BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ ECZANELERDE SATILAMAZ!

5 Haziran 2012

Bitki hastalık ve zararlıları ile yabancı otlarla mücadelede vazgeçilemez bir araç olan bitki koruma ürünleri, bilinçsiz ve yanlış kullanıldığında, çevre kirliliği ve doğal dengenin bozulmasının yanı sıra insan ve hayvan yaşamını tehlikeye atacak sonuçlara yol açabilmektedir.

Bu nedenle bitki koruma ürünleri mutlaka bu alanda eğitim almış uzman kişiler olan ziraat mühendisleri tarafından satılmalı ve yine ziraat mühendislerinin gözetiminde kullanılmalıdır.

Buna karşın Resmi Gazete‘nin 30 ve 31 Mayıs 2012 tarihli sayılarında yayımlanarak yürürlüğe giren mevzuat düzenlemeleri, insan sağlığı ve zirai mücadele açısından önemli sorunlara yol açacak hükümler içermektedir.

6197 Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun‘da, 31 Mayıs 2012 tarihli Resmi Gazete‘de yayımlanan 6308 sayılı kanunla yapılan değişiklik sonucu; eczanelerde satılabilen maddeler arasına ziraatta kullanılan ilaçlar da eklenmiştir.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile Depolanması Hakkında Yönetmelikte yapılan ve 30 Mayıs 2012 tarihli Resmi Gazete‘de yayımlanan değişiklik ile de, sadece ziraat mühendislerine verilen bitki koruma ürünleri bayi veya toptancı izin belgesinin, eczacılara da verilmesi sağlanmıştır.

Ancak, aynı yönetmeliğin Perakende satış yerlerinde aranan şartlar başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde yer alan "Bayiler her ne suretle olursa olsun insan ve hayvan ilaçları ile gıdalarını satamazlar ve bitki koruma ürünleri ile bir arada bulunduramazlar" hükmü ile 6197 sayılı Kanundaki "eczanelerin ziraatta kullanılan ilaç, kimyevi madde" satabilmeleri hükmü çelişmektedir.

Bitki koruma ürünlerinin perakende veya toptan satışını yapanların zirai mücadele uygulamaları konusunda yeterli bilgi birikimine sahip olmaları büyük önem arz etmektedir. Yeterli bilgi birikimine sahip olmayan kişilerin, bitki koruma ürünlerini satmaları durumunda;

• Zararlının ve hastalığın yanlış teşhisi ve yanlış tavsiyeler neticesinde canlılarda akut ve kronik zehirlenmeler, çevre kirliliği, kalıntı, fitotoksite ve etki düşüklüğü gibi önemli riskler meydana gelebilir.
• Kanserojen, teratojen, mutajen, sinir sistemini felç edici sakatlık ve ölümlere bile neden olabilecek istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir.
• Sonuç olarak çevre, akarsular, göller, yeraltı suları, toprak ve buradan yararlanarak yaşamını sürdüren tüm canlıların ve tüketicilerin yaşamı risk altına girer.

Bitki koruma ürünlerinin çocuk mamaları, biberonlar, beşeri ilaçlar ve kozmetik ürünleri gibi insan sağlığını doğrudan ilgilendiren ürünlerle yan yana eczanelerde satılması da çok büyük tehlikeleri beraberinde getirecektir.

Bitki koruma ürünlerinin güvenli, tavsiyelere uygun olarak kullanımı ve ürünlerin izlenebilirliğinin sağlanması için bu ürünleri satanların mutlaka bu konuda yeterli eğitimi almış olmaları gerekmektedir. İlaç, bitki, toprak, hava ve diğer çevre unsurlarının etkileşimi konusunda eğitim almış olan ziraat mühendisleri, bu alandaki tek uzman meslek grubudur.

Tarım ürünlerimizde sıklıkla pestisit (tarım ilacı) kalıntısı tespit edilmekte; gerekli önlemler alınmadığı için ihraç ürünlerimiz geri dönmekte, ülkemiz ve üreticimiz itibarını yitirmekte ve insan sağlığı riske edilmektedir. Bu olumsuzluklar ülke ve tüketici yararına değiştirilmelidir. Bitki koruma ürünleri ile ilgili yaşanan sorunların çözümü, bu ürünlerin satışının farklı meslek grupları tarafından da yapılması değil, bu konuda eğitim almış olan ziraat mühendisleri tarafından yapılmasıdır.

7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanuna dayanılarak çıkartılan Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük‘te de belirtildiği üzere, Zirai Mücadele, Zirai Karantina ve Tarım İlaçları alanında yetkili meslek grubu ziraat mühendisleridir. Dolayısıyla eczanelerin, beşeri ilaç dışında zirai mücadele ilaçları, veteriner ilaçları ve çevre sağlığı ilaçları satmaları doğru değildir.

Ayrıca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı‘nın eczaneleri kontrol yetkisi olmadığı için bu konuda denetim ve cezai yaptırım imkânı da bulunmamaktadır. Bu nedenle bitki koruma ürünlerinin eczanelerde satılması, sayılmış olan risklerin yanında denetim boşluğu ve kaosa neden olacaktır.

Hukuki olmayan birtakım yasal düzenlemelerle bitki koruma ürünlerinin eczacılar tarafından eczanelerde satılmasının sağlanmasını, meslek alanımıza yapılmış doğrudan bir müdahale olarak görüyor, bunun tüm taraflarını şiddetle kınıyoruz. Ziraat Mühendisleri Odası, meslek haklarının korunması konusundaki hukuki mücadelesini kararlılıkla sürdürecektir.

Kamuoyuna saygıyla duyururuz.

Kadir ÇETİNKOL

TMMOB Ziraat Mühendisleri Oda‘sı

Denizli Şb.Bşk.