ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TBMM‘de kabul edilen yasanın ardından hazırlanan Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) Projesi, Anakent Belediye Meclisi‘nde onaylandı. Proje göre, hayvanat bahçesi taşınarak genişletilecek, genişliği 40 ve 25 metre olan bulvar ve cadde yapılacak. Hobi bahçeleri kaldırılarak, Ankara Çayı‘nın etrafı park haline getirilecek.

Anakent Belediye Başkanı Melih Gökçek , Anakent Belediye Meclisi‘nde onaylanan plana göre yapılacakları, şöyle sıraladı:

* Verimsiz tarım arazisi olan Çimento Fabrikası‘nın bulunduğu bölgeye modern hayvanat bahçesi kurulacak.

* Yapılacak safari park içindeki hayvanlar, doğal yaşam alanına benzer geniş alanlarda barınacak.

* Safari park, 500 kadar golf arabasıyla gezilebilecek.

* Safari parktaki çeşitli hayvanlar, değişik yapılardaki yerlerde gösteriler yapacak.

* Yurttaşlar, cam kafeslerdeki vahşi hayvanları yakından görebilecek.

* Celal Bayar Bulvarı‘nın devamında Gazi Mahallesi girişinden Etimesgut‘taki Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığı‘na kadar demiryoluna paralel uzanan 40 metre genişliğinde bulvar yapılacak.

* Demetevler‘den AŞTİ‘ye uzanan 25 metre genişliğinde cadde yapılacak.

* Hobi bahçeleri kaldırılacak.

* AOÇ içinden geçen Ankara Çayı rehabilite edilecek ve etrafı kamuya açık bölge parkı olarak düzenlenecek.

Anakent Belediye Başkanı Gökçek, bugüne kadar herhangi bir planı bulunmadığını ileri sürdüğü çiftlik arazisinin, plansızlıktan kurtulduğunu ve tanımsız alanın kalmadığını söyledi. Planlar yapılırken Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve AOÇ Yönetimi ile birlikte çalışıldığını kaydeden Gökçek, planların Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu‘nun onayından geçtiğini bildirdi. Gökçek, AOÇ ile ilgili plan yapma yetkisinin yasayla Anakent Belediyesi‘ne bırakıldığını anımsatarak, yapılan çalışmalar sonucunda da çiftlik arazisinin üst ölçekli 1/25 bin ve koruma amaçlı 1/10 bin ölçekli planlarının yapıldığını belirtti. Gökçek, İmar ve Bayındırlık Komisyonu‘ndan geldiği şekliyle Belediye Meclisi‘nde onaylanan AOÇ planının, 300 milyon dolarlık bir proje olduğunu kaydetti. Anakent Belediye Başkanı Gökçek, projeyi 5 yılda tamamlamayı hedeflediklerini belirterek, şunları kaydetti:

"Çalışmalarımızı 5 seneye yayacağız. Bu dönemi ve önümüzdeki dönemi kapsayacak. Kısmet olur mu, olmaz mı? Onu da kesin kestiremiyorum ama 2008 sonuna doğru bir kısmını hizmete belki açabiliriz. Ancak hayvanat bahçesine yönelik çalışmalar 5 sene sürecek. Proje çizimini, dünyada söz sahibi olan bir firmaya yaptırmayı hedefliyoruz. Proje çizildikten sonra da hayvanat bahçesinin yapımına başlayacağız."

Uzmanlar projeyi eleştiriyor

AOÇ‘nin değerli bir "emanet" olduğunu söyleyen milletvekilleriyle çeşitli sivil toplum kuruluşları, Anakent Belediyesi‘nin AOÇ Projesi‘ne tepki gösterdi. Uzmanlar ve siyasilere göre, proje kapsamında yapılması planlanan safari park, gittikçe küçültülen çiftlik arazisinin bölünüp, ticarileştirilmesi için "kılıf" işlevi görecek. Projenin, AOÇ‘ye ciddi zararlar vereceği öngörülürken; çiftliğin kuruluş amacından uzaklaştığı belirtildi. Projeye ilişkin değerlendirmeler şöyle:

Emanete ihanet ediliyor

Peyzaj Mimarları Odası Başkanı Ayşegül Oruçkaptan: AOÇ, sadece başkentlilere değil, tüm Türk ulusuna Atatürk‘ün bir armağanıdır. Şu anda bu emanete ihanet ediliyor. Bu bölgenin manevi değeri gözetilmeden, sadece bir rekreasyon alanı olarak görülüyor. Koruma amaçlı imar planı adı altında, farklı düşünceler uygulanıyor. Safari park anlayışlarının tam olarak ne olduğu açık değil, AOÇ‘nin yapılış amacına uymuyor. AOÇ, tarım ile hayvancılığı Ankaralılar‘a tanıtmak amacıyla açılmıştı. Bölge, bataklık bir alanken, rehabilitasyon çalışmalarıyla örnek bir çiftlik oluşturuldu. Gökçek‘in planı içinde Atatürk‘ün vasiyetine uygun hiçbir şey yok. Bu safari park projesini bu kadar borcu olan bir belediye nasıl finanse edecek? AOÇ bu planla ticarileşecek. Henüz proje bile ortada yokken nasıl oluyor da ne kadara mal olacağını söyleyebiliyorlar? Proje hazırlandıktan sonra fiyat belirlenir. Anakent Belediyesi‘nin yaptığı bu açıklamalar, göz boyamadır.

33 milyon metrekareye düştü

Şehir Plancıları Odası Ankara Şube Başkanı Zafer Şahin: Atatürk‘ün vasiyetinde anılan ve Türk milletine miras bırakılmış 52 milyon metrekare çiftlik alanından, 1950-1983 yıllarında çıkan 8 ayrı yasa nedeniyle sadece 33 milyon 487 bin metrekare alan kaldı. AOÇ, yıllardır kıyısından köşesinden kemiriliyor. Birinci dereceden SİT alanı olan AOÇ‘ye sahip çıkmak, bizim en önemli görevimizdir.

AOÇ, Gökçek çiftliği olamaz

Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın: Koruma amaçlı imar planına göre, yatırım yapma gerekçesiyle yasaya konulan hükme dayanarak, Anakent Belediyesi bu arazide hak sahibi olmuştur. Bir sürü borcu olan Anakent Belediyesi önce borcunu ödesin, sonra bu bölgeye kaynak aktarsın. Hayvanat bahçesinin taşınması için gerekçe olarak yeni alanın verimsiz tarım arazisi olduğu söyleniyor, ancak ortada böyle bir durum yok. AOÇ‘nin farklı bölgelerindeki toprak yapısını biz çok iyi biliyoruz. Mevcut hayvanat bahçesini taşıyor, çünkü yasayla engellenmesine karşın burada ticaret sahası yaratmanın altyapısını oluşturuyor. Buradaki işletmelerin kimlere devredileceğini göreceğiz. AOÇ arazisinin büyük bir kısmını kaplayacak bir hayvanat bahçesi, Ankara için ne kadar gerekli? Bunun bakım işletme masraflarını kim nasıl karşılayacak? AOÇ yönetiminde danışman kadrosunda uzmanların yer alması gerekiyor. AOÇ, Melih Gökçek çiftliği olamaz. Yasada yolların geçirilmesine olanak tanıyan olanağı da sonuna kadar kullanan Gökçek, AOÇ‘yi betonlaştırmak için elinden gelen en geniş bulvarı yaptırıyor. AOÇ Türkiye‘de uygulamalı tarımın ve tarım teknolojisinin canlandığı alandır. Oysa mevcut koruma amaçlı imar planında tarımı geliştirmeye yönelik bir madde yok. Elbette AOÇ‘de bir hammadde üretimi yapmanın gereği yok, ancak imar planı, tanıtım amaçlı ve kırsal peyzajı koruyacak bir planlama da içermiyor.

Sadece metro yapacaktı

Tema Vakfı Danışma Kurulu Üyesi Avukat Süleyman Çetin: Demiryoluna paralel bu bulvarların açılması, daha önceden de gündemdeydi, biz o zaman da karşı çıkmıştık. Gökçek, planı hayata geçirmek isterken, sadece yeraltından metro geçirmek üzere imar planı hakkı istemişti. Bu bulvar yaptırma fikri yeni çıktı. Manevi değeri büyük olan bu arazide açılacak yollara başkentin ihtiyaç duyduğunu düşünmüyorum. Bu yolların açılmasıyla kent trafiğine daha çok araç yönlendirilmiş olacak. Hayvanat bahçesinin düzenlenmesi düşüncesi, yasanın gündemde olduğu zamandan beri var. Safari park oluşturmak, araziyi bölecek bulvarlar yapmak gibi düşüncelerini örtmeye yarayan bir kılıftır. Yapacağı bulvarlarla arazi bölünecek ve her arazi parçası üzerinde belediyenin kendine kazanç sağlayacağı çeşitli faaliyetlerini göreceğiz. Bu plan, arazinin küçültülmesi düşüncesinin altyapısını sağlıyor. Daha önceden de TEMA Vakfı olarak AOÇ‘yi kurtarmayı hedefleyen 26 sivil toplum örgütüyle birlikte belli planlar öne sürmüştük, ama dikkate alınmadı. Hobi bahçeleri gibi projelerin, denetim eksikliği nedeniyle amacından sapması, bunları tamamen ortadan kaldırmayı gerektirmez. Bu bahçelerin sularını bilinçli olarak kesiyorlardı ki bakımsız görünen bu alanları kaldırmak için zemin sağlıyorlardı; şimdi yasa sayesinde tamamen kaldıracaklar.

Yasalar da Gökçek‘ten yana

Türkiye Çevre Vakfı Genel Sekreteri Engin Ural: Atatürk‘ün bize bıraktığı bu emanetin, bozulmadan güzel bir şekilde korunmasını istiyorduk, ama yasalar da Gökçek‘ten yana. Kenti yöneten ve yasaları çıkaran kadrolar gerekli duyarlılığı gösteremiyor. Kent, birtakım değerlerini koruyarak kişiliğini geliştirmelidir. Atatürk‘ün Cumhuriyet‘in başkentine armağanını, aslını bozmadan korumak bizim görevimiz olmalıydı. AOÇ, manevi bir hatıra; Ankara için bir değerdir.

Keyfine göre plan yapıyor

CHP Ankara Milletvekili Yakup Kepenek: Ankaralılar‘a sorulmadan, uzmanlara danışılmadan keyfi planlar yapılıyor. Bu, büyük bir yanlıştır. Hayvanat bahçesinin taşınması ve geniş bulvarlar açılması, bilimsel yöntemler ve uzmanların yardımıyla uygulanmalıdır. Bu düzenlemeler, kentin tarihsel yapısına uyumluluğu göz önünde bulundurulmadan yapılıyor. Anakent Belediyesi‘nin şu anda hâlâ davasının sürdüğü araziler bulunmakta. Hobi bahçelerinin kaldırılması tamamen keyfi bir tutumdur. Sağlam bir denetleme mekanizmasıyla bu alanlar, çok çağdaş ve katılımcı bir yapıya kavuşturulabilirdi. Çiftlik, halktan uzaklaştırılıyor. Atatürk‘ün bize emanet ettiği çiftliğin, asıl işlevlerinden uzaklaştırıldığı görülüyor.

Tüccar zihniyetiyle çalışıyor

CHP Ankara Milletvekili İsmail Değerli: Yasanın verdiği onayla belediyenin bu şekilde tüccar zihniyetiyle hareket edeceği belliydi. Yasa gündemdeyken, bu yüzden karşı çıkmıştım. Bu plan da zaten parçalanarak küçültülen AOÇ‘yi bölecek, geriye kalan kısmı da yok edecek. Atatürk‘ün başkente bıraktığı en büyük miraslardan biri olan AOÇ, Anakaralılar‘ın gidip nefes alacağı bir alan olmaktan çıkıp, içinden bulvarların geçtiği bir alan olacak.