Tüm dünyayı etkisi altına alan küresel ısınma Türk tarım sektörünü alarma geçirdi. Devlet Su İşleri (DSİ) müdürlükleri üreticilere "İkinci ürün ekmeyin. Barajlarda su yok" uyarısı yapmaya başladı. Bu durum birçok üründe ithalatı ve enflasyonu körükleme riskini de doğurdu. 

İlk uyarı Denizli‘den geldi. Denizli‘nin yanı sıra Adana, Malatya, Konya, Aydın ve Muğla‘da alarma geçmiş durumda.

DSİ yetkilileri barajlardaki doluluk oranının bazı bölgelerde yüzde 25‘lere kadar düştüğünü açıkladı. "Kırmızı alarma geçtik" diyen DSİ yetkilileri risk bölgeleri konusunda Tarım Bakanlığı‘nın önümüzdeki günlerde açıklama yapmaya hazırlandığını belirtiyor.

"Bu yıl ekilmesin" denilen ikinci ürün kapsamında mısır ve hububat ağırlıkta. Kuraklığın sadece ikinci ürünleri değil şu anda tarlalarda buğday başta olmak üzere tüm ürünler için de risk unsuru olduğu belirtiliyor. Yağışın az olması nedeniyle buğday üretiminde de yaklaşık yüzde 10‘luk bir düşüş bekleniyor. Buğday deposu olarak bilinen Konya‘da ise bu oranın yüzde 25‘e kadar çıkacağı endişesi hâkim.

Enflasyon üzerinde baskı yaratacak

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Gökhan Günaydın, kendilerinin uzun bir süredir Türkiye genelinde yaşanan kuraklık nedeniyle bu yıl hububat ve tarım ürünleri üretiminde sıkıntı olacağı uyarısında bulunduklarını belirterek, "Bakanlık bunu reddediyordu, ancak o noktaya doğru gidiyoruz. Bunun sonu ithalattır" dedi. Özellikle mısır üretiminde ikinci ürün üretiminin hayati olduğuna dikkat çeken Günaydın, "Şu anda ikinci ürün üretimi hakkında net veri yok, ancak kesin olan şey Türkiye‘nin bu yıl zor bir dönem geçireceğidir" diyor.

Mısır üretimin bu yıl en az yüzde 10 gerileyeceğini belirten Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin‘e göre ocak ayı enflasyon rakamlarını 1,26 düzeyine taşıyan tarım ürünlerinin enflasyon üzerindeki baskısı yaz aylarında artacak.

Su sıkıntısının yaşandığı bölgelerden biri olan Adana‘da ikinci ürün olarak daha çok mısır ekiminin yapıldığını belirten Adana Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Barut, "Adana bölgesinde toplam 315 bin ton civarında ikinci ürün mısır ekiliyor. Kuraklık nedeniyle bu ürün ekilmediği takdirde mısır fiyatlarında artış ve ithalat gündeme gelebilir" dedi.

Hayvancılık da darbe yiyecek

Küresel ısınmanın etkisiyle tarımsal üretimdeki gerileme Türkiye‘nin kıyı bölgeleriyle iç kısımlarında etkisini artırıyor. Özellikle mısır, buğday arpa, pamuk üretiminin yoğun olduğu Denizli, Aydın, Muğla, Adana, Malatya ve Konya su krizinde alarm veriyor. Ege‘deki baraj ve sulama göletlerinde su seviyesinin yarı yarıya düştüğünü açıklayan DSİ Denizli Bölge Müdürü Halil İbrahim İndap, yetersiz rezerv nedeniyle bölgedeki çiftçilere ikinci ürün ekmemeleri uyarısı yaptıklarını söyledi. 

Denizli Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici ise DSİ‘nin ikinci ürün ekimi için sulama garantisi veremediğini belirterek "Bölgede ikinci ürün olarak sılajlık mısır ekimi ağırlıklı. Su sıkıntısı nedeniyle mısır üretiminde düşüş bekliyoruz. Bu hayvancılığa da darbe vuracak. Ancak sorun sadece ikinci ürünlerle sınırlı değil. Kuraklığın devam etmesi tüm üretimin gerilemesi riskini yaratıyor. Şu anda tarlalarımızdaki buğdaya bile su yetiştiremiyoruz" dedi. Gemici, Denizli civarında normal koşullarda üretim sezonunda 70 milyon metreküp su kullandıklarını ancak kuraklık nedeniyle DSİ‘den 7 milyon metreküp su alabildiklerini belirtiyor. Bu durumun Denizli‘de sokaklarda eylem yapılmasına bile neden olduğunu kaydeden Gemici, şöyle devam ediyor: "Ama 7 milyon metreküp için bile endişeliyiz. DSİ bu suyu birkaç gün içinde vermezse, ürünün tümü tarlada kalacak."

Buğday ambarı Konya da su bekliyor

Konya Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Hasan Hüseyin Motuk ise, bu yıl üçte iki oranında yağışların azaldığını ve üreticinin  zor durumda olduğunu söylüyor. Motuk, "Eğer böyle giderse üretici zor durumda kalır. Buğdayın yüzde 40‘ını üreten Konya‘da yüzde 25 azalma bekliyoruz. Diğer ürünler için zaten su yok. Tarım Bakanlığı kuraklık yok diyor ama bu gerçekçi değil. Üretici ne yapacağını şaşırdı" diyor.

Malatya‘da da bekleyişe geçti. Malatya Tarım İl Müdürü Ahmet Güldal birçok ilde olduğu gibi Malatya‘da da DSİ‘nin benzer bir uyarı yapmasını beklediklerini dile getiriyor. Kuraklığın temmuz ayında ciddi boyuta ulaşacağını ifade eden Güldal, "Eğer salma sulamaya devam edilir ve damlama sulama sistemine geçiş tamamlanamazsa tüm Türkiye kısa sürede ‘kırmızı alarm‘ kapsamına girer" açıklamasını yapıyor.

Haber: Pınar Arat-Selma Şimşek Bektaş