlar üretmesi durumunu ortaya çıkarmaktadır. Nitekim olası AB üyeliğine ilişkin yapılan projeksiyonlar, Türkiye‘nin hayvansal ve bitkisel üretim deseninin önemli bir bölümünün, üyelik sonrası ortak pazarda rekabet edemeyerek çökeceğine işaret etmektedir.

Tarımsal ve kırsal sosyolojisi geri kalmış özellikler gösteren İrlanda‘nın 1973, Yunanistan‘ın 1981 ve Portekiz‘in 1986 yıllannda gerçekleşen üyelikleri sonrası, önemli gelişmeler gösterdikleri doğrudur. Ancak AB‘nin müzakere tarihi almış 12 aday ülke ile yürüttüğü genişleme görüşmeleri süreci, AB‘nin bu alandaki politikalarını değiştirdiği ve aday ülkelere kaynak aktarmaya hevesli olmadığını ortaya koymaktadır. O halde şu soru, yaşamsal bir önem kazanmaktadır AB genişleme süreci halen ekonomik ağırlığını korumakta mıdır, yoksa artık merkez - çekirdek yapı etrafında siyasi bir genişlemeye mi odaklanmaktadır ?

Bilindiği üzere, tam üyelik için, genişleme sürecinde aday ülkelerden 10‘una 2004, Bulgaristan ve Romanya‘ya ise 2007 tarihi verilmektedir. Henüz müzakere tarihi bile alamamış ve bunun için 2005 yılından söz edilen ülkemizin olası üyeliği için, bu çerçevede, önünde en az 10 yıla yakın bir sürenin bulunduğunu tahmin etmek zor değildir.

Aşağıda imzaları olan bizler, Türkiye‘nin yükünü çeken ancak giderek yoksulluğu derinleşen Türkiye köylüsünün, AB üyeliği ile bir ağır darbe daha almasına karşı duruyoruz. Bu nedenle Hükümetten, olası üyelik tarihinden önce, Türkiye tarımını AB ite rekabet edebilir bir yapıya ulaştırmak için hangi plan ve programa sahip olduğunu soruyoruz.

Acil Eylem Planı ve Hükümet Programı‘nda öngörülen politikaların, bırakın sektörü geliştirmeyi, mevcut yapıyı da geriye götüreceği endişesini taşıyoruz. Dünyanın "en liberal" ülkesi olan ABD bile çıkarttığı Çiftlik Yasası ile gelecek 10 yıl içinde tanmına ilave 70 milyar dolar kaynak aktarma kararı alırken; Avrupa birliği müdahaleci tarım politikalarını, kaydettiği tüm gelişmelere rağmen korurken, Türkiye tarımını liberalize edeceğini, tüm tanmsal KiT‘leri özelleştireceğini söyleyen Hükümet Programı‘nın tarımla ilgili bölümleri, gelecek için duyduğumuz kaygılann temelini oluşturmaktadır.

Bu nedenle, AB mevzuat uyum çalışmalan ile Dünya Bankası - IMF politikaları arasında sıkışmış Türkiye‘nin, ulusal çıkarlarını koruyucu düzenlemelere bir an evvel geçmesini bekliyoruz. "Uyum yasalan" adı altında kamuoyuna sunulan Şeker ve Tütün yasalarının, AB mevzuatı ite uyumlu olmadığını Brüksel bite söylemektedir. O halde Türkiye köylüsünün yaşamını çokuluslu şirketlerin insafına terk eden bu yasalann bir an evvel değiştirilmesi gerekmektedir. Hayvansal ve bitkisel üretim yapılarının verimlilik ve rekabet düzeyini radikal bir şekilde yükseltecek politikalar, ancak kamu kanşmacılığı temelinde yürütülebilir. Bu yapının gecikmeksizin kurulması gerekir.

Bunlar yapılmadan gerçekleştirilecek bir AB üyeliği, Türkiye tarımı ve köylüsü için yıkım getirecektir. Tarım örgütleri olarak bizler, bu sürecin ülkemiz çıkarları doğrultusunda geliştirilmesi için her türlü ortak çalışmayı yapma ve tüm maniplasyon girişimlerine karşın uzmanlık alanlarımızda kamuoyunu aydınlatma kararlılığında olduğumuzu duyururuz.

• TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
• Türkiye Ziraat Odaları Birliği
• Köy- Koop. Merkez Birliği
• Tek Gıda- iş Sendikası
• KESK TARIM ORKAM SEN.
• Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği
• Veteriner Sağlık Teknisyenleri Demeği
• BESD BİR
• TARMAKBİR
• TARGEV
• Türkiye Tarımcılar Vakfı
• Tarım Ekonomisi Demeği
• Tütün Eksperleri Derneği
• Ege Çiftçiler Birliği

Bildiri Metinleri

Plaket Töreni | pdf (118 KB) |

"Tarım Sektörüne Katkıda Bulunan Yazılı ve Görsel Basın Emekçileri"
"Meslekte 50. Yılını Dolduran Meslektaşlarımız"
"2002 Yılı ZMO Bilim, Hizmet ve Teşvik Ödülü Sahipleri"

Çağrılı Bildiri
Jery GLUCKSMAN/ European Commission
Directorate-General for Agriculture/Information Policy Unit The CAP in the Light of the Future EU Enlargement | pdf (276 KB) |

Tartışma

CHP Genel Başkanı Deniz BAYKAL‘ın Konuşması| pdf (134 KB) |

Yrd.Doç.Dr. Çağrı ERHAN / A.Ü. ATAUM
Kopenhag ve Maastrich Ölçütleri / Anayasal - Yasal Düzenlemeler Ölçütleri Karşılamada Yeterli mi? | pdf (128 KB) |

BİRİNCİ OTURUM
AB‘ye Üyelik Koşulları ve AB - Türkiye Değerlendirmeleri
BAŞKAN:Prof.Dr. Bilsay KURUÇ

Ali URKAN / ABGS
AB Müksebatını Üstlenebilme Kapasitesi, 2002 İlerleme Raporu ve Strateji Belgesinin Değerlendirilmesi / Tarımsal - Kırsal Mevzuat ve Kurumsal Yapılar | pdf (270 KB) |

Doç.Dr. Cemil ERTUĞRUL / ZMO
Türk Tarımının OTP‘ye Uyumunun Olası Ekonomik Etkileri| pdf (192 KB) |

Ali Ekber YILDIRIM / Dünya Gazetesi
Medyanın AB-Türkiye Tarım Politikalarına Bakışı | pdf (163 KB) |

Tartışma

İKİNCİ OTURUM
AB Ortak Tarım Politikası ve Değişimi
BAŞKAN: Prof.Dr. Ali TOKGÖZ A.Ü.Z.F.Dekan Yardımcısı

Sinan VAROL / TKB DİATK
Dünden Bugüne OTP ve AB Tarımının Yönetim Yapısı | pdf (297 KB) |

Prof.Dr. Ahmet ŞAHİNÖZ / H.Ü.İ.İ.B.F.
AB ve Türkiye‘de Tarım Politikalarında Değişim Eğilimleri | pdf (143 KB) |

Gökhan GÜDER / DPT
AB Kırsal Kalkınma Politikaları ve Değişim Eğilimleri | pdf (391 KB) |

Prof.Dr. Gülcan ERAKTAN / A.Ü.Z.F.
AB-Türkiye Üretici Örğütlülüğü ve Değişim | pdf (196 KB) |

Sadi ULUSOY / DTM
AB‘ye Adaylık Sürecinde, AB ve Türkiye Tarım Politikaları: Öncelikler-Farklılıklar-Çelişkiler | pdf (226 KB) |

Tartışma

ÖZEL SUNU : Gülay SUBAŞI/ ZMO
Aday Ülkeler ve Türkiye: Sosyal-Ekonomik-Kültürel Yapılar

Gökhan GÜNAYDIN / ZMO
AB-Türkiye Hububat Sektörü Politikaları

ÜÇÜNCÜ OTURUM
AB-Türkiye Politikaları:
Benzerlikler ve Farklılıklar
BAŞKAN: Prof.Dr. Tayfun ÖZKAYA

Dr. Apti YALTIRIK / TARMAKBİR
AB Genişleme Sürecinde Tarım Makinaları İmalatı Sanayiinin Değerlendirilmesi | pdf (130 KB) |

Prof.Dr. Erkan BENLİ / Set-Bir
AB-Türkiye Hayvancılık Sektörü Politikaları | pdf (123 KB) |

Taylan KIYMAZ / DPT
AB-Türkiye Şeker Sektörü Politikaları | pdf (225 KB) |

Faruk GÜLPINAR / Tütün Eksperleri Derneği
AB-Türkiye Tütün Sektörü Politikaları | pdf (155 KB) |

Tanfer DİNLER / Tarım Siğortaları Vakfı
AB-Türkiye Tarımında Risk Yönetimi Programları | pdf (274 KB) |

Tartışma

ÖZEL SUNU: Baki Remzi SUİÇMEZ / ZMO
Parti Program ve Bildirgelerinde Yer Alan AB Üyeliği ve Tarımla İlgili Belirlemelere İlişkin Kimi Değerlendirmeler

DÖRDÜNCÜ OTURUM
Siyasi Partilerin Gümrük Birliği ve AB Üyeliği
Bağlamında Tarım Sektörü Değerlendirmeleri
BAŞKAN: Prof.Dr.Gürol ERGİN / ZMO

Adalet ve Kalkınma Partisi Temsilcisi

Cumhuriyet Halk Partisi Temsilcisi

Anavatan Partisi Temsilcisi

Milliytçi Hareket Partisi Temsilcisi

Demokratik Sol Parti Temsilcisi

Doğru Yol Partisi Temsilcisi

Tartışma

BEŞİNCİ OTURUM
AB Tartışmaları: Eklenme mi, Üyelik mi ?
BAŞKAN: Prof.Dr. Birgül Ayman GÜLER

Metin AYDOĞAN
Avrupa Birliği‘ni Yaratan Nedenler ve Türkiye | pdf (161 KB) |

Prof.Dr. Türkel MİNİBAŞ / I.Ü.İ.F.
Avrupa Birliği: Büyük Bir Yanılsama mı ?

Prof.Dr. Tayfun ÖZKAYA / E.Ü.Z.F.
AB Tartışmalarında Türkiye Tarımının Yeri ve Önemi

Metin AYDOĞAN
Avrupa Birliği‘ni Yaratan Nedenler ve Türkiye | pdf (106 KB) |

Tartışma