Onur Bakır

Tepkiler üzerine genetiği değiştirilmiş tohumların önünü açan düzenleme, Tohumculuk Yasa Tasarısı’ndan çıkarıldı. Hevesleri kursaklarında kalan tohumculuk firmaları ise Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın’ı hedef tahtasına koydu. Karalama kampanyasının başını ise Monsanto’nun maaşlı elemanları ve uluslararası tekellerin eski ve yeni taşeronları çekiyor.

Meslek odaları, kitle ve çevre örgütlerinin tepki ve uyarılarının ardından, genetiği değiştirilmiş tohumların önünü açan “biyoteknolojik yöntemlerle geliştirilmiş olan” ifadesi Meclis görüşmeleri sırasında tasarıdan çıkarıldı. Tasarıya karşı yürütülen muhalefetten rahatsız olan tohumculuk firmaları ise karşı saldırıya geçti.

Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği Başkanı Alev Kutay, ZMO’nun açıklamasına verdiği yanıtta Günaydın’a yönelik “bilgisiz”, “yazıklar olsun” gibi ifadeler kullanarak, “Mensubu olduğum ZMO’nun hangi ellere kaldığını görmek 38 yıllık ziraat yüksek mühendisi olarak beni üzüyor” dedi. Tohumculuğu tekellerin insafına terk edecek olan tasarıyı “yabancıların tekelinden kurtulmak” için desteklediklerini öne süren Kutay, tasarının genetiği değiştirilmiş tohumların önünü açmayacağını da öne sürdü. Kutay, Günaydın’ı “ortalığı karıştırmak” ile suçladı.

“Yüzde 100 yerli sermaye ile kurulmuş bir şirketin yönetim kurulu başkanı” olduğunu belirten, “tohumculuğu dışa bağımlılıktan kurtarmak için yıllardır emek verdiğini” iddia eden Alev Kutay’ın ticari kariyeri ise ilginç detaylarla dolu. CIBA isimli İsviçreli bir firmaya uzun yıllar hizmet veren Kutay, 1997-2004 yılları arasında da Deltapain isimli pamuk tohumu üreten Amerikan şirketinin İzmir’deki Türkiye biriminin yöneticiliğini yaptı. Kutay o dönemde basına verdiği demeçte “bir ABD şirketinin Güneydoğu’ya yatırım yapmasının ne kadar önemli olduğunu” anlatıyordu...

Kutay’ın başkanlığını yaptığı Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği’nin (Türkted) kimi temsil ettiği ise tarım camiasında tartışma konusu. Derneğin ayçiceği tohumu konusunda yaptığı bir toplantıya, Türk-Ted’ten iki kişi katılırken, diğer katılımcıların dağılımı ise şöyleydi: “Monsanto (5), Syngenta (5), Pioner (3), Advanta (2).

Taşeronlara dikkat!

Günaydın’a karşı başlatılan kampanyanın bir diğer aktörü ise Türkted eski başkanı, Anadolu Tohum Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Batur. Batur’un yüzde 53 hissesine sahip olduğu şirketin hisselerinin yüzde 47’si Fransız Vilmorin şirketine ait. Anadolu Tohum’un sattığı tohumların çoğunluğu da Vilmorin ve onun ortağı olan Fery Morse’a ait. Şirketin web sitesinde yer alan bir filmde Anadolu Tohum’la ilgili “Uluslararası tohum firmalarının distribütörlüğünü yapan şirket” ifadesi yer alıyor.

Ziraat Yüksek Mühendisi İbrahim Hamit Esin ise, ZMO Başkanı Günaydın’ı “kamuoyunu yanlış ve yanlı” bilgilendirdiği için telin ederek, istifaya çağırıyor. Yazısında kendisinden “ülke tarımının gelişmesi adına her türlü çabayı gösteren” biri olarak bahseden Esin, Monsanto isimli tekel adına toplantılara katılıyor!

Günaydın: ‘Sürpriz değil’

ZMO Başkanı Günaydın, aleyhinde yazılan ve mail gruplarında dolaşan yazılar üzerine, “kamuoyuna zorunlu açıklama” başlıklı bir yanıt verdi. Tepkilerin “sürpriz” olmadığını belirten Günaydın, “ZMO’nun halktan, ziraat mühendisinden, üreticiden, doğadan yana izlediği sağlam politikalar, doğal olarak karşıtını da üretecektir” dedi. “Türkiye’ye Genetiği Değiştirilmiş Organizma satıp para kazanma” hevesinde olanların telaşa kapıldığını belirten Günaydın, “Taşeronluk yapmaktan vazgeçin” çağrısında bulundu. Her türlü platformda tartışmaya hazır olduğunu kaydeden Günaydın, “Tersini arzu edenler ise, kişisel ve örgütsel kararlılık ile karşılaşacak ve yanıtlarını her ortamda, açıkça ve hak ettikleri gibi alacaklardır” dedi.