AYŞEGÜL SAKARYA -İSTANBUL

Türkiye İstatistik Kurumu‘nun (TÜİK) geçtiğimiz günlerde açıkladığı büyüme rakamları tarım sektörünü ikiye böldü. Geçen yıl ilk çeyrekte yüzde 6,9 küçülen tarım sektörünün bu yılın aynı döneminde sabit fiyatlarla yüzde 5,6 büyümesi sektör temsilcileri tarafından farklı yorumlandı.

Sektör temsilcilerinin bir bölümü bu büyümenin yıl geneline yansıyacağını düşünürken bir bölümü ise ilk üç aylık rakamların yılın geneliyle ilgili yorum yapmak için yeterli olmadığını vurguladı. Sektörün fikir birliğine vardığı konu ise 2008‘de büyümenin bir önceki yıla göre daha iyi olacağı yönünde oldu.

Tarımın ilk üç ay değerlendirmesine bakarak belli bir ölçüme tabi tutulmasının Türkiye coğrafyası için doğru olmadığını söyleyen Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği‘nin (SETBÎR) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, "Genel rekoltenin daha çok 2. ve 3. çeyrekte yoğunlaştığı bir tarım sektörüne sahibiz. İlk 3 aydaki ufak tefek rakam oynamaları büyüme rakamlarını olumlu veya olumsuz indirip çıkartabiliyor. O nedenle ilk çeyreğe bakıp yorum yapmak Türkiye tarımında çok iyi bir analiz vermiyor" dedi.

2008 yılının 2. ve 3. çeyreğinde ise tarımdaki büyümenin 2007‘ye göre daha iyi olacağına, dikkat çeken Bahçıvan, Güneydoğu hariç Türkiye genelinde üretimin olumlu bir seyir izlediğine dikkat çekti.

Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, TÜÎK rakamlarına güvenmediklerini belirterek büyümeye rağmen katma değerin 2006‘ya göre yüzde 1,7 daha düşük olduğuna dikkat çekti. Günaydın, "2008 yılı da tarımla ilgili tüm göstergeler açısından olumsuz. Biz artık TÜİK‘in tarım verilerini kendi bilimsel çalışmalarımızda kullanılamayacak veriler olarak kabul ediyoruz. Çünkü diğer tüm verilere baktığınızda olumsuzlar ortaya çıkıyor. Mesela ithalat ihracat dengesindeki negatif durum 1.5 milyar dolan buldu. Tarım kan kaybetmeye devam ediyor" dedi.

2008‘de tarım sektörünün 2006‘ya göre kötü, 2007‘ye göre ise daha iyi olacağını ifade eden Günaydın, "Tarımda 2008 için ancak yüzde 1,5-2 civarında bir büyüme kabul edilebilir bir sınır olabilir" diye konuştu.

Tarımda sağlıklı bir değerlendirmede bulunmak için ilk 3 aylık rakamların yeterli olmadığını dile getiren Türkiye Gıda Sanayicileri Derneği (TÜGÎS) Başkanı Necdet Buzbaş, asıl sonuçları görmek için yılın 3. çeyreğini beklemek gerektiğini belirtti. 2008‘de önceki seneye göre yıllık bazda büyümenin daha iyi olacağını aktaran Buzbaş, ortalama yüzde 3-3,5‘lik bir büyüme beklediklerini anlattı.

Geçen yılın aynı döneminde tarımda yüzde 6,9 küçülme olduğu dikkate alındığında bu büyüme rakamı daha da değer kazandığını söyleyen Türkiye Gıda Demekleri Federasyonu Başkanı Şemsi Kopuz, "2007‘de Türkiye‘de aşın sıcak ve kuraklığın çok etkili olduğunu unutmamak gerekir. Bu seneki yağış rakamlarına baktığımızda genel olarak normalden az, ancak geçen seneden fazla yağış oldu Bundan sonraki yılın 2. ve 3. çeyreğinde ekilen ürünler suluya ekildiğinden tarımın büyümesi geçen seneye göre artmaya devam edecek. Kuraklığın yaşandığı bölgelerdeki üretim gerilemesi ise daha çok yılın ikinci ve üçüncü döneminde büyüme rakamlarına yansıyacak. Bu nedenle 2008‘in ilk 3 aylık döneminde tarımın yüzde 5,6 büyümesi normaldir" dedi. Geçen yılın olumsuz şartlarının tarıma yeni bir fırsat da sağladığını belirten Kopuz, artan gıda fiyatlarının tarımsal üretime yönelmeyi artırdığını bu nedenle yılın ilk 3 aylık döneminde tarımdaki bu büyüme trendinin 9 aylık dönemde de devam edeceğini vurguladı.

Büyüme hormonlu

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda yılın ilk üç ayını değerlendiren bu sonucun, 2008 yılının tamamını temsil edemeyeceğini belirterek, surdan söyledi: "Geçen yıl tarımda 2007 yılının ilk üç ayında yüzde 6,9, yılın tümü için yüzde 7,3 küçülme belirlenmişti. Büyük bir küçülmeden sonra belirli büyüme beklenmesine rağmen, bu yıl kuraklığın tarıma yine önemli oranda zarar verdiği dikkate alınırsa, yüzde 5,6 seviyesinde bir yıllık büyüme çok zordur. 2008‘in ilk çeyreğindeki büyümenin yılın tamamı için geçerli olacağını düşünemeyiz."