Yılın ikinci çeyreğinde tarımdaki büyüme 1.1 oranında geriledi. Bu durumun tarımsal politikalar, iklim koşullarından ve seçimden kaynaklandığını ifade eden uzmanlar, gerilemenin üçüncü çeyrekte daha da artacağını ve yıl sonu enflasyon hedefinde revizyona ihtiyaç duyulabileceğini belirtiyor.  

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Gökhan Günaydın, Türkiye‘nin tarımsal gayri safi milli hasılasındaki değişimlerin uygulanan politikalar ve iklim koşullarıyla bağlantılı olarak farklılaştığını belirterek, "Nisan, Mayıs ve Haziran aylarını kapsayan 2. çeyrekteki büyüme oranlarındaki yavaşlama bu iki faktörden de etkilenerek oluştu. Büyümedeki bu yavaşlamayı yapısal sorunlarını çözememiş Türkiye tarımındaki dalgalanma olarak yorumlayabiliriz" dedi.

2007‘nin üçüncü çeyreğinde görülen gerilemenin hasat mevsimine denk gelen 3. çeyrekte artarak devam edeceğine belirten Günaydın, bu dönemde kuraklık nedeniyle en fazla rekolte düşüşü yaşanan ürünler arasında yer alan hububat  ve yağlı tohumların hasadının yapıldığına dikkat çekti. Yine 3. çeyrekte av yasağının kaldırıldığını böylece su ürünlerindeki düşüşün de açığa çıkacağını kaydeden Günaydın, "3. çeyrekte büyümenin eksi 2‘lere düşeceğini tahmin ediyoruz. Bu da tarım sektöründe ikame edilen 24 milyon insanın kişi başına gelirinin azalması sorununu ortaya çıkaracak. Tarım ürünlerindeki açık ithalatla karşılanacağı için cari açık artacak. İç piyasada da az olan ürün nedeniyle fiyatlar artacak bu da enflasyonun artmasına neden olacak " diye konuştu.

Enflasyon hedefinde revizyon gerekecek

Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS) Başkanı Necdet Buzbaş, tarımdaki negatif büyümenin seçim öncesinde sektörlerdeki yatırım ve ticaretin durmasına bağlı olarak oluştuğunu kaydetti. Ancak asıl önemli  düşüşün 3. çeyrekte meydana geleceğini vurgulayan Buzbaş, bu durumun enflasyon sepetinin yüzde 30‘unu oluşturan gıdada fiyatların artışına neden olacağını ifade etti. Buzbaş, böylece yıl sonu enflasyon hedefinde revizyona gidilebileceğini söyledi. 2007 yılında büyümede gerileme olmasının en önemli sebeplerinden birinin kuraklık olduğunu söyleyen Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, tarımın kronikleşmiş sorunlarını gözardı etmemek gerektiğini söyledi. "Kuraklığın gerilemede etkili olduğu doğru. Ancak kuraklığı tetikleyen problemleri de yok sayamayız. Büyümedeki gerilemeyi sadece kuraklığa bağlamak yanıltıcı" diyen Yetkin, tarımın her alanında ciddi bir daralma olduğunu vurguladı. Temel sorunlarla birlikte böyle bir tablo ortaya çıktığına dikkat çeken Yetkin, önümüzdeki dönemde iyileşme beklemediklerini belirtti.

Ortak politikalara ihtiyaç duyuluyor

Tarımdaki gerilemenin engellenmesi için rasyonel adımlar atılması gerektiğine dikkat çeken Yetkin, "Suyu rasyonel kullanılması için hızlı hamlelere ihtiyaç var. Sertifikalı tohum üretimi konusunda tedbir alınmalı. 2008‘de kuraklık bir- iki yıllık geçiçi bir şey gibi düşünmeden çözümler alınmalı ve bir fon oluşturulmalı" diye konuştu.

Gerilemenin sektördeki daralmaları gösterdiğini ve geçen yıl başladığını belirten Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonu (TGDF) Başkanı Şemsi Kopuz ise, üretimde ciddi düşüş olduğunu söyledi. Önümüzdeki dönemde gerilemenin devam edeceğini söyleyen Kopuz, " Daralmanın durması için politikalar üretmek zorundayız. Tarım Bakanlığı ile Ulusal Tarım Konseyi‘nin çalışmaları konusunda görüşüyoruz. Tarım Konseyi‘nin ve buna bağlı Su Konseyi‘nin ortak varlıklarımızın daha avantajlı değerlendirilmesi konusunda politikalar geliştirmesi gerekiyor. Mesela yeraltı su kaynaklarımızın belirlenmesi, kuraklığa dayanıklı tohumların geliştirilemesi ve gıda sanayinin önünü açacak politikilar belirlenmesi lazım" diye konuştu.  

Haber: Özgül Öztürk-Ayşegül Sakarya