Yürütmenin Durdurulması Taleplidir  

AFYONKARAHİSAR  İDARE MAHKEMESİNE   

DAVACI                                : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

                                                 Karanfil Sk.No:28/12 Kızılay/ANKARA

VEKİLİ                                   : Av.Zühal S.DÖNMEZ-41998670172

DAVALI                                 : T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı-ANKARA

KONU                                    : Davalı Bakanlığın, tarım arazilerin tarım dışı amaçla kullanılmasının Uygun Bulunmasına ilişkin 14 Haziran 2010 tarih 44430 sayılı işleminin öncelikle Yürütülmesinin Durdurulmasına ve İptaline karar verilmesi talebidir.

ÖĞRENME TARİHİ              : 15/08/2010

AÇIKLAMALAR                   : Dava konusu işlem ile, Afyonkarahisar Belediye Başkanlığınca yapılması planlanan "Ömer Gecek Termal Turizm Merkezi" planlama çalışmaları kapsamında 434,31 hektar yüzölçümlü taşınmazların tarım dışı kullanımına karar verilmiştir (Ek-1). Bu karar müvekkil ODA adına yapılan 21/07/2010 tarihli başvuruya verilen 10/08/2010 tarihli cevap ile öğrenilmiştir (Ek-2).

Dava konusu karar hukuka ve kamu yararına uygun olmayıp iptali gerekir.

İPTAL NEDENLERİ              : 1) Dava konusu tarım dışı kullanım kararı hukuka ve kamu yararına aykırı olup iptali gerekir. T.C. Anayasası Devlete, 44. maddesi ile "toprağın verimli olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek...", 45. maddesi ile de "tarım arazileri ile çayır ve meraların amaç dışı kullanılmasını ve tahribini önlemek..." görevlerini yüklemiştir. Anayasamızın 45. maddesinin gerekçesinde; "Madde, Devlete tarım arazilerinin ve çayırlarla meraların amaç dışı kullanılmasını önleme görevi vermektedir. Bu ifade ile amaçlanan tarım arazilerinin endüstri ve şehirleşme sebebiyle yok edilmesinin önlenmesidir. Devlet, bu amaçla yasal düzenlemeler yapmalıdır" ifadesi yer almaktadır.

Anayasamızın 166. maddesi, "Ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmayı, özellikle sanayiin ve tarımın yurt düzeyinde dengeli ve uyumlu biçimde hızla gelişmesini, ülke kaynaklarının döküm ve değerlendirilmesini yaparak verimli şeklide kullanılmasını planlamak, bu amaçla gerekli teşkilatı kurmak Devletin görevidir" hükmünü amirdir.

Yine Anayasamızın 56. maddesine göre; "Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir".

            Ayrıca Birinci Sınıf Tarım Toprağı olan dava konusu taşınmazların tarım arazisi olmaktan çıkarılması 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa aykırıdır. Toprağın doğal veya yapay yollarla kaybını ve niteliklerini yitirmesini engelleyerek korunmasını, geliştirilmesini amaçlayan Kanunun 3.maddesinin (d) fıkrasında, Tarım arazisinin tanımı yapılmıştır. Buna göre;  Toprak, topografya ve iklimsel özellikleri tarımsal üretim için uygun olup, hâlihazırda tarımsal üretim yapılan veya yapılmaya uygun olan veya imar, ihya, ıslah edilerek tarımsal üretim yapılmaya uygun hale dönüştürülebilen araziler tarım arazisidir.

Kanunun 4.maddesinde de, Devletin hüküm ve tasarrufu altında ve Hazinenin özel mülkiyetinde olan araziler ile kamu kurumlarına, gerçek ve tüzel kişilere ait olan arazilerin mülkiyet hakkı kullanılırken toprağın; bitkisel üretim fonksiyonu, endüstriyel, sosyo-ekonomik ve ekolojik işlevlerinin tamamen, kısmen veya geçici olarak engellenmemesi amacıyla araziyi kullananlar, bu Kanunun öngördüğü tedbirleri almakla yükümlüdür, denilmektedir.

Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımını düzenleyen 5403 Sayılı Kanunun 13.maddesinde, mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazilerinin tarımsal üretim amacı dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir. Ancak, alternatif alan bulunmaması ve Kurulun uygun görmesi şartıyla; savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar, doğal afet sonrası ortaya çıkan geçici yerleşim yeri ihtiyacı, petrol ve doğal gaz arama ve işletme faaliyetleri, ilgili bakanlık tarafından kamu yararı kararı alınmış madencilik faaliyetleri, bakanlıklarca kamu yararı kararı alınmış plân ve yatırımlar için bu arazilerin amaç dışı kullanım taleplerine, toprak koruma projelerine uyulması kaydı ile Bakanlık tarafından izin verilebilir. Bakanlık bu yetkisini valiliklere devredebilir.

5403 Sayılı Kanunun 13.maddesinde Kamu Yararı kararının nasıl ve ne için alınacağı bellidir. Kamu Yararı Kararı alınıp alınmadığı belirsizdir. Ama dava konusu işlemle ilgili  Bakanlık tarafından alınmış bir kamu yararı kararı bulunmadığı açıktır ki bu da 5403 sayılı Kanuna aykırıdır.

            Ayrıca alternatif alan bulunup bulunmadığı konusunda da bir araştırma yapılmamıştır. Türkiye‘nin bir çok bölgesinde gündeme gelen tarım dışı kullanım kararlarının iptali talebi ile tarafımızca birçok dava açılmıştır. Bunlardan bir kısmı ektedir (Ek-3).

            Ömer- Gecek Termal Turizm Gelişme Planı çalışmaları için talep edilen yaklaşık 2.500 ha. Alanının 1675 ha. Kısmı marjinal tarım arazisi olduğu için kurula gelmeden izin verilmiştir. Aynı yer ile ilgili 08.01.2006 tarih ve 7 sayılı Toprak Koruma Kurlu kararı ile aynı amaçla Afyonkarahisar-Kütahya karayolunun batısında 312,99 ha. Alan için izin verilmiş, yolun doğusu için tarım dışı amaçla kullanılmamasına oy birliği ile karar verilmiştir. Böylelikle talep edilen 2500 ha. Alanın yaklaşık  2000 ha. Kısmına tarım dışı amaçla kullanımına izin verilmiştir. İzin verilen alanda 4 yıldan daha fazla süre geçmiş olmasına rağmen, henüz hiçbir tesisin yapımına başlanmamıştır. Aradan geçen 4 yıl içerisinde izin verilen 312,99 ha.lık alanın sadece 24 ha. Kısmında turizm tesis alanı için imar çalışması yapılmıştır. Kalan diğer alanlar turizm tesisi dışında diğer amaçlar için kullanıma ayrılmıştır. Toprak Koruma Kurulunca izin verilmesine rağmen 312,99 ha. Alanın 86 ha. Kısmın TNK olarak ayrılması anlaşılmamıştır.

       Dolayısıyla tarım dışı amaçla kullanımı talep edilen 434,31 ha. Alanın alternatifi, daha önce izin verilen ancak sadece 20 ha. Alanı için turizm tesis alanı planlaması yapılan 312,99 ha. Alanın kendisidir. Ayrıca aynı bölgede daha önce izin verilen alanın batısında kalan alan başta olmak üzere, Oruçoğlu Termal Otel ile Ömer Termal ve Köprülü köyünün arasında bulunan hafif eğimli, toprağı sığ, sulama yapılamayan marjinal tarım arazileri bu amaçla kullanılabilir. Dolayısı ile alternatif alanın olmadığına dair karar, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunun 13. maddesine aykırıdır.

            2)  Müvekkil Oda, kaynağını Anayasadan alan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olup, üyelerinin tüm toplumsal, ekonomik ve mesleki sorunları ile doğrudan ilgilenmekle yükümlüdür. Ayrıca ülkemizin tarımsal kaynaklarının, topraklarının korunması için gereken her türlü girişimde bulunmakla yükümlüdür.

7472 Sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun, Ziraat Yüksek Mühendislerinin toprak muhafazasına ilişkin hizmet ve faaliyetlerde bulunmaya yetkili olduklarını düzenlemiştir. Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzükte, toprak ve su muhafazasının toprak bilimi alanında öğrenim görmüş ziraat mühendisleri tarafından yapılacağı, hükmü yer almaktadır. 06.04.2005 Tarih, 25778 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 6.maddesine göre de; Ülke tarımı ve tarımsal üretim kaynaklarının korunması, geliştirilmesi, işletilmesi ve verimli kılınması, kırsal nüfusun toplumsal ve ekonomik kalkınmasının sağlanması, kırsal ve tarımsal gelişime yönelik strateji, politika, program ve proje oluşturulması çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla her türlü girişim ve etkinlikte bulunmak, Odanın amaç ve görevleri arasında  sayılmıştır. Bu bağlamda müvekkil ODA tarım topraklarının kaybına neden olacak her türlü düzenlemenin karşısındadır.

            3) Tarım dışına çıkarılan 434,31 ha. alanın tamamı 1.sınıf sulu mutlak tarım arazisidir. DSİ ve Köy Hizmetleri tarafından yapılmış ve halen kullanılan sulama tesisleri mevcuttur. Bölge ortalamasının üzerinde verim alınabilmektedir. Ovanın bir parçası olup, tarım dışı amaçla kullanılmasına izin verilmesi halinde ovadaki tarımsal bütünlük bozulacak ve ovanın kısa süre sonunda tamamen yapılaşmasına, işgaline sebep olacaktır. Telafisi imkansız zararların ortaya çıkacağı muhakkaktır, bu nedenle acilen Yürütmenin Durdurulmasına karar verilmesini talep etmekteyiz.

HUKUKİ NEDENLER          : Anayasa, İYUK, 7472 Sayılı Kanun, 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu, Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Yönetmelikler, İlgili tüm  mevzuat.

DELİLLER                             : Ekler

SONUÇ VE SİSTEM             :Yukarıda açıklanan nedenlerle; tarım arazilerin tarım dışı amaçla kullanılmasının Uygun Bulunmasına ilişkin 14 Haziran 2010 tarih 44430 sayılı davalı idare işleminin öncelik ve ivedilikle Yürütülmesinin Durdurulmasına ve İptaline; yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine  karar verilmesini saygı ile arz ve talep ederim.

Av.Zühal DÖNMEZ

Davacı Vekili

EKİ: Vekaletname

         Belgeleri içerir dosya

         Mahkeme Kararları