- BASIN AÇIKLAMASI -

BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ ECZANELERDE SATILAMAZ!

08 Haziran 2012

Bitki hastalık ve zararlıları ile yabancı otlarla mücadelede vazgeçilemez bir araç olan bitki koruma ürünleri, bilinçsiz ve yanlış kullanıldığında, çevre kirliliği ve doğal dengenin bozulmasının yanı sıra insan ve hayvan sağlığını tehlikeye atacak sonuçlara yol açabilmektedir.

Bu nedenle bitki koruma ürünleri mutlaka bu alanda eğitim almış uzman kişiler olan ziraat mühendisleri tarafından satılması, ziraat mühendislerinin gözetimi ve denetiminde kullanılması bir zorunluluktur.

Buna karşın Resmi Gazete‘nin 30 ve 31 Mayıs 2012 tarihli sayılarında yayımlanarak yürürlüğe giren mevzuat düzenlemeleri, insan ve çevre sağlığının yanı sıra, zirai mücadele uygulamalarının doğru ve etkin yapılabilmesi açısından önemli sorunlara yol açacak hükümler içermektedir. 

6197 Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun‘da, 31 Mayıs 2012 tarihli Resmi Gazete‘de yayımlanan 6308 sayılı kanunla yapılan değişiklik sonucu; eczanelerde satılabilen maddeler arasına ziraatta kullanılan ilaçlar ve kimyevi maddeler eklenmiştir.  Bundan sonra eczanelerde Zirai ilaç bayilerinde bile bir kısmı kapalı özel bölmelerde satılabilen ve ayrı yerlerde bulundurma zorunluluğu bulunan pestisitler ile kimyevi gübreler, beşeri ilaçlar ile birlikte aynı ortamda satılabilecektir.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile Depolanması Hakkında Yönetmelikte yapılan ve 30 Mayıs 2012 tarihli Resmi Gazete‘de yayımlanan değişiklik ile de, sadece ziraat mühendislerine verilen bitki koruma ürünleri bayi veya toptancı izin belgesinin, eczacılara da verilmesi sağlanmıştır.

Ancak, aynı yönetmeliğin Perakende satış yerlerinde aranan şartlar başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde yer alan "Bayiler her ne suretle olursa olsun insan ve hayvan ilaçları ile gıdalarını satamazlar ve bitki koruma ürünleri ile bir arada bulunduramazlar"  denilmektedir. Bu hüküm ile 6197 sayılı Kanundaki "eczanelerin ziraatta kullanılan ilaç, kimyevi madde" satabilmeleri hükmü çelişmektedir. Zirai İlaç Bayilerinde insan, hayvan ilaçları ile gıdaların satışı doğru bir şekilde yasaklanırken, eczanelerde zehirli tarım ilaçlarının, gübrelerin ve diğer kimyasalların satışına izin verilmesi toplum ve çevre sağlığı açısından son derece yanlış bir düzenleme olmuştur.

Bitki koruma ürünlerinin perakende veya toptan satışını yapanların zirai mücadele uygulamaları konusunda yeterli bilgi birikimine sahip olmaları büyük önem arz etmektedir. Yeterli bilgi birikimine sahip olmayan kişilerin, bitki koruma ürünlerini satmaları durumunda;

• Zararlının ve hastalığın yanlış teşhisi ve yanlış tavsiyesi ile Zirai ilaçların usulüne ve tekniğine uygun kullanılmaması durumunda bu kimyasallarla temas edenler ile hatalı ilaçlanmış, hasat kurallarına uyulmamış ürünleri tüketenlerde akut ve kronik zehirlenmeler görülebilecektir. Bunun yanı sıra çevre kirliliği, Zirai ilaç kalıntısı, bitkilerde fitotoksite ile ürün kayıpları ve zirai ilaçlardan istenilen sonucun alınmaması gibi önemli riskler ortaya çıkacaktır.
•  İnsan sağlığı açısından Kanserojen, teratojen, mutajen, sinir sistemini felç edici sakatlık ve ölümlere bile neden olabilecek istenmeyen durumlar ortaya çıkabilecektir.
• Bitki koruma ürünlerinin çocuk mamaları, biberonlar, beşeri ilaçlar ve kozmetik ürünleri gibi insan sağlığını doğrudan ilgilendiren ürünlerle eczanelerde aynı ortamda yan yana satılması çok büyük tehlikeleri beraberinde getirecektir.
• Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının eczaneleri denetleme ve kontrol etme yetkisi yoktur. Hatalı uygulamalarda cezai yaptırımların olmaması ve denetim boşluğu zirai mücadele ilaçlarının yarattığı riskleri arttıracaktır.
•  Kısaca insanlarımızın yanı sıra akarsular, göller, yeraltı suları, toprak ve doğada bulunan tüm canlıların yaşamı risk altına girecektir.

Bitki koruma ürünlerinin güvenli, tavsiyelere uygun olarak kullanımı ve ürünlerin izlenebilirliğinin sağlanması için bu ürünleri satanların mutlaka bu konuda yeterli eğitimi almış olmaları gerekmektedir. İlaç, bitki, toprak, hava ve diğer çevre unsurlarının etkileşimi konusunda eğitim almış, bitki fizyolojisinin yanı sıra hastalık ve zararlıların biyolojisini bilen ziraat mühendisleri, bu alandaki tek uzman meslek grubudur.

Tarım ürünlerimizde zaman zaman pestisit (tarım ilacı) kalıntısı tespit edilmekte; ülkemiz ve üreticimiz itibarını yitirmekte ve insan sağlığı risk altına girmektedir. Bu alanda yürürlüğe konulan birbiri ile çelişen yasal düzenlemeler ülke ve tüketici yararına değiştirilmelidir. Tarım ilacı kullanımından kaynaklanan sorunların çözümü, bu ürünlerin satışının farklı meslek grupları tarafından da yapılmasında değil, bu konuda eğitim almış olan ziraat mühendisleri tarafından yapılmasını sağlamaktan geçmektedir.

7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanuna dayanılarak çıkartılan Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük‘te de belirtildiği üzere, Zirai Mücadele, Zirai Karantina ve Tarım İlaçları alanında yetkili meslek grubu ziraat mühendisleridir. Dolayısıyla eczanelerin, beşeri ilaç dışında zirai mücadele ilaçları ve çevre sağlığı ilaçları satmaları doğru değildir.

Hukuki olmayan birtakım yasal düzenlemelerle bitki koruma ürünlerinin eczacılar tarafından eczanelerde satılmasını zirai mücadele alanına yapılmış yanlış bir müdahale olarak görüyoruz. İnsan ve çevre, sağlığının korunması, bitkisel ürün kayıplarının önlenmesi ve ihracatta yaşanan kalıntı sorununun en aza indirilmesi için bitki koruma alanının uzman kişilerin denetim ve kontrolünde kalmasına yönelik yeni bir yasal düzenlemenin yapılmasını talep ediyoruz.

Kamuoyuna saygıyla duyururuz.

Kenan SEÇKİN

ZMO Gaziantep Şubesi Başkanı