Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Konya Şube Başkanı Prof. Dr. Süleyman Soylu kullanılmayan tarım arazisinin belli bir bedel veya ürün karşılığında kiralama uygulaması olan icar hakkında bilgi verdi. Bölgeden bölgeye farklı kiralama anlayışının olduğunu söyleyen Süleyman Soylu, “Arazinin küçük ve parçalı olduğu yerlerde çiftçiler komşusunun, akrabasının arazisini kiralama yoluna gidiyor. Son yıllarda icar kavramı giderek genişledi artık farklı illerden Konya’ya gelerek tarla kiralayan çok sayıda üretici bulunuyor. Konya’ya farklı yerlerden gelen çiftçiler, birim alan gelirinin yüksek olduğu ürünleri arazi kiralayarak üretiyor. İlimizde deki havuç üreticileri de kendi bölgelerinde sıkıntı görüldüğü zaman yakın bölgelerden arazi kiralayıp üretimi o bölgelere kaydırabiliyor. Konya Karatay, Meram gibi ilçelere bağlı köylerde çiftçiler kira bedelleri çok yüksek olduğu için kendisi ürün ekmek yerine arazisini sebze üreticilerine kiraya veriyor. Büyük çaplı kiralamalar genelde para üzerinden yapılırken küçük dağ köylerinde kiralama ürün bedeli üzerinden yapılıyor” diye konuştu.

“KURU TARIMDAN ÇİFTÇİ ÇOK AZ GELİR ELDE EDİYOR”

Arazilerin kiraya verilmesinin çeşitli sebepleri olduğunu ifade eden ZMO Konya Şube Başkanı Prof. Dr. Süleyman Soylu, kırsal kesimde nüfusun azaldığını ve ikinci neslin tarımla uğraşmadığı için arazilerin boş kaldığını söyledi. Soylu, “Köylerde tarımla uğraşan çiftçiler, boş kalan arazileri kentte yaşayan kişilerden kiralama yolu ile değerlendirmeye çalışıyor. Başka illerde tarımın dikkatli yapılmadığı, münavebeye dikkat edilmediği ve hastalık zararının yoğunlaştığı ürünlerde o hastalıklardan temiz olan bölgelere kayma oluyor. Özellikle İç Anadolu ve Konya’da patates üretimine ciddi şekilde bir kayma var. Ayrıca kuru tarımdan çiftçi çok az gelir elde ediyor. Özellikle sulu tarlası olan çiftçiler yakın bölgede bulunan arazi sahiplerinden aldığı kıraç toprağı sulu tarıma çeviriyor” dedi. Konya’da özellikle ova kesimde hayvancılığa ciddi yatırımların olduğunu ifade eden Soylu, “Hayvancılığın en önemli girdisini yem oluşturuyor. Hayvancılık yapan işletmeler yeterli arazisi olmadığı için tarım arazilerini yem üretmek için kiralıyor. Bu uygulama son zamanlarda artmaya başladı. Konya, aynı zamanda ciddi tohumluk üretim bölgesi olduğu için yerli yabancı birçok firma burada faaliyet gösteriyor. Bunların bir kısmı çiftçilerle sözleşmeli üretim yaparken bir kısmı ise belli araziyi kiralayıp o arazide ıslah çalışmalarını yapabiliyor. Bazı ürünlerde ekim dönemsel değişebiliyor. Şeker pancarı kotaları belli dönemde arttırılınca çiftçiler arazi kiralama yoluna gidiyorlar” şeklinde konuştu.

“KİRA BEDELİ ARZ-TALEP VE ÜRÜNÜN KARLILIĞI İLE BELİRLENİYOR”

Son 30 yıldır icar sisteminin giderek yaygınlaştığını söyleyen Prof. Dr. Süleyman Soylu, belli ürünlerde üretim alanının genişlediğini belirtti. Ova kesimlerde yaygın şekilde yeni teknoloji kullanıldığı için üretim verimliliğinin artırdığını ifade eden Soylu, “Kiralama sisteminin dezavantajı kiraya vermeye alışan kesim şehre göçünce yavaş yavaş tarımdan uzaklaşıyor. Bölgesine göre arz ve talep ile alakalı olarak devlet TİGEM’lerde ki arazilerin bir kısmın kiraya veriyor. Firmalar çok ciddi kira bedeli ödüyor. Kaşınhanı’ nda havuç, Sarayönü, Karapınar, Akören Kışla gibi patates üretim bölgelerinde kira bedeli çok yüksek. Buna karşılık Beyşehir, Hadim, Taşkent, Doğanhisar gibi yerlerde arazi küçük, parçalı ve köyde yaşayan insan sayısı da sınırlı olduğu için kiralayacak kişilerde çok düşük bedellerle arazileri kiralıyor. Kira bedeli arz-talep ve yetiştirilen ürünün karlılığı ile belirleniyor. Birim alan karlılığının en yüksek olduğu ürünler patates, havuç, şeker pancarı, ayçiçeği, mısır ve sebze. Meyvecilik alanında da kiralama artan trend olarak devam ediyor” dedi.