Ziraat bayilerinin sektörel sorunlarını belirlemek, çözüm önerilerini tartışmak ve ilgilileri aynı çatı altında bir araya getirmek amacıyla düzenlenen II. Ziraat Bayileri Zirvesi Adana Şb. Bşk. Şahin Yeter, ZMO Başkanı Dr. Turhan Tuncer, Adana Vali Yrd. Reşat Özdemir ve İl Gıda. Tar. Hay. Müd. Ömer Akmaz‘ın açılış konuşmaları ile başladı.

Oda Başkanımız Dr.Turhan Tuncer‘in yönettiği panelde, Bit. Ürt. Gen. Md. Yrd. Dr. Talat Şentürk, Antalya Şb. Bşk. Vahap Tuncer, Gıda ve Kont. Gn. Müd. Bit. Kor. Ür. D. Bşk. V. Aziz Oğuzhan Karaman ve TÜRKTED Yön Kur. Bşk. Ali Özbuğday konuşmacı olarak yer aldı.

Prof. Dr. Haydar Şengül‘ün yönettiği foruma konuşmacı olarak Adana Gıda. Tar. Hay. İl Müd. Bit Ürt. ve Sağ. Şb. Md. Ahmet Güneş, TİSİT adına Mehmet Semih Nane, Gıda ve Kont. Gn. Md.lüğü Şb. Md. Hasan Yılmaz Dursun ve Bursa‘da Bayii olarak çalışan Zir. Müh. Orhan Sarıbal katıldı.

Ç.Ü. Zir. Fak. Dekanı Prof. Dr. Mustafa GÖK‘ün yönetiminde yapılan forumda da, Adana Şube Bşk. Şahin Yeter, Bit. Ürt. Gen. Md.den Müh. Yaşar Orhan, TODAB (Toh. Dağ.Alt.Bir.) Gen. Sek. Mustafa Doğan, GÜİD (Güb.Ürt.İth.Der) Bşk. Levent Gelgeç ve Fide Ürt. Alt Bir. Gen. Sek. Kamil Yelboğa konuşmacı olarak yer aldı.

Zirvede zirai ilaç, gübre, tohum, fide ve fidan sektöründeki sorunların yanı sıra bu girdileri satan Ziraat Mühendislerinin karşılaştıkları sıkıntılar ve çözüm önerileri tartışılarak, Sonuç Bildirgesi hazırlandı.

 II. ZİRAAT BAYİLERİ ZİRVESİ SONUÇ BİLDİRGESİ

Tarım, ulusal gelire %9, istihdama %25 katkı veren; kırsal alanın hemen tek ekonomik getiri kaynağı olan ve doyuran - barındıran vazgeçilmez temel bir sektördür. Özellikle dünya gıda fiyatlarının 2008‘den bu yana yükselişe geçmesi ve pek çok ülkede halk ayaklanmalarına neden olmasının ardından, tarım sektörünün önemi her geçen gün daha iyi anlaşılmaktadır. Artık sadece üretmek değil, gelişen teknoloji ile birlikte toplumsal beklenti ve ihtiyaçlara uygun şekilde, sağlıklı ve kaliteli bir üretim yapılması da gerekmektedir. Bu üretimi kontrollü ve izlenebilir üretim sistemi ile gerçekleştirebiliriz. Ancak ziraat mühendisleri devreye girmeden bu sistem kurulamaz. Bu süreçlerde çok kritik bir rol üstlenen ziraat bayilerinin sektörel sorunlarını tespit etmek, çözüm önerilerini tartışmak ve ilgilileri aynı çatı altında bir araya getirmek amacıyla İkinci Ziraat Bayileri Zirvesi düzenlenmiştir.

18-19 Şubat 2012 tarihlerinde Adana‘da gerçekleştirilen 2. Ziraat Bayileri Zirvesine, Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkez Yöneticileri; Adana, Antalya, İzmir, İstanbul, Mersin, Hatay, Şanlıurfa, Gaziantep, Konya, Denizli, Samsun, Tekirdağ, Muğla, Bursa ve Kahramanmaraş Şube Başkanları; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü; Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Adana İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü; Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığı; Fide Üreticileri Birliği; TÜRKTED, TODAB, GÜİD, TİSİT, ZİMİD Temsilcileri ve 200‘e yakın Türkiye‘nin değişik bölgelerinden gelen Ziraat Bayileri katılmıştır.

Zirvede bir panel ve iki forumla zirai ilaç, gübre, tohum, fide ve fidan sektöründeki sorunların yanı sıra bu girdileri satan Ziraat Mühendislerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri tartışılmıştır. Yapılan tartışmalar sonucunda aşağıdaki konular karar altına alınmış ve kamuoyuyla paylaşılmasına karar verilmiştir.

Türkiye‘de 6 bin 275 Bitki Koruma Ürün Bayii, 3047 Tohumluk Bayii, 7 bin 829 Gübre Bayii bulunmaktadır. Toplamda sayıları 16 bini aşan bayiler üreticilere aynı zamanda tarım danışmanlığı hizmeti de götürmektedir. Ancak bu hizmet gerektiği şekilde yerine getirilememektedir.

Ülkemizdeki 6 bin 275 zirai mücadele ilaç bayiden 4 bin 762‘si ziraat mühendisi, bin 157‘si ziraat teknikeri ve teknisyeni, 356‘sı ise meslek dışı kişilerden oluşmaktadır. Bunların aralarında ilkokul mezunları ve hatta okuryazarlar vardır. Aynı şekilde gübre satışı için ruhsatlandırmada teknik eleman şartı aranmamaktadır. Bu koşullarda ne yazık ki meslektaşlarımız gerektiği gibi hizmet verememektedirler.

2011 yılında 520 zirai mücadele bayi kapanmıştır. Bu kapanmalarda ekonomik krizin yanı sıra, sektörde yaşanan olumsuzlukların da büyük etkisi olduğu açıktır. Bu bayilerin bir iki yıl sonra tekrar bu sektöre girmek isterse bayilik ruhsatlarının yok sayılması ve yeniden sınav şartı önemli bir sorundur. Kazanılan hakkın korunması gereklidir. Öncelikle bu alanda yapılan düzenlemeler yetersizdir.

Tarım ilaçları ve tarımsal mücadelenin bugün geldiği aşamada katkıları tartışılmaz olan, ancak 1984 yılındaki Revizyonla hizmetlerine son verilen Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğünün, Zirai Mücadele Araştırma Enstitüleri ve Biyolojik Araştırma Enstitüsü ile beraber daha etkin bir konumla Zirai Mücadele hizmetlerinde yer alması sağlanmalıdır.

Üretici-Mühendis ilişkilerinin yeterince kurulamaması nedeniyle uygulaması kağıt üzerinde kalan ve Zirai İlaç bayilerine ek külfetler getiren Reçeteli Satış Yönetmeliği tekrar gözden geçirilmeli, risk değerlendirmesi yapılarak reçeteye tabi ilaç listesi belirlenerek, bu konudaki aksaklıklar giderilmeli, uygulanabilir bir yönetmelik hazırlanmalı ve reçeteler Bitki Koruma Bölümü mezunu Ziraat Mühendisleri ile diğer bölümlerden mezun ve bitki koruma alanında belirli bir süre çalışmış veya yetkilendirilmiş Tarım Danışmanlarınca yazılmalıdır.

Bitki Koruma Ürün Bayiliği yapacak Ziraat Mühendisleri için getirilen sınav zorunluluğu hemen kaldırılmalıdır.

Mevcut ruhsatlandırma kriterleri gözden geçirilerek direnç kazanma sorunu nedeniyle etkinliğini yitiren ilaçların yeniden doz ve etkinlik denemeleri yapılarak yetersiz bulunanların ruhsatları iptal edilmelidir.

Emsalden ruhsatlandırmalarda dozların çalışıp çalışmadığı araştırılmalı ve yeni doz belirlemeleri yapılmalıdır.

Ülkemiz tarım koşulları ve üretim deseni dikkate alınarak AB‘de yasaklanan pestisitler, ülkemizde alternatiflerinin bulunması koşuluyla yasaklanmalıdır.

Teknik talimatlarda yer almayan ve ekonomik öneme sahip ürünlerde kullanılmak üzere hastalık ve zararlılara karşı ihtiyaç duyulan pestisitlerin ruhsatlandırılması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.

Kimyasal mücadele yöntemleri entegre mücadele anlayışının bir parçası olmakla beraber, en son tercih edilmesi gereken yöntem olmalı, bu konuda üreticileri özendirecek tedbirler alınmalıdır.

Sahte ve kaçak bitkisel üretim girdilerinin üretim ve pazarlanmasında denetimler etkinleştirilmelidir.

Tarımsal ilaçların ambalaj atıkları, insan sağlığına zarar vermeyecek ve çevre kirliliği yaratmayacak şekilde toplanıp imha edilmeli, bu konuda ZİMİD tarafından başlatılan pilot uygulama geliştirilerek yaygınlaştırılmalıdır.

Bitkisel üretimdeki ilaç kalıntısı ve diğer sorunların entegre mücadele uygulamaları kapsamında çözülmesi amacıyla; biyolojik ve kültürel mücadele ürünlerine verilen desteklerin arttırılmalıdır.

Biyolojik Mücadele ajanlarının kullanıldığı seralarda hangi ilaçlarının hangi dozda kullanılacağı konusunda bir bilgi olmadığı için firmaların farklı önermeleri ile sistem yürümektedir. Bunun sakıncalarının ortadan kaldırılması için gerekli çalışmalar bir önce yapılmalıdır.

Zirai Mücadele ilaçların hangi PH‘larda çalıştığı etiketlerinde yer almalıdır.

Barkod sisteminde kullanılan yazılımlarda sorunlar halen devam etmektedir. Yazılımların tekrar değiştirilecek olması bu güne kadar 2-3 yazılım almış bayilerimize ek yük getirecektir. Bu konuda hiçbir sorumluluğu olmayan mevcut bayilerimize yeni yazılımlar ücretsiz olarak verilmelidir.

Pestisitlerle iç içe çalışan Bitki Koruma Ürün Bayilerinin fiili hizmet tazminatından yararlandırılarak erken emekli olabilmeleri için gereken düzenlemeler yapılmalıdır.

Bitki Koruma Ürün bayilerinin mesai saatleriyle ilgili olarak "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ve Depolanması Hakkında Yönetmelik‘in 15. Maddesinde yapılan değişiklik son derece önemlidir. Bu değişikliğe uygun olarak Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri ve Ziraat Mühendisleri Odası birlikte mesai saatlerini tespit ederek denetimlerini yapmalıdır.

Bitki koruma ürünü adı altında pazarlanan bitki besleme ürünleri ilaç olarak ruhsatlandırılmalı ya da bitki koruma ürünü olarak pazarlanması engellenmelidir.

Doğru ve uygun dozda kullanılmadığında toprak ve su kirliliği yaratan, bitkilerde nitrat ve nitrit birikimiyle insan sağlığında tehdit oluşturan gübreleri satan bayilerde Ziraat Mühendisi olma şartı aranmalıdır.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Tohumluk ve Bitki Koruma Ürün Bayileri ile Tohum, Fide, Fidan ve Süs Bitkisi Üretici Belgelerinin verilmesinde istenen belgeler arasında Ziraat Mühendisleri için oda üyelik belgesi aranmalıdır.

Tohumluk bayilerinin 553 Sayılı Tohumculuk Kanununa göre üye olma zorunluluğu bulunan Tohum Dağıtıcıları Alt Birliği (TODAB) üyeliğinde giriş aidatı dışında yıllık cirodan alınan %0,3‘lük aidat kaldırılmalıdır.

Zirveden çıkan yukarıda belirttiğimiz görüşlerin hayata geçirilebilmesi için Ziraat Mühendisleri Odası Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile birlikte çalışmaya hazırdır. Yıllardır sektörün içerisinde çiftçilerimize sağladıkları girdiler ve teknik bilgilerle hizmet veren, çiftçilerimizi finansal olarak destekleyen Ziraat Bayilerinin sorunlarının çözümünün sektörün sorunlarının çözümüne katkı sağlayacağı inancıyla Ziraat Bayilerini ve sektör bileşenlerini bir araya getirmeye devam edeceğiz.

Kamuoyuna Saygıyla Duyurulur...

TMMOB

Ziraat Mühendisleri Odası

Adana Şubesi