BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİNİN TOPTAN VE PERAKENDE SATILMASI İLE DEPOLANMASI HAKKINDA YÖNETMELİK'E KARŞI DAVA AÇTIK
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI VE DURUŞMA TALEPLİDİR
DANIŞTAY İLGİLİ DAİRESİNE
Sunulmak Üzere
DANIŞTAY BAŞKANLIĞINA
DAVACI : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
VEKİLİ : Av.Zühal Sirkecioğlu Dönmez-41998670172
DAVALI : T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
KONU : 14/04/2010 tarihli 27552 Sayılı RG‘de yayınlanan "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmeliğin" 1.maddesi ile değiştirilen, Yönetmeliğin 6.maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin ve bununla bağlantılı olarak 3.,4.ve 5.fıkralarının öncelikle Yürütülmesinin Durdurulması ve İptali talepleridir.
AÇIKLAMALAR :Davalı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelik" 11.10.2007 tarihinde 26670 sayılı RG‘ de yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve 21/08/1996 tarihli "Zirai Mücadele İlaçlarının Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelik" yürürlükten kaldırılmıştır. 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununun 40. ve 64. maddelerine dayanılarak hazırlanmış olan Yönetmelik, 02.02.2008 ve 09.06.2009 ve 14.04.2010 tarihlerinde değiştirilmiştir. Altı ayda bir değiştirilen Yönetmelik ile Davalı İdare ısrarla hukuka aykırı düzenlemeleri sürdürmektedir. Sıklıkla yapılan Yönetmelik değişiklikleri bitki koruma hizmetleri alanındaki düzenlemelerin istikrar kazanmasını önlemekte; böylelikle hem kamu yararı ile üretici-tüketici hak ve çıkarları hem de ziraat mühendislerinin özlük hakları ihlal edilmektedir. Yönetmelik ile düzenlenen alan toplum ve çevre sağlığı yönünden çok önemlidir. Müvekkil Oda da, insan, hayvan, çevre sağlığını korumak için bitki koruma ürünlerinin satışına yönelik bilimsel tabanlı hukuki düzenlemelerin getirilmesinden yanadır. Müvekkil Oda, halk sağlığını korumaya yönelik çalışmalarını gerek kamuoyunu uyararak gerek konuyu yargıya taşıyarak sürdürmektedir ve bu çabası devam edecektir. Bu doğrultuda Avrupa Birliği‘nde yasaklanmış 144 zirai mücadele ilacı aktif maddesinin Oda‘nın tüm uyarılarına karşın halen Bakanlık‘tan ruhsatlı olarak satışının yapılıyor olması ve müvekkil Oda‘nın ortaya koyduğu gerçeklerin doğurduğu kamuoyu baskısıyla Bakanlığın 1.1.2009‘dan itibaren bunlardan yalnızca 75‘inin satışını yasaklamış olması, tarafların tutum ve niyetlerini açıkça ortaya koyan bir gösterge niteliğindedir.
İPTAL NEDENLERİ : Yönetmeliğin 6.maddesi, "bayi veya toptancı izin belgesi alabilecekler ve sınav" başlıklıdır. İptale konu hüküm ile Ziraat Mühendislerine sınav koşulu getirilmiştir. Oysa 7472 sayılı "Ziraat Yüksek Mühendisleri Hakkında Kanun"un 2. maddesine göre, "Ziraat yüksek mühendisleri mesleki iştigal veya ihtısas sahaları dahilinde olmak üzere .. zirai mücadele....gibi bilumum zirai hizmet ve faaliyetlerde bulunmaya,.....salahiyetlidirler." Dolayısıyla ziraat fakültesinden mezun olarak ziraat mühendisi olan kişilerin bu işi yapmaları için ayrıca bir sınava tabi tutulmaları hukuka uygun değildir.
Bilindiği gibi Kamu Kurumları tarafından yapılan sınavların hepsi kamu görevlerine atanacaklar için düzenlenmiştir. Konu ile ilgili yönetmeliklerin dayanağı olan kanun 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunudur. Örneğin "Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik", 657 Sayılı Kanuna göre çıkarılmış olup kamuda çalıştırılacak kamu görevlileri için çıkarılmıştır. Yönetmeliğin 2.maddesinde hangi kadrolar için sınav yapılacağı gösterilmiştir. (Bundan başka Örneğin; Kamuda çalıştırılacak işçiler için "Kamu Kurum Ve Kuruluşlarının Daimi Kadrolarına İlk Defa İşçi Olarak Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği" , Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları İle Yapılacak Yarışma Sınavları Hakkında Yönetmelik çıkarılmıştır.)
Kamu kurum ya da kuruluşlarına bağlı olmadan serbest hizmet faaliyeti sürdüren bayi ya da toptancılar için sınav düzenleme yetki ve görevleri bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin dayanağı olan 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununda da böyle bir düzenleme yoktur. Dayandığı kanunun uygulanmasını göstermesi gereken Yönetmelikle Kanunda olmayan bir düzenleme getirilemez.
Yönetmeliğin 4.maddesinde Bayi ve Toptancı tanımlanmış olup, Bayi, Bitki koruma ürünlerini, perakende satan izin belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşları, Toptancı, Bitki koruma ürünlerini, toplu olarak ve büyük miktarlarda yalnızca Bitki Koruma Ürünü Bayilik İzin Belgesi sahiplerine satışını yapan izin belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlarını, ifade eder, denilmiştir. 6.maddede de, bitki koruma ürünleri bayilik veya toptancı izin belgesi verilecek kişilerde aranacak şartlar gösterilmiştir. Şartlardan biri de iptalini talep ettiğimiz düzenlemedir. Bu düzenleme hukuken yürürlükte olsa da uygulanabilmesi mümkün değildir. Bayi ve toptancı gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlar olduğuna göre tüzel kişi ve kuruluşlar nasıl sınava tabi tutulacaklardır. Bunların kurucusu ya da temsilcisi mi sınava girecektir? Görüldüğü gibi davalı Bakanlık yanlış bir şekilde bu hükmü getirmiştir.
Anayasanın 135.maddesi hükmü uyarınca, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve halkla olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzelkişilikleridir. Müvekkil ODA da bu hukuki çerçevede bir kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur. Davaya konu Yönetmelik, ziraat mühendislerinin bayi ve toptancı olabileceğini düzenlemiştir. Ziraat Mühendisleri Odası‘na üyeliği zorunlu olan özel sektör çalışanı ziraat mühendislerinin sınava tabi tutulmaları hukuken mümkün değildir. Özel sektör çalışanı olan ziraat mühendislerine eğitim düzenleme yetkisi dahi bulunmayan (D.8.D.E.2006/4114) davalı bakanlığın bu kişilere sınav koşulu getirmesinin hukuki dayanağı yoktur.
7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun‘un 2 inci maddesi ve "Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük" ün 5 inci maddesi uyarınca ziraat fakültelerinden mezun olan ziraat mühendisleri, zirai mücadele (bitki koruma) hizmetlerini yapmak konusunda münhasıran yetkilidirler. Oysa şu anda okur yazarlar, ilkokul - ortaokul ve lise mezunları, ziraat teknikeri, teknisyeni ve ziraat mühendisleri ile diğer bazı yüksekokul mezunları bitki koruma ürünleri satmaktadır. Danıştay 10.Dairesinin 09/05/2008 tarih ve E.2007/8873 sayılı kararı ile Yönetmeliğin geçici 1.maddesi hakkında yürütmenin durdurulmasına karar verilmiş (halen derdesttir) ve böylece, bayilik yapmakta olan, yukarıda nitelikleri yazılı tüm kişilerin kazanılmış hakkı korunmuştur. Bu doğrultuda Bakanlık, kararın uygulanması için 12.11.2008 tarih, 82721 sayılı talimatını Tarım İl Müdürlüklerine göndermiştir. Böylece pratik olarak ortaya çıkan sonuç, okur yazarın ve diğerlerinin ilaç satması, buna karşılık sınava girmek zorunda olan ziraat mühendislerinin bitki koruma ilacı satamaması şeklindedir. Bu sonucun, ziraat mühendisleri için özlük hakkı kullanımını engellemek suretiyle telafisi imkansız zarar doğurduğu ortadadır.
Yapılan uygulamayla, ziraat Mühendisi, tekniker ve ziraat teknisyenleri aynı sınava tabi tutulmuşlardır. Bu durum, ziraat mühendisliği mesleğine yönelik bir saygısızlık niteliğindedir. Avukatlarla katiplerin, doktorlarla sağlık tekniker ya da teknisyenlerinin vb. aynı yetkiyi kullanmak üzere aynı sınava tabii tutuldukları bir başka örnek Türkiye‘de ve dünyada yoktur.
.
Yönetmeliğin düzenlediği alan halk sağlığını doğrudan ilgilendirmektedir, bu nedenle Yürütmenin Durdurulması kararının acil olarak verilmesini talep ediyoruz.
HUKUKİ NEDENLER : Anayasa, İYUK, 7472 Sayılı K., Ziraat Mühendislerinin
Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Yönetmelikler, İlgili tüm
mevzuat.
SONUÇ ve İSTEM : Açıklanan ve Yüksek mahkemenizce re‘sen dikkate alınacak nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 6.maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin ve bununla bağlantılı olarak 3.,4.ve 5.fıkralarının Yürütülmesinin Durdurulmasına ve İptaline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygı ile arz ve talep ederim.
Av.Zühal DÖNMEZ
Davacı Vekili
EKİ: Vekaletname