ZEYTİNLİKLERİMİZ RANTA VE TALANA AÇILMAK İSTENİYOR

ZEYTİNLİKLERİMİZİN ÖLÜM YASASINA HAYIR

AKP İktidarı daha önce 6 kez gündeme getirdiği ve TBMM komisyonlarında reddedilen "3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun`` değişikliğini 16.06.2014 tarihinde yeniden Türkiye Büyük Millet Meclisine sevk etmiştir. Başbakanlığın sevk yazısında belirtildiği üzere bu değişiklik Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı tarafından ‘`6446 Sayılı Enerji Piyasası Kanunu`ndaki`` değişiklikle birlikte hazırlanmış ve 5/5/2014 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile TBMM`ye sevki kararlaştırılmıştır. Buradan da anlaşılacağı üzere 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun`da değişiklik yapılmasındaki temel amaç enerji şirketlerinin önünde engel olarak gördükleri değişlikleri yaparak şirketlerin karlılıklarının arttırılmasıdır.

3573 Sayılı yasanın mevcut 20. Maddesinde yer alan, "zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç, zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez, zeytinlik alanlar daraltılamaz, belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içine alınması halinde altyapı ve sosyal tesisler dahil, toplam yapılaşma, zeytinlik alanının % 10‘unu geçemez" hükümleri kaldırılmaktadır. Yapılmak istenen değişiklikle, oluşturulan Zeytinlik Sahaları Koruma Kurulu`nun uygun görüşü ile zeytinlik sahalar,

a-Jeotermal kaynaklı teknolojik sera yatırımlarına,

b-İlgili bakanlıkça kamu yararı kararı alınmış madencilik faaliyetlerine,

c-Elektrik üretimine yönelik yatırımlara,

d-Petrol ve doğalgaz arama ve işletme faaliyetlerine,

e-Savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlara,

f-Doğal afet sonrası ortaya çıkan geçici yerleşim yeri ihtiyacının karşılanmasına,

g-Kamu yararı gözetilerek yol altyapı ve üst yapısı faaliyetlerinde bulunulacak yatırımlara açılabilecektir.

Tasarıda tanımlanan Zeytinlik Sahaları Koruma Kurulu bize 5403 sayılı Toprak Koruma Kanunu`ndaki Toprak Koruma Kurullarını çağrıştırmaktadır. Adı toprak koruma kurulları olan kurullar ne yazık ki pratikte toprak dağıtma kurulları olarak çalışmakta Ziraat Mühendisleri Odası`nın çabaları topraklarımızı korumakta yetersiz kalmaktadır.

Yapılan değişiklikle getirilen ve Valinin başkanlığında oluşturulan Zeytinlik Sahaları Koruma Kurulu da 9 kişiden oluşmaktadır. Bunun beşi doğrudan valiye bağlı olan yedi kamu görevlisi (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının ildeki üst düzey temsilcileri ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı`nın merkez teşkilatındaki ilgili biriminden birer üye) ile Üniversite, Ziraat Odası, Ulusal ölçekte faaliyette bulunan meslek kuruluşları veya sivil toplum kuruluşlarından iki kişinin katılımından oluşmaktadır.

Kurulun beş olumlu oyla karar alacağı düşünüldüğünde bu kurulun zeytinlik sahaları korumayacağı çok açıktır. Toprak koruma kurullarında yaşadığımız tecrübeler ve kurulun yapısı bize bunu çok açık şekilde göstermektedir. Bu kurul sadece zeytinliklerin talanını legalize edecek şekilde çalışacaktır.

Yasa değişikliği içersinde diğer bir itiraz noktamız ise zeytinlik sahalar için getirilen 25 da‘lık sınırlamadır. Türkiye`deki, zeytinliklerin ortalama büyüklüğünün 12 da olduğu göz önüne alındığında yasanın zeytinliklerimizi korumaktan ziyade talana açacağı görülecektir.

Tüm bunlar ortadayken 4 üncü madde ile zeytinlik sahalarda hayvancılık yapılmasının yasaklandığı ve bununla zeytinliklerin korunmasının amaçlandığının ifade edilmesi ne yazık ki yukarıdaki büyük talanı örtmeye yetmemektedir.

Prof. Dr. Osman Nuri KOÇTÜRK‘ün Gıda Emperyalizmi kitabında söylediği gibi 1960`lı yıllarda Amerikan yardımları ile margarin ve soya yağına alıştırılmak istenen halkımız "Zeytinyağlı yiyemem aman, basma da fistan giyemem aman.." şarkılarıyla yönlendiriliyor, zeytinliklerimiz sökülmek isteniyordu.

Zeytinciliğimize vurulmak istenen bu birinci darbe, uzun yıllar etkisini göstermişse de, bugün geldiğimiz noktada, darbeyi gerçekleştirmek isteyenler istedikleri sonucu alamamışlardır.  Zeytinciliğimizde yaşanan olumlu gelişmeler, ağaç sayısındaki ve üretimdeki artış bu yasa değişikliği ile ne yazık ki boşa çıkarılmak istenmektedir. Zeytin ağacı varlığımız 167 milyon adede ulaşmıştır. Bunun korunması ve artırılması gerekirken, bu yasa değişikliği ile zeytinciliğimize yeni bir darbe vurulmakta, bugüne kadar yapılanlar boşa çıkarılmaktadır. Bu sadece zeytin ve zeytinyağı üreticilerimiz için değil, aynı zamanda halkımızın sağlığı açısından da son derece olumsuz etkilere yol açacak bir girişimdir.

Zeytinciliğin İzmir açısından önemi büyüktür. Türkiye`deki tarım alanlarının % 1,38`i İzmir`de bulunurken, zeytinlik alanların % 11,9`u İzmir`dedir. Bu değerler ağaç sayısı bakımından % 11,5, üretim bakımından ise % 13,1`dir.

Çizelge-1 İzmir`deki Zeytinciliğin Türkiye`deki Yeri (2013)

	Toplam Tarım Alanı (ha)	%	Zeytinlik Alanlar(ha)	%	Ağaç Sayısı	%	Üretim (Ton)	%
İzmir	327.518	1,38	98.016	11,9	19.189.520	11,5	220.213	13,1
Türkiye	23.810.672	100	825.827	100	167.029.748	100	1.676.000	100

Kaynak; TUİK Bitkisel Üretim İstatistikleri

Yapılmak istenen değişikliğin bölgemiz açısından etkisi; İzmir, Muğla, Aydın ve Manisa`da, Türkiye`nin zeytinlik alanlarının % 52,81`inin, üretiminin % 46,35`inin ve mevcut zeytin ağaçlarının % 48,11`inin yer aldığı göz önüne alındığında daha iyi anlaşılabilecektir.

Bu nedenle zeytinciliğimize vurulacak en büyük darbe olan bu yasa değişikliği acilen geri çekilmelidir. Öncelikle Mecliste görev yapan bölge milletvekillerimize ve tüm milletvekillerine buradan çağrımızdır. "Zeytinciliğin ölüm yasasına hayır" diyerek bu değişikliğe geçit vermeyin.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezi, İzmir ve tüm şubelerinin yanı sıra diğer kurum ve kuruluşlarla birlikte bu konuda mücadele etmeye kararlıdır.

Kamuoyuna saygılarımızla.

 

Ferdan ÇİFTÇİ

Başkan

Yönetim Kurulu Adına