MİTHAT YURDAKUL / Ankara

Buğdayda 2013 müdahale alım fiyatları açıklandı. Alım fiyatları, Anadolu kırmızı sert ekmeklik buğday için ton başına 720 lira, makarnalık buğday için 765 lira olarak belirlendi. Geçen seneye göre yüzde 10 artış anlamına gelen fiyatlar, enflasyon oranlarının üzerine çıkarken, çiftçi maliyetlerinin gerisinde kaldı. Buğdayın bol ve ucuz olması nedeniyle şu an için bir ekmek zammı ise gündemde değil.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, 2013 dönemi TMO müdahale alım fiyatlarını açıkladı. Eker, Anadolu kırmızı sert ekmeklik buğday için geçtiğimiz yıl ton başına 665 lira olarak açıkladıkları müdahale alım fiyatının, bu yıl 720 lira olarak belirlendiğini kaydetti. Bu fiyatın yüzde 11.5-12 oranında protein içeren buğday için belirlendiğini vurgulayan Eker, yüzde 13 ve üzerinde süne oranı düşük, kaliteli buğdaylarda fiyatın 742 liraya kadar çıkabildiğini ifade etti. Eker, ton başına 123 lira olan destekle bu fiyatın 843 liraya yükseldiğini bildirdi.
Makarnalık buğday 765 lira
Eker, makarnalık buğday alım fiyatının ton başına 765 lira olarak belirlendiğini söyledi. Bu rakamın yüzde 12-12,5 oranında protein içeren makarnalık buğdaylar için belirlendiğini ifade eden Eker, fiyatın proteini yüzde 13,5 ve üzerinde kaliteli makarnalık buğdaylarda ton başına 788 liraya kadar çıkabildiğini kaydetti. Eker, diğer gruplardaki buğday fiyatlarının ise pariteye göre belirleneceğini kaydetti. Eker, "Makarnalık buğday için belirlenmiş olan ton başına 765 liralık müdahale alım fiyatı, bakanlığımızca verilen ton başına 123 lira prim ve diğer desteklerle birlikte 888 liraya yükselmektedir" diye konuştu.
Hasat erken başladı
Eker, TMO`nun geçen yıl 311 noktada aldığı 1 milyon 634 bin ton buğday karşılığında, üreticilere 1 milyar 37 milyon lira ödeme yapıldığını, 149 bin ton buğdayın da emanete alındığını ifade etti.
Eker, Türkiye`de bu yıl hasadın mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar nedeniyle geçen yıla göre daha erken başladığını vurgulayarak, hasadın arpada 30 Nisan`da Şanlıurfa`da, buğdayda ise 10 Mayıs`ta Adana`da başladığını kaydetti. Türkiye genelinde hasadın dün itibariyle arpada yüzde 10.3`e, buğdayda ise yüzde 7.2`ye ulaştığını belirten Eker, bu yıl alımlarda tam randevulu sisteme geçileceğini açıkladı.
En az 850 TL olmalıydı
Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Turhan Tuncer ise açıklanan fiyatların ekmeğe zam olarak yansımasını beklemediğini belirterek, "Üretici zor durumda. Bu rakamlar, İç Anadolu`yu kurtarmaz. Çünkü verimlilik düşük. Adana şubemize göre buğdayda ton maliyeti 750 lira. Alım fiyatı en az 850 lira olmalıydı" diye konuştu.

Maliyetin altında
Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, açıklanan fiyatların geçen yıla göre yüzde 10`luk bir artışa karşılık geldiğini, ancak ilaç, gübre ve tohum gibi kalemlere gelen zammın yüzde 15`ten yüzde 40`a kadar çıkabildiğini belirtti.
Yetkin, açıklanan fiyatların enflasyonun üzerinde, maliyetlerin ise altında kaldığını ifade ederek, "Girdi maliyetleri ile gelir arasında uçurum var. Açıklanan fiyattan ziyade maliyetlerin düşürülmesi gerekiyor" dedi.
Yeterli stok var
Yetkin, açıklanan fiyatların ekmeğe zam olarak dönmeyeceğini belirterek, "Buğday fiyatları şu anda çok düşük. Ekmek zammı gündemde görünmüyor. Zammı gerektiren bir şey yok" diye konuştu.
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı da şu an için bir ekmek zammı olasılığı görmediğini ifade ederek "Piyasada oluşacak fiyatları beklemek lazım. TMO`nun yeterli stoğu var. Yüksek fiyattan alım olursa TMO müdahale eder. 4-5 yıldır tüketim fazlası var. Her şeye rağmen bir zam olur mu, üretici bile kestiremez" dedi.

Konyalı üretici destek istedi
Konya Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Faruk Çöklü, "Açıklanan buğday taban fiyatı, maliyetinin altında, ancak enflasyonun üzerinde olması sevindirici" dedi. Geçen yıl 665 lira olarak açıklanan rakamda 8,3`lük bir artış görüldüğünü belirten Çöklü, şunları söyledi: "Burada asıl sorun; gübre ve mazot fiyatlarının enflasyonun üzerinde zamlanması. Bizim isteğimiz; maliyet ve zamlar göz önüne alınarak destek verilmesi. Gübre ve mazot desteği alınca çiftçi nefes alıyor. Ton başına 50 lira primin gözden geçirilmesi lazım."