<İ>SAĞLIĞI TEHDİT ETTİĞİ İÇİN AVRUPA’DA YASAKLANAN DİALİFOS, BROMOPHOS GİBİ İLAÇLAR TÜRK ÇİFTÇİSİNE RAHATLIKLA SATILIYOR. RUSYA’YA İHRAÇ EDİLEN SEBZE VE MEYVENİN DÖNMESİNE YOL AÇAN SKANDALIN ARKASINDA DA YASAKLI İLAÇLARIN KALINTILARI ÇIKTI.

SEBZE-MEYVEDEKİ İLAÇ KALINTISI YÜZÜNDEN YER YER İHRACATTA İADELERLE KARŞI KARŞIYA KALAN TÜRKİYE, TARIM İLAÇLARININ KULLANIMINI DÜNYA STANDARTLARINA TAŞIYAMIYOR. BUNUN EN SON ÖRNEĞİ AB ÜLKELERİNDE YASAKLANAN BAZI İLAÇLARIN ÇİFTÇİYE TAVSİYE EDİLMESİNDE GÖRÜLDÜ. DİALİFOS, BROMOPHOS, PARATHİON-METHYL VE NUARİMOL GİBİ TARIM İLAÇLARI İNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN RİSKLİ OLDUĞU GEREKÇESİYLE YASAKLANMIŞTI. ANCAK AYNI İLAÇLARDAN BAZILARININ TARIM BAKANLIĞI TARAFINDAN HAZIRLANAN TAVSİYE LİSTESİNDE YER ALMASI KONUYA YENİ BİR BOYUT KAZANDIRDI. “UYGULAMA ENDİŞE VERİCİ.” DİYEN ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI BAŞKANI GÖKHAN GÜNAYDIN, RİSKLİ İLAÇLARIN KULLANIMINDA İLAÇ ŞİRKETLERİNİN BASKISININ ETKİLİ OLDUĞUNU ÖNE SÜRÜYOR. İSMİNİ AÇIKLAMAK İSTEMEYEN BİR ZİRAAT MÜHENDİSİ, “AVRUPA’DA YASAKLANMIŞ BİR İLACIN TÜRKİYE’DE PİYASADAN ÇEKİLMESİ 3 YILI BULUYOR. ÜRETİCİ ŞİRKETLER STOKLARINI ERİTMEK İÇİN SATIŞA DEVAM EDİYOR.” DEĞERLENDİRMESİNİ YAPIYOR. TARIM BAKANLIĞI KORUMA KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İSE ÇİFTÇİLER İÇİN HAZIRLANAN KİTAPÇIKTA YER ALAN 4 ZİRAİ İLACIN AB’DE GÜVENLİ LİSTE DIŞINDA OLDUĞUNU KABUL EDİYOR. “YASAKLANAN İLAÇLAR, İNSAN, BİTKİ VE ÇEVRE SAĞLIĞI AÇISINDAN SAKINCALI MI BULUNDU, YOKSA FİRMASI MI İLACA SAHİP ÇIKMADI? BUNA DAİR BİR BİLGİ GÖRÜLMEMEKTEDİR.” AÇIKLAMASINI YAPAN GENEL MÜDÜRLÜK, AB’DE YASAKLI İLAÇLARDAN PRİMİPHOS-METHYL’İN 19 ÜLKEDE DAHA SATILDIĞINI BİLDİRİYOR.

İHRAÇ EDİLEN YAŞ SEBZE VE MEYVENİN GÜMRÜKTEN GERİ DÖNMESİNDE İTHALATÇI ÜLKELERİN YASAKLADIĞI ZİRAİ İLAÇ KALINTILARI ÖNEMLİ ROL OYNUYOR. BİR SÜRE ÖNCE ÜRÜNLERDE YÜKSEK DOZDA ACETAMİPRİD TESPİT EDİLDİĞİ İÇİN AVRUPA’YA İHRACAT YAPAN 8 ŞİRKETE YASAK GETİRİLMİŞTİ. SÖZ KONUSU İLACIN SADECE DOMATESTE KULLANILMASI İÇİN RUHSAT VERİLİRKEN, FİRMALARIN BÜTÜN SEBZELER İÇİN TAVSİYE ETTİĞİ ORTAYA ÇIKMIŞTI. RUSYA İSE AKDENİZ SİNEĞİ VE İLAÇ KALINTISI GEREKÇESİYLE HAZİRAN AYI BOYUNCA TÜRKİYE’DEN SEBZE MEYVE ALIMINI DURDURMUŞTU. İKİ ÜLKE ARASINDAKİ KRİZ, BAŞBAKAN TAYYİP ERDOĞAN’IN RUSYA DEVLET BAŞKANI VLADİMİR PUTİN İLE YAPTIĞI TELEFON GÖRÜŞMESİNİN ARDINDAN AŞILMIŞTI. UZMANLAR TARTIŞMALARIN TARIM İLAÇLARINDAKİ BAŞIBOŞLUĞU GÖZLER ÖNÜNE SERDİĞİ GÖRÜŞÜNDE BİRLEŞİYOR. TARIM BAKANLIĞI SEKTÖRE ÇEKİDÜZEN VERECEK ADIMLAR ATMAYA BAŞLADI. ANCAK BAKANLIĞIN YAYIMLADIĞI ‘2005 YILI ANKARA BASIMLI’ KİTAPÇIKTA, AB GIDA VE VETERİNERLİK OFİSİ TARAFINDAN YASAKLANDIĞI BİLİNEN BAZI İLAÇLARIN TAVSİYE EDİLMESİ ŞAŞKINLIKLA KARŞILANDI. KİTAPÇIKTAKİ BİRÇOK İLACIN AVRUPA’DA GERİ ÇEKİLDİĞİNİ TESPİT EDEN BATI AKDENİZ TARIMSAL ARAŞTIRMA LABORATUVARI’NA GÖRE, ETKEN MADDE DEĞERLERİ KİLOGRAMDA 0,01 MİLİGRAMI AŞAN İLAÇLAR AVRUPA’DA YASAK KAPSAMINDA. AYNI İLAÇLAR TÜRKİYE’DE RAHATLIKLA SATIN ALINABİLİYOR. TEL KURDU İÇİN TAVSİYE EDİLEN CHLORPYRİPHOS ETHYL ARTIK AVRUPA’DA KULLANILMIYOR. YASAKLILAR LİSTESİNDEKİ ENDOSÜLFAN’IN TÜRKİYE’DEKİ YILLIK TÜKETİM MİKTARI 150 BİN LİTREYİ BULUYOR. YİNE SAKINCALI BULUNAN METHAMİDOPHOS DA YILDA 320 BİN LİTRE TÜKETİLİYOR. AYNI ŞEKİLDE ZARARLI OLAN PARATHİON-METHYL 250 BİN LİTRELİK SATIŞ RAKAMINA ULAŞIYOR. KULLANILMAYA DEVAM EDİLEN ACEPHATE, ALDİCARB, METALAXYL VE PARATHİON-METHYL’İN RUHSATLARI AB’DE İKİ YIL ÖNCE KALDIRILDI. EGE ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ BİTKİ KORUMA BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. NAFİZ DELEN, “LİMİTLERİN BELİRLENMESİNDE, AB’DE İNSAN SAĞLIĞI ÖN PLANA ÇIKARKEN TÜRKİYE’DE İHRACAT GÖZ ÖNÜNE ALINIYOR.” TESPİTİNİ YAPIYOR. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ BİTKİ KORUMA BÖLÜM BAŞKANI OKTAY YEĞEN DE BAKANLIĞIN ZİRAİ MÜCADELEYE YETERİNCE ÖNEM VERMEDİĞİNİ ÖNE SÜRÜYOR. İHRACATÇILAR, TARIM BAKANLIĞI’NIN İNSAN VE ÇEVRE SAĞLIĞINA ZARARSIZ OLDUĞU BELİRTİLEN YENİ İLAÇLARA RUHSAT VERMEMESİNDEN YAKINIYOR. ANTALYA YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ BAŞKANI MUSTAFA SATICI, 15 YILDIR TARIM İLACI RUHSATLARININ YENİLENMEDİĞİNİ VURGULAYARAK, “BAKANLIKTAN RUHSAT ALMAK ÇOK ZOR OLDUĞU İÇİN YASAKLANAN İLAÇLARIN GERİ ÇEKİLMESİ İLAÇ ŞİRKETLERİNİN İŞİNE GELMİYOR.” DİYOR. BAKANLIĞIN KALINTI MESELESİNİ ÇÖZME YERİNE ÇİFTÇİYE YASAK İLAÇ TAVSİYE ETMESİNE ANLAM VEREMEDİĞİNİ İLERİ SÜREN SATICI, KİTAPÇIĞI ‘TARIM BÜROKRASİSİNİN AB’DEN NE KADAR UZAK OLDUĞUNUN BİR GÖSTERGESİ’ DİYE NİTELİYOR. ANTALYA ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI BAŞKANI VAHAP TUNCER, ZİRAİ İLAÇLARIN YÜZDE 45’İNİN İNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN RİSKLİ OLDUĞUNA DİKKAT ÇEKİYOR: ETKEN MADDE DEĞERİ YÜKSEK OLAN CARBARLY VE ENDOSÜLFAN MEVCUT BÖCEK İLAÇLARININ YÜZDE 50’SİNİ TEŞKİL EDİYOR. BU TİP İLAÇLARIN ÇOĞU GELİŞMİŞ ÜLKELERDE YASAKLANMIŞTIR YA DA GERİ ÇEKİLMİŞTİR.” MSG ZİRAİ DANIŞMANLIK GENEL MÜDÜRÜ MEHMET SAİT GÜÇİN DE BAKANLIĞIN İLAÇ RUHSATLARINI ACİLEN GÜNCELLEMESİ GEREKTİĞİNİ SÖYLÜYOR. DİALİFOS, BROMOPHOS, PARATHİON-METHYL VE NUARİMOL’ÜN AB’DE GÜVENLİ LİSTE DIŞINDA OLDUĞUNU KABUL EDEN KORUMA KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, AB ÜYESİ ÜLKELERDE DE ORAN FARKLILIĞI OLDUĞUNU BELİRTİYOR. GENEL MÜDÜR YARDIMCISI HULUSİ ÖTEBAY, PHOSMET’İN 6, PROPARGİTE’NİN 12, MYCLOBUTANYL’İN 16 ÜLKEDE RUHSATLI OLDUĞUNUN ALTINI ÇİZİYOR. ÖTEBAY, ÜLKELERİN TÜKETİM ALIŞKANLIKLARINA GÖRE YASAK KOYDUKLARINI İFADE EDEREK, “BU DURUM, O AKTİF MADDELİ İLACIN YASAKLANDIĞI ANLAMINA GELMEMEKTEDİR. AB VEYA DÜNYANIN GELİŞMİŞ ÜLKELERİNDE İNSAN, BİTKİ VE ÇEVRE SAĞLIĞI AÇISINDAN SAKINCALI BULUNARAK YASAKLANAN HİÇBİR İLAÇ, TÜRKİYE’DE RUHSATLI BULUNMAMAKTADIR.” DİYOR. FİRMALARIN BAKANLIĞA HERHANGİ BİR BASKILARININ SÖZ KONUSU OLMADIĞINI DİLE GETİREN ÖTEBAY, RUHSATLANDIRMA İLE İLGİLİ DE GÜNCELLEME KARARININ 2 EYLÜL 2004’TE 25571 SAYILI RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANDIĞINI KAYDEDİYOR.

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ BİTKİ KORUMA BÖLÜM BAŞKANI PROF. DR. ABDURRAHMAN YİĞİT, ÜRETİCİ ZAİM SAT'ın bahçesine Akdeniz Sineği tuzağı kuruyor. Yiğit, “Amacımız, kimyasal ilaçlar kullanmadan bazı çekici maddelerle bezenmiş tuzakları ağaçlara asarak bu zararlı böcekle mücadele etmek. Ağaçları ilaçlamadan kurtlanma oranını azaltmayı hedefliyoruz. Ağaçlar meyve verene kadar bu tuzak yöntemini takip edeceğiz.” şeklinde konuştu.

Şaban Gündüz
Antalya