BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI İPTAL VE YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİYLE DAVA AÇTIK
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEPLİDİR
DANIŞTAY İLGİLİ DAİRESİNE
Sunulmak Üzere
DANIŞTAY BAŞKANLIĞINA
DAVACI : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
VEKİLİ : Av.Zühal DÖNMEZ
DAVALI : T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
KONU : 02.02.2008 tarih 26775 Sayılı RG‘de yayınlanan "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 1.maddesi ile değiştirilen "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelik" in 6.maddesinin 1.fıkra (ç) bendinin ve bununla bağlantılı olarak 3., 4. ve 5. fıkralarının Yürütülmesinin Durdurulması ve İptali talepleridir.
AÇIKLAMALAR : Davalı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelik" 11.10.2007 tarihinde 26670 sayılı RG‘ de yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve 21/08/1996 tarihli "Zirai Mücadele İlaçlarının Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelik" yürürlükten kaldırılmış idi. Bu yönetmeliğin bazı maddelerinin iptali için müvekkil ODA tarafından açılan dava Danıştay 10.Dairesinin E.2007/8264 sayılı dosyasında derdest iken, davalı Bakanlık tarafından Yönetmelikte değişiklik yapılmıştır. Davalı Bakanlık da iptalini talep ettiğimiz maddelerin hukuka aykırılığını anlamış olacak ki, değişiklik ile iptale konu maddelerin bir çoğunu hukuka uygun bir şekilde düzenlemiştir.
İşbu dava ile İptalini talep ettiğimiz düzenlemede ise esasen bir değişiklik yapılmamıştır. Danıştay 10.Dairesinin E.2007/8264 sayılı dosyasında da iptalini talep ettiğimiz madde şöyle idi: 6.md. 1/d f.: Bakanlıkça veya Milli Eğitim Bakanlığınca veya Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca yılda bir kez yapılacak olan sınavda 80 ve üzeri puan almak.
Değişiklik ile 6.md.1/ç f.olan düzenleme ise şöyledir: Bakanlıkça veya Milli Eğitim Bakanlığınca veya Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca yılda bir kez yapılacak olan sınavda 100 tam puan üzerinden 80 ve üzeri puan almak.
Görüldüğü gibi değişiklik şeklidir. Sınav koşulu kalmıştır ve bu nedenle Bitki koruma ürünleri bayilik veya toptancılığı yapmak isteyen ziraat mühendisleri için sınava girme zorunluluğu doğmuştur. Oysa ziraat fakültesinden mezun olarak ziraat mühendisi olan kişilerin bu işi yapmaları için ayrıca bir sınava tabi tutulmaları hukuka uygun değildir.
Bilindiği gibi Kamu Kurumları tarafından yapılan sınavların hepsi kamu görevlerine atanacaklar için düzenlenmiştir. Konu ile ilgili yönetmeliklerin dayanağı olan kanun 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunudur. Örneğin "Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik", 657 Sayılı Kanuna göre çıkarılmış olup kamuda çalıştırılacak kamu görevlileri için çıkarılmıştır. Yönetmeliğin 2.maddesinde hangi kadrolar için sınav yapılacağı gösterilmiştir. (Bundan başka Örneğin; Kamuda çalıştırılacak işçiler için "Kamu Kurum Ve Kuruluşlarının Daimi Kadrolarına İlk Defa İşçi Olarak Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği" , Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları İle Yapılacak Yarışma Sınavları Hakkında Yönetmelik çıkarılmıştır. )
Görüldüğü gibi iptalini talep ettiğimiz düzenlemede gösterilen kurumların, kamu kurum ya da kuruluşlarına bağlı olmadan serbest hizmet faaliyeti sürdüren bayi ya da toptancılar için sınav düzenleme yetki ve görevleri bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin dayanağı olan 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununda da böyle bir düzenleme yoktur. Dayandığı kanunun uygulanmasını göstermesi gereken Yönetmelikle Kanunda olmayan bir düzenleme getirilemez.
Yönetmeliğin 4.maddesinde Bayi ve Toptancı tanımlanmış olup, Bayi, Bitki koruma ürünlerini, perakende satan izin belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşları, Toptancı, Bitki koruma ürünlerini, toplu olarak ve büyük miktarlarda yalnızca Bitki Koruma Ürünü Bayilik İzin Belgesi sahiplerine satışını yapan izin belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlarını, ifade eder, denilmiştir. 6.maddede de, bitki koruma ürünleri bayilik veya toptancı izin belgesi verilecek kişilerde aranacak şartlar gösterilmiştir. Şartlardan biri de iptalini talep ettiğimiz düzenlemedir. Bu düzenleme hukuken yürürlükte olsa da uygulanabilmesi mümkün değildir. Bayi ve toptancı gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlar olduğuna göre tüzel kişi ve kuruluşlar nasıl sınava tabi tutulacaklardır. Bunların kurucusu ya da temsilcisi mi sınava girecektir? Görüldüğü gibi davalı Bakanlık yanlış bir şekilde bu hükmü getirmiştir. Bu durum değiştirilmeyen 6.md.nin 5.fıkrasından da anlaşılmaktadır. -5.fıkra (Birinci fıkranın (d) bendinde belirtilen sınavın konuları, aşağıda belirtilmiştir) hükmündeki (d) bendinin değiştirilmesi unutulmuştur. -
Anayasanın 135.maddesi hükmü uyarınca, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve halkla olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzelkişilikleridir. Müvekkil ODA da bu hukuki çerçevede bir kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur. Davaya konu Yönetmelik, ziraat mühendislerinin bayi ve toptancı olabileceğini düzenlemiştir. Ziraat Mühendisleri Odası‘na üyeliği zorunlu olan özel sektör çalışanı ziraat mühendislerinin sınava tabi tutulmaları hukuken mümkün değildir. Özel sektör çalışanı olan ziraat mühendislerine eğitim düzenleme yetkisi dahi bulunmayan (D.8.D.E.2006/4114) davalı bakanlığın bu kişilere sınav koşulu getirmesinin hukuki dayanağı yoktur.
Tüm bu nedenlerle (02.02.2008 tarih 26775 Sayılı RG‘de yayınlanan "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 1.maddesi ile değiştirilen) "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelik" in 6.maddesinin 1.fıkra (ç) bendinin yukarıdaki gerekçelerle iptali gerekir. Sınav koşulu iptal edildiğinde Sınav tarihini düzenleyen 3.fıkra hükmü, sınava başvuruyu düzenleyen 4.fıkra hükmü ve sınav konularını düzenleyen 5.fıkra hükmü de uygulanamayacağından bu fıkraların da iptali gerekmektedir.
Yönetmeliğin düzenlediği alan halk sağlığını doğrudan ilgilendirmektedir, bu nedenle Yürütmenin Durdurulması kararının acil olarak verilmesini talep ediyoruz.
HUKUKİ NEDENLER : Anayasa, İYUK, 7472 Sayılı K., 6968 Sayılı K., Ziraat
Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Dava konusu Yönetmelik ve diğer Yönetmelikler, İlgili tüm mevzuat.
SONUÇ ve İSTEM : Açıklanan ve Yüksek mahkemenizce re‘sen dikkate alınacak nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 6.maddesinin 1.fıkrasının (ç) bendinin; Yürütülmesinin Durdurulmasına ve İptaline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygı ile arz ve talep ederim.
Av.Zühal DÖNMEZ
Davacı Vekili
EKİ: Vekaletname