Danıştay 10 ve 13 üncü Daireleri Müşterek Heyeti‘nin, 26 Ekim 2009 tarihli Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik‘in 11 inci ve 20 inci maddelerinin yürütmesini durdurması ile ilgili olarak, 4 Aralık 2009 Cuma günü ODA‘mızda bir basın toplantısı düzenlendi.

Toplantıda, basın açıklaması metni GDO‘ya Hayır Platformu adına ODA Başkanımız Dr. Gökhan GÜNAYDIN tarafından okundu.

  - BASIN TOPLANTISI -  

GDO YÖNETMELİĞİNİN YÜRÜRLÜĞÜ DURDURULDU !..

Ortaya çıkan hukuki boşluk korkutucudur, derhal bir yasal düzenleme gereklidir.

4 Aralık 2009

Danıştay 10 ve 13 üncü Daireleri Müşterek Heyeti, 26 Ekim 2009 tarihli Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik‘in 11 inci ve 20 inci maddelerinin yürütmesini durdurmuştur. 20 inci maddenin yürürlük maddesi olması nedeniyle, böylelikle, nihai karar verilene kadar tüm Yönetmeliğin yürürlüğü durdurulmuştur.  

Danıştay Kararı‘nda, temel olarak, Ulusal Biyogüvenlik Yasası çıkarılmadan, ilgili alanın Yönetmelik ile düzenlenilmesinin yasama yetkisinin devri niteliğinde olduğu belirtilmiştir. Böylece, Danıştay, zımnen, ilgili Yönetmelik düzenlemesinin Anayasa‘ya aykırı olduğunu ifade etmektedir.

Bu durum, ODA‘mızın başlangıçtan bu yana ortaya koyduğu görüşlerin haklılığını bir kez daha teyit etmiştir. Bilindiği üzere Ziraat Mühendisleri ODASI, Biyogüvenlik Yasası çıkartılmadan GDO‘lu ürünlerin ticaretinin düzenlenmesinin hukuka aykırı olduğunu sürekli olarak ifade edegelmiştir.

Bunun yanında, Danıştay‘ın ilgili dairelerinin ilgili kararıyla, Yönetmeliğin "İthalat" başlıklı 11 inci maddesinin de yürütmesi durdurulmuştur. Ancak sözkonusu madde hükmü, zaten uygulamada değildir. Şöyle ki;

26 Ekim 2009 tarihli Yönetmelik, yayımından itibaren bir ay geçmeden, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından, 20 Kasım 2009 tarihinde değiştirilmiştir. Yapılan değişiklik ile Yönetmeliğin içlerinde 11 inci maddenin de bulunduğu üç madde hükmünün uygulanması, 1 Mart 2010 tarihine kadar ertelenmiştir.

Dolayısıyla, ilgili Danıştay Kararı‘yla, 1 Mart 2010 tarihine kadar uygulamada olmayan "ithalat" başlıklı 11 inci madde hükmünün yürürlüğü durdurulmuş bulunmaktadır.

26 Ekim 2009 tarihli Yönetmelik, 20 Kasım 2009 tarihli Yönetmelik değişikliği ve sözü edilen Danıştay Kararı birlikte değerlendirildiğinde, ortaya çıkan hukuki sonuç şöyle özetlenebilir;

•·        Danıştay‘ın ilgili Daireleri nihai karar (iptal isteminin kabulü veya reddi) verene dek, 26 Ekim 2009 tarihli Yönetmelik yürürlükte değildir.

•·        Ana Yönetmeliğin yürürlüğü olmadığı için, 20 Kasım 2009 tarihli değişiklikler de yürürlükte değildir.

•·        Bu çerçeve içinde, günümüz itibariyle, GDO‘lu ürünlerin ithalatını düzenleyen hiçbir genel düzenleyici işlem bulunmadığından, GDO‘lu ürünler ülkeye serbestçe girebilmektedirler. Asıl olarak, 20 Kasım 2009 tarihli Yönetmelik değişikliğinden bu yana hukuki ve fiili durum bu yöndedir.

•·        Verdiği ara kararla, ilgili Yönetmeliğin dayanağının olmadığını ifade eden ve bu düzenlemeyi, haklı olarak, "yasama yetkisi devri" ifadesiyle niteleyen Danıştay‘ın, nihai kararıyla Yönetmeliği iptal etmesi olasılığı yüksek olarak değerlendirilmektedir.  

Bu durum, ülkemizde tüketici ve halk sağlığının ciddi ve açık bir risk ile karşı karşıya bulunduğunu ortaya koymaktadır. Tüm ısrarlı taleplerimize karşın, yıllardır doğru içerikli bir Ulusal Biyogüvenlik Yasa‘sını, görüşülmek üzere TBMM‘ne sevk etmeyen Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, ortaya çıkan kaosun baş sorumlusudur.

Bu bağlamda, halkımızın ve gelecek nesillerin sağlığı ve ülke ekonomisi açısından yaşamsal önem taşıyan bu konuda,

•·        Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘nı, derhal ve geniş katılımlı toplantılar yaparak Ulusal Biyogüvenlik Yasa Tasarısı Taslağı‘na doğru bir içerik vermeye,

•·        Bakanlar Kurulu‘nu, ilgili düzenlemeyi ivedilikle TBMM‘ne sevk etmeye,

•·        TBMM‘de bulunan tüm parti ve milletvekillerini, halkımızın büyük duyarlılık içinde bulunduğu konuda doğru ve hızlı bir tutum alarak, halk sağlığını ve tüketici istemlerini karşılayan bir Ulusal Biyogüvenlik Yasası çıkarmaya davet ediyoruz.

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.

Dr. Gökhan GÜNAYDIN

Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı