Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz tarımsal üretimi de olumsuz etkilemeye başladı. Başta buğday olmak üzere birçok ürünün ekimi sırasında gübre ya az atıldı, ya da hiç atılamadı. Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör, tarımda girdi maliyetlerinde fiyatların yüzde yüzlerin üzerinde arttığını hatırlatarak, şöyle konuştu: “Girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle çiftçi yeterli gübre ve ilacı kullanamadı. İktidar bu gerçeği görüp önlem almalıydı. Ama hiçbir önlem alınamadı. Bunun maliyeti yüksek olacak. Tarımsal ürün ithalatımız artacak. Döviz sıkıntısı çektiğimiz şu günlerde bunun ne anlama geldiğini anlatmamıza gerek yok. Türkiye’yi yönetenler çiftçiyi öldürürken, ülkeye de büyük zarar veriyorlar.”Doğal afetler, yeterli gübre ve ilaç kullanılamaması gibi nedenlerle Türkiye’de üretilen 15 temel tarım ürününde rekolte düşüşü bekleniyor.

Çiftçinin tarlasını ekemez hale geldiğini, ekim yapılmayan alanların arttığını vurgulayan Özden Güngör, “Türkiye’de nüfus her yıl artarken tarımsal üretim azalmaktadır. Çiftçi tarlasından uzaklaşınca birçok üründe üretim azalmasının da kaçınılmaz hale geldi. Biz 2018 yılında yazdığımız raporda birçok tarım ürününde rekoltenin düşeceğini belirttik. Önlem alınmasını, aksi halde ülkede açlık sorununun yaşanacağı bir döneme girilme tehlikesi olduğunu vurguladık” dedi.

Üreticinin dayanma gücünün giderek azaldığını kaydeden Güngör, çiftçilerin borçlarını ödeyemediğini, Çiftçi Kayıt Sistemine bağlı çiftçilerin borcunun 105 milyar liraya yükseldiğini ifade etti. Güngör, çiftçiler borçlarını ödeyemeyince zincirleme bir krizin yaşandığını söyledi.

TARIM ŞURASI TOPLANIYOR

Bu arada Eylül-Ekim aylarında bakanlığın “Tarım Şurası” toplayacağı öğrenildi. ZMO Genel Başkanı Özden Güngör toplanacak şura ile ilgili olarak şu değerlendirmeyi yaptı: “Bize şura için yazı geldi. Biz çalışmalara katılması için 3 isim belirledik. Ama öğrendiğimize göre bakanlık ‘Milli Tarım Politikası’nı belirlemiş. şurada bizlere sunum yapacaklarmış. Bu doğru bir yöntem değil. Üretici örgütlerinin seslerini yükseltmesi lazım. Biz oda olarak 4 Ağustos günü tüm tarafları toplantıya çağırdık. Şuraya ortak bir sunum yapmayı önereceğiz. Sorunlarla birlikte çözümleri de masaya yatıracağız. Tarımın sorunlarının çözümü artık ertelenemez bir hal aldı.”

TZOB: REKOLTE DÜŞECEK

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar da çok sayıda üründe rekolte düşüşüne dikkat çekti. Ardı ardına yaşanan doğal afetleri hatırlatan Bayraktar, bu felaketlerin çiftçiyi sıkıntıya soktuğunu ifade etti. Bayraktar, Ziraat Odalarından alınan bilgilere göre, doğal afetlerden etkilenen önemli ürünleri de şöyle sıraladı:

-Buğday, arpa: İklimsel nedenlerle bu yıl biraz gecikse de ülke genelinde yüzde 30 seviyelerine ulaşan buğday ve arpa hasadı devam ediyor. Çukurova’da tamamlanan hasat, Güneydoğu’da da sona yaklaştı. Hasat yapılan bölgelerde verimde ve kalitede geçen yıla göre düşüş görülüyor. Özellikle Çukurova’da serin havaların ardından ani olarak başlayan aşırı sıcaklıklar verimi düşürdü, kaliteyi de bozdu. Genel olarak İç Anadolu’nun bazı bölgelerinde süne zararı, aşırı yağış alan bölgelerde sarı pas hastalığı, Çukurova gibi güney bölgelerde aşırı sıcaklar ve çoğu bölgede dolu zararı buğday üretim miktarına ve kalitesine zarar verdi. Yüksek fiyatlar nedeniyle çiftçinin gübre kullanımından kaçınması da verimde düşüklüğe neden oldu. Kars, Ağrı, Iğdır, Erzurum ve Van gibi illerin bazı ilçelerinde yağmurun ihtiyaç olduğu zaman yağmamasından dolayı tahıl rekoltesinde kimi bölgelerde yüzde 60-65’lere varan rekolte kaybı yaşanacağı tahmin ediliyor.

-Fındık: Olumsuz iklim şartları nedeniyle fındıkta fındık mozaik virüsü, külleme, bakteriyel yanıklık, dal kanseri, kök çürükleri, çotanak yanıklıkları ve çürüklükler gibi önemli hastalıklar daha fazla görülmeye başladı. Sahada yapılan tespitlere göre, hastalık ve zararlıların yanı sıra Haziran dökümleri de hesaba katıldığında fındık rekoltesinde yüzde 20’nin üzerinde bir kayıp olacağı tahmin ediliyor.

-Kırmızı mercimek: Kırmızı mercimekte ülke üretiminde ilk sırayı alan Güneydoğu Anadolu bölgesinde çiçeklenme ve başaklanma döneminde meydana gelen kuraklık mercimeği olumsuz etkiledi. Kuraklığın ardından gerçekleşen yağışlar, kimi yörelerde yağış sonrası yaşanan yüksek sıcaklar, gelişimini tam yapamayan mercimeğin yeniden yeşillenip çiçek açmasına neden oldu. Alt kısımlar kuru iken üst aksam yeşillendi. Bu nedenle bakla oluşumu tam anlamıyla gerçekleşemedi. Kök çürüklüğü de görülüyor. Verimde yüzde 25’ten yüzde 80’e kadar varan oranlarda düşüş var. Hatta bazı çiftçiler mercimek ürününü kaldırmadan tarlayı yeniden sürüp pamuk ekti.

-Yeşil mercimek: Konya, Yozgat’ta yağışların gecikmesi nedeniyle yaşanan kuraklıktan dolayı yeşillenme ve çiçeklenme dönemi tam anlamıyla gerçekleşmedi. Mercimekte yeteri kadar boylanma olmadı. Boylanmadaki bu kısalık biçerdöver ile yapılacak hasatta sıkıntı yaşatacak. Yüzde 50 oranında verim kaybı bekleniyor.

-Nohut: Kırşehir’de zamansız yağışlar nedeniyle nohutta boylanma yeterince olmadı. Bazı tarlalarda boylanma yetersizliği nedeniyle biçerdöver biçime giremeyecek. Tane oluşumu sırasında esen sıcak rüzgarlar, boş tane oranını yükseltti. Kırşehir’de yüzde 60-80, Ankara’da yüzde 30-40 oranında rekolte kaybı olacağı tahmin ediliyor.

-Kuru fasulye: Bazı bölgelerde fasulyede bakla oluşumu tam olarak gerçekleşmedi. Niğde’de mildiyö ve mantari hastalıklar da görülüyor. Konya’da yoğun yağış sebebiyle kök çürüklüğü hastalığı bulunuyor. Ayrıca, kırmızı örümcek, tel kurdu zararlısı görülüyor. Verimde yüzde 20 ile yüzde 50 arasında değişen oranlarda düşüş bekleniyor.

-Zeytin: Aşırı yağışlar nedeniyle meyve tutumu olumsuz etkilendi. Ülkemizde zeytin üretiminin beşte birini karşılayan Manisa’da yüzde 50-60 oranında rekolte kaybı bekleniyor.

-Kayısı: En önemli kayısı üretim merkezi Malatya’da yaşanan don afeti ağaçların yüzde 50’ye yakınını etkiledi. Nisan sonrası görülen aşırı yağışlar da tozlaşmayı engelledi. Kayısı üretiminde önem taşıyan illerden Mersin ve Elazığ’da dolu zararı, Kahramanmaraş’ta ise aşırı kar yağışı kayısı ağaçlarına zarar verdi. Bu illerde de yüzde 8 ile yüzde 85 arasında değişen oranlarda rekolte kaybı bekleniyor.

-Üzüm: Manisa’da Mart ayı sonunda ve Nisan ayı başında gerçekleşen soğuklar, Mayıs ayı sonu ve Haziran ayında yaşanan dolu yağışları ve son günlerdeki aşırı sıcaklar üzüm rekoltesini olumsuz etkileyecek. En önemli çekirdeksiz kuru üzüm üretim bölgesi olan Manisa’da rekoltede yüzde 8-10’luk düşüşün olması, lokal düzeyde kaybın yüzde 30-40’ları bulması bekleniyor.

-Elma: Önemli elma üretim merkezleri arasında bulunan Karaman, Antalya ve Niğde’nin Bor ilçesinde nemin de etkisiyle kara leke hastalığı yoğun olarak görülüyor. Isparta ve Niğde Bor’da dolu zararı da elma bahçelerinde üretim miktarı ve kalite kaybına yol açtı. Isparta yüzde 30, Bor’da yüzde 70-90 rekolte kaybı bekleniyor. Karaman’da elmalarda yüzde 70 oranında kara leke görülüyor.

-Armut: Bursa Gürsu’da armutlarda düşük sıcaklıktan dolayı verimde yüzde 25-30 kayıp bekleniyor, meyve kalitesinde düşüş var.

-Antep fıstığı: Şanlıurfa’da yağışların çiçeklenme ve tozlaşma döneminde olması tozlanmanın tam olarak gerçekleşmemesine neden oldu. Bununla beraber Antep fıstığında yok yılı yaşanması üretimde düşüşe neden olacak. Bölge geneli ve Gaziantep’te yüzde 30’lara varan oranlarda üretim kaybı yaşanacağı tahmin ediliyor.

-Ceviz: Kahramanmaraş’ta aşırı rüzgarın meyve dökümüne sebep olması, Kırşehir’de yaşanan don nedeniyle cevizde bu bölgelerde yüzde 50 ile yüzde 80 arasında değişen oranlarda rekolte kaybı olması bekleniyor.

Haber kaynağına ulaşmak için lütfen tıklayınız.