Son dönem sayısı artan hobi bahçeleri tarım arazilerini tehdit ediyor. İzmir’de rant merkezi haline gelen alanlara karşı belediyeler ve İl Müdürlüğü yoğun mesai harcıyor.

Modern toplumun yarattığı sıkışıklıktan kaçmak isteyen insanların kırsala dönme eğilimi her geçen gün artıyor. Ancak bu isteğe rağmen ekonomik ve ailevi kaygılar nedeniyle birçok kişi kent yaşamından kopmak yerine, merkezlere yakın kırsal alanlara yöneliyor. Bu durum ‘hobi bahçeciliği’ adı verilen sistemi her geçen gün büyütüyor. Sistem büyüdükçe de tarım arazileri bölünme ve ranta açılma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Tarım üretiminden çok yazlık ev olarak kullanılmaya başlayan arazilerle ilgili uzmanlar uyarırken yetkililer de cezai işlem uyguluyor.

400’E BÖLÜNÜYOR

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi 2. Başkanı Banu Onan Erdal, bu dönemde yaşanacak olan geri dönüşlerin tarımsal arazilere zarar vermeyecek, ekosistemin dengesini bozmayacak, bir rant kapısına dönüşmeyecek şekilde planlanması çok büyük önem taşıdığını söyledi. 5403 sayılı Toprak Koruma Kanunu’nun tarımsal arazilerin belli bir büyüklüğün altında bölünemeyeceğini belirttiğini söyleyen Erdal, “Yasal düzenlemeyi göz önüne alınca, örneğin hobi bahçelerinin revaçta olduğu Çeşme’de sulu tarım arazilerini 85 dekardan, dikili tarım arazilerini de 10 dekardan daha küçük parçalara bölemezsiniz. Menderes ve Urla’da da sulu tarım arazilerinin 55 dekardan, dikili tarım arazilerinin de yine 10 dekardan fazla bölünmesi yasaktır. Yani 100 dekarlık dikili tarım arazisi olan bir meyve bahçesi en fazla 10 kişi tarafından bölünerek kullanılabilir. Ancak hobi bahçesi adı altında kooperatif ya da bir şirket tarafından satın alınan böyle bir arazi, 200 hatta 400 kişi arasında hisselendiriliyor. Arazi 500 veya 250 metrekare parselleniyor, etrafı çitlerle çevriliyor ve satılıyor. Dahası Toprak Koruma Kanunu’nda da İmar Kanunu’nda da yapılması yasak olan evler bu tarım arazilerinin içine yapılıyor” dedi.

ARAZİ ATIL KALIYOR’

Uygulamayla verimli tarım arazilerinin ekonomik üretimin dışında kaldığının altını çizen Erdal, “Bir süre sonra hisse sahipleri de zorluktan kaçınarak arazilerin atıl kalmasına sebep oluyor. Korona virüs (Kovid-19) sürecinde de tarımsal üretimin önemini gördük. Birçok ülke yeni üretim politikaları üzerine planlamalar yapıyor. Sağlıklı ve güvenli gıdaya ulaşmanın tek yolunun, tarımsal ürünler açısından kendi kendisine yetebilen bir ülke olmaktan geçtiğini bilinmekteyiz. İthalata dayalı tarım politikalarının ve kamuya ait tarımsal işletmelerin özeleştirilmesinin yanlışlığı ortada. Ülkemiz tarımı ve üreticilerinin önündeki engellerin kaldırılması ve desteklenmesi sağlanırken, aynı zamanda kentlerden kırsala doğru yaşanacak nüfus kaymasının üretimi olumlu yönde destekleyecek düzenlemelerle yaptırılmasının önemi inkar edilemez bir gerçek olarak karşımızda duruyor. Özellikle yaşanan son olayların ardından yaşanması beklenen kırsala dönüşlerde, hobi bahçelerine benzer sıkıntıların yaşanmaması için bu konudaki kanunların en üst düzeyde uygulanması, denetlenmesi ve takibinin yapılması çok büyük bir önem taşıyor” diye konuştu.

‘DEVLET DENETLEMELİ’

Ayrıca hobi bahçelerine olan talebin daha fazla artacak olması olasılığının da üzerinde dikkatle durulması gereken bir konu olduğunu belirten Şube 2. Başkanı Erdal, özellikle Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nün konuyla ilgili çalışmaları olduğunu aktardı. Banu Onan Erdal şunları söyledi: İl Müdürlüğü son bir buçuk yıllık süreçte yasal olmayan bu bahçelere 10 milyon liraya yakın para cezası kesti ve içindeki yapıların yıkılması için süre tanıdı. Bu süre sonunda yapıları kaldırmayarak arazileri eski haline getirmeyen hobi bahçeleri devlet eliyle yıkılacak ve masrafları sahiplerine rücu ettirilecek. Kentli insanımızın doğa ile uğraşılarının arttırılması, kentin stresinden uzaklaşarak nefes almalarının sağlanacağı, çocuklarımızın toprağı ve bitkiyi tanıması için güzel bir uygulama olabilecek hobi bahçeleri; devletin veya belediyelerin denetiminde tarım arazilerine ve çiftçilere zarar vermeden hayata geçirilmeli. Hazineye veya belediyelerin kendisine ait imar planlı alanlarda yapılarak vatandaşa ücretsiz veya belli bir kira karşılığında kullandırılmalı, her hobi bahçesinde kullanıcıların danışacağı ve onları yönlendireceği ziraat mühendisi bulundurulmalı. Vatandaşlarımız da kanun, yönetmelik ve tüzüklere açıkça karşı gelen bu uygulamalara ortak olmamalı. Herkes yeni bir Çiftlik Bank vakası ile karşılaşılmaması için dikkatli olmalı.

BELEDİYELER SAVAŞ AÇTI!

İzmir’de hobi bahçelerinin en yoğun olduğu yerlerin başında gelen Kemalpaşa ve Menderes’te de belediye başkanları, bu alanlarla yoğun mücadele veriyor. Kemalpaşa Belediye Başkanı Rıdvan Karakayalı, hobi bahçelerine tamamen karşı olduğunu belirterek, “Ben bunlara savaş açtım. 10 dönüm yer alıp, 20 kişiye satıyor bunları insanlar. İçlerine ev yapıyorlar, sözde tarım yapılıyor, hobi bahçesi. Birçoğunun elektrik ve su gibi enerji ihtiyaçları yasal olmayacak şekilde bağlanıyor. Bunlar kabul edilebilir bir durum değil. 80 ile 100 bin Lira arasında fiyatlara satılan alanlardan bahsediyoruz. Bir rant alanı oluşmuş durumda. Tarım arazilerinin bölünmesi söz konusu oluyor bu alanlar nedeniyle. Düzenlemelerle daha önce bu alanların toplulaştırılması için devletimiz adım atmıştı. Ben tarımdan gelen bir insanım, ülkemizin geleceği tarımda. Bu nedenle belediye olarak gerekli işlemleri başlattık, talimatları verdim. Birimlerimiz şu an tüm Kemalpaşa’yı tarıyor. Yasal olarak inşa edilmemiş tüm bu alanlar hakkında cezai işlem uygulayarak, yıkım kararları aldıracağız. Evleri, bahçeleri ve telleri kaldıracağız. Yoğun bir mesai harcadık, harcamaya da devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

YÜZDE 60’INA CEZA

Menderes Belediye Başkanı Mustafa Kayalar da son altı ayda ilçede bulunan yapıların yüzde 60’ına cezai işlem uyguladıklarını belirterek, “Tarım arazileri bu bahçeler eliyle yok oluyor. Dolayısıyla biz ilçemizde bu yapıları istemiyoruz. Doğru şekilde uygulanmıyor, tarımı tehdit ediyor çünkü. Yurtdışındaki örneklere baktığımızda bizim ülkemizdeki gibi işlemediğini görüyoruz bu yapıların. Yurtdışında bu alanlarda bina bulunmuyor, ortak bir tuvalet yapılıyor sadece ve akşam altıda arazi kapanıyor. İnsanlar sadece toprakla uğraşıyor, tarım yapıyor ve evine dönüyor. Bizdeyse bu evler adeta yazlık gibi kullanılıyor. Gümüldür’de deniz kenarında bir hobi bahçesi bugün 120 bin liraya alıcı bekliyor. Buna izin veremeyiz. Biz son altı ayda Menderes’teki kaçak hobi bahçelerinin yüzde 60’ına işlem yaptık. Ceza kesip yıkıma sevk ediyoruz. Hatta hisseli alan üzerinden elektrik alınıyor, diğerleri de buradan kullanıyor örneğin. Bu alanlara dahi bir tane hat veriyoruz, çoğaltamasınlar diye. Bu anlamda çalışmalarımız sürüyor, tahmin ediyorum iki ay içinde tamamına ulaşmış olacağız. Cezai işlemler yapıldıktan sonra yıkım ihalesine çıkacağız ve yıkıyoruz” şeklinde konuştu.