T.C.
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI
Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü

ANKARA

Sayı : HDB/KKE- 1636-3062
Konu : Çam balı

20/03/2001

ANKARA VALİLİĞİNE
(İl Müdürlüğü)

Ülkemizde, çam pamuklu koşnili ( marchalina hellenica ) binlerce yıldır Marmaris-Bodrum kızıl çam orman alanlarında yaşamakta ve bal arıları basra tabir edilen söz konusu koşnilin salgısını çam balı olarak üretmektedirler. Çam balı dünyada % 90 oranında Ülkemizde ve % 10 oranında Yunanistan'da üretilmektedir. Bilhassa Avrupa Birliği ülkelerinin damak tadına hitap eden bu salgı balı rakipsiz ihraç ürünümüz olup; 10.000 ton civarında yıllık üretimin tamamı ihraç edilerek, 9-12 milyon dolar gelir sağlamaktadır. Çam balı üretim sezonunun Ağustos ayının ikinci yarısı ile Ekim ayı ortasına kadar oluşu, yayla balı üretimi sonunda arıcılarımızın genellikle çiçek bulunmadığı dönemde bal üretimi ile gelir sahibi olmalarına imkan yaratmaktadır.

3.Şubat.2001 tarihinde Muğla İl Müdürlüğümüzce Sayın Bakan'ımız Prof. Dr. Hüsnü Yusuf GÖKALP'in himayelerinde Arıcılık Sempozyumu düzenlenmiş ve Sayın Bakan'ımız, rakipsiz ihraç ürünümüz olan çam balı üretim alanlarının geliştirilmesi hususunda Orman Bakanlığı yetkilileri nezdinde gerekli işbirliği çalışmalarının sonuçlandırılması talimatını vermişlerdir. Bakanlığımız yetkilileri ile Orman Bakanlığı yetkililerinin teması sonucunda Orman Bakanlığınca kızıl çam alanlarından Muğla, Aydın, Denizli İl'lerindeki kızıl çam orman alanlarının çam balı üretimine açıldığı, bu alanların sosyal amaçlı orman kategorisinde değerlendirilerek kesim ve gençleştirme programının asgari seviyede uygulandığı ifade edilmiştir.

Ayrıca Denizli İli Tavas İlçesinde bulunan kızıl çam orman alanlarına yıllar önce özel kişilerce söz konusu koşnil getirilerek aşılanmıştır. Bugün Denizli İli arıcıları kendi bölgelerinde çam balı üretmektedirler. H.Ü.Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. Behzat GÜRKAN tarafından Denizli İl'inden getirtilen çam pamuklu koşnili ile, İl'iniz Beypazarı ve Nallıhan İlçelerinde bulunan kızıl çam orman alanlarında 1998 yılında Ankara Orman Başmüdürlüğünce aşılama yaptırıldığı Bakanlığımızca bilinmektedir. Bu münasebetle Orman Bakanlığı ile görüşmede bu husus da değerlendirilmiş ve aşılama yapılan koşnilin üç kış geçmesine rağmen halen yaşamını devam ettirdiği belirlenmiştir. Bunun yanısıra arıcılık için son derece faydalı peş peşe periyotlar halinde çiçek açan ve Ankara İl'inde bulunan Macaristan kökenli akasya ağacı plantasyonlarından da çelik alınmak suretiyle üretim yapılarak arıcılık projelerinde değerlendirilebileceği konularında mutabakat sağlanmıştır.

Valiliğinizce aşağıda belirtilen kurum ve kişiler ile temasa geçilmesi, Ankara İl'inde alternatif çam balı üretim potansiyeli yaratılması çalışmalarına başlanması, akasya plantasyonunun çiçeklenme dönemi, nektar başlangıcı ve süresi de dahil olmak üzere izlenmesi ve Bakanlığımıza düzenli bilgi verilmesi hususunda gereğini önemle rica ederim.

İlişki Kurulacak Kişi ve Kuruluşlar .

1- Doç Dr.Behzat GÜRKAN Bakan a. H.Ü. Fen Fak. Biyoloji BölümüTel. 2978029
2- Orman Bakanlığı Bakanlık Danışmanı Orman Yük. Müh. Osman GÜLSEVEN
Tel. 05326406966
3- Orman Bölge ve İşletme Müdürlükleri

Dr.Ahmet BÜLBÜL
Genel Müdür