T.C.
ÇANAKKALE
İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO : 2007/39

DAVACI VE YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI İSTEYEN : Ziraat Mühendisleri Odası Çanakkale Şube Başkanlığı
Adına Hicri NALBANT
Cevatpaşa Mah. Ziveriye Sokak No:18 ÇANAKKALE

DAVALILAR (KARSI TARAF ): 1- Çanakkale Valiliği - ÇANAKKALE

2- Biga Belediyesi - Biga/ÇANAKKALE

VEKİLİ: Av. M.Ali BAŞEGMEZ (Aynı adreste)

İSTEMİN ÖZETİ : Çanakkale İli, Biga İlçesi, Hamdibey Mahallesinde bulunan ve Çanakkale - Bursa yolunun Şahinbey Köy yolu ile Çavuşköy yolu arasında kalan sahanın ve Çavuşköy Yolu ile Üçyol Petrol Ofisi karşısında kalan ve imar planı sınırları dışındaki plansız alanlar niteliğini taşıyan parsellerde, "Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı" olarak ilave imar planı yapılmasına yönelik Biga Belediyesi talebinin uygun bulunmasına ilişkin 08.08.2007 gün ve 2007/6 sayılı Çanakkale Toprak Koruma Kurulu kararının 2. maddesinin; hukuka aykırı olduğu, alternatif alanların değerlendirilmediği, kurulun idari ve siyasi baskı altında karar verdiği, bu tür kararlarla tarım alanlarının yok edildiği, bölgenin imara açılması durumunda, o alanda tarımsal bütünlüğün bozulabileceği, betonlaşmanın önlenmesi gerektiği iddialarıyla iptali ve yürütmenin durdurulması istenilmektedir.

BİGA BELEDİYESİ SAVUNMASININ ÖZETİ: Dava konusu edilen işlemin hazırlık işlemi niteliğinde olduğu ve bu işlemin iptal davasına konu edilemeyeceği ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

ÇANAKKALE VALİLİĞİ SAVUNMASININ ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Çanakkale İdare Mahkemesince dava dosyasındaki belgeler incelenerek, davacı tarafın yürütmenin durdurulması istemi hakkında işin gereği görüşüldü;

Dava, Çanakkale İli, Biga İlçesi, Hamdibey Mahallesinde bulunan ve imar planı sınırları dışındaki plansız alanlar niteliğini taşıyan parsellerde, "Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı" olarak ilave imar planı yapılmasına yönelik Biga Belediyesi talebinin uygun bulunmasına ilişkin 08.08.2007 gün ve 2007/6 sayılı Çanakkale Toprak Koruma Kurulu kararının 2. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.

5403 sayılı Toprak ve Arazi Kullanımı Kanunu‘nun "Tarım Arazilerinin Amaç Dışı Kullanımı" başlıklı 13. maddesinde "Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazileri tarımsal üretim amacı dışında kullanılamaz. Ancak, alternatif alan bulunmaması ve Kurulun uygun görmesi şartıyla;

a) Savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar,

b) Doğal afet sonrası ortaya çıkan geçici yerleşim yeri ihtiyacı,

c) Petrol ve doğal gaz arama ve işletme faaliyetleri,

ç) İlgili bakanlık tarafından kamu yararı kararı alınmış madencilik faaliyetleri,

d) Bakanlıklarca kamu yararı kararı alınmış plan ve yatırımlar,

e) Kamu yararı gözetilerek yol altyapı ve üstyapısı faaliyetlerinde bulunacak yatırımlar,

için bu arazilerin amaç dışı kullanım taleplerine, toprak koruma projelerine uyulması kaydı ile Bakanlık tarafından izin verilebilir. Bakanlık bu yetkisini valiliklere devredebilir. Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazileri dışında kalan tarım arazileri; toprak koruma projelerine uyulması kaydı ile valilikler tarafından tarım dışı kullanımlara tahsis edilebilir. Tarımsal amaçlı yapılar için, projesine uyulması şartıyla ihtiyaç duyulan miktarda her sınıf ve özellikteki tarım arazisi valilik izni ile kullanılır. Birinci fıkranın (c) ve (ç) bentleri kapsamında izin alan işletmeciler, faaliyetlerini çevre ve tarım arazilerine zarar vermeyecek şekilde yürütmekle ve kendilerine tahsis edilen yerleri tahsis süresi bitiminde eski vasfına getirmekle yükümlüdürler. Bu madde kapsamında valiliklerce verilen kararlara yapılan itirazlar, Bakanlık tarafından değerlendirilerek karara bağlanır. Tarım arazilerinin korunması ve amaç dışı kullanımına dair uygulamaların usul ve esasları tüzükle düzenlenir" hükmü yer almaktadır.

Dava dosyasının incelenmesinden, 07.03.2006 tarihli Biga Belediye Meclis Kararı ile Çanakkale İli, Biga İlçesi, Hamdibey Mahallesinde bulunan ve imar planı sınırları dışındaki plansız alanlar niteliği taşıyan parsellerin, ‘.Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı" olarak belirlenmesi için ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerinin alınmasından sonra ilave imar planının yaptırılmasına karar verildiği, ilgili kurumlardan İl Çevre ve Orman Müdürlüğü‘nün 04.05.2006 tarihli yazısında uyuşmazlık konusu alan için yerinde inceleme yapılması gerektiği ve sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği,23.06.2006 tarihli Tarım ii Müdürlüğü yazısında ise Biga Belediyesi‘nin söz konusu alanın, Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı olarak belirlenmesi talebinin, 5403 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilerek uygun görülmediği, Biga Belediyesi‘nin, "Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı" olarak ilave imar planı yapılmasına yönelik talebinin 07.02.2007 gün ve 2007/2 sayılı Toprak Koruma Kurulu Kararı ile uygun bulunduğu, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘na bildirilen kararın; alternatif alanların araştırılmaması nedeniyle eksik olduğu gerekçesiyle tekrar görüşülmesi gerektiğinin bildirildiği ve bunun üzerine uyuşmazlık konusu alan için Kururda oy hakkı olan üyeler tarafından yerinde bir inceleme yapıldığı ve uyuşmazlık konusu alanın alternatifi olarak, yine aynı alanın etrafında kalan kuru tarım arazisi olabileceğinin tespit edildiği, 08.08.2007 gün ve 2007/6 sayılı dava konusu karar ile Biga Belediyesi‘nin. ‘Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı" olarak ilave imar planı yapılmasına yönelik talebinin uygun bulunduğu ve bunun üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.2

Tarım arazilerinin imara açılabilmesi yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinin sınırlarını çizdiği çerçevede mümkün olup, dolayısıyla tarım arazisi niteliği taşıyan arazilerin amaç dışı kullanımı sıkı şartlara bağlanmış olduğundan, idarece bu alanların imara açılması hususunda titiz davranılması ve alternatif alanların doğru ve detaylı bir biçimde değerlendirilmesi, idarenin ihtiyaçlarının neler olduğunun belirlenmesi ve ihtiyaç duyulan arazinin büyüklüğünün de ortaya konulması, idarenin sahibi olduğu diğer taşınmazların tarım arazilerine alternatif olamayacağının tespit edilmesi halinde, tarım arazilerinin idarece kullanılması gerekmektedir.

Uyuşmazlıkta, Biga Belediyesince imar planı sınırları dışındaki plansız alanlar niteliğini taşıyan taşınmazları içine alan bölgede, "Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı" olarak ilave imar planı yapılması istenilmekte ise de; davalı idarenin, Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı olarak belirlemek istediği araziye neden ihtiyaç duyulduğu ve imar planı tadilatı ile nelerin amaçlandığı, idarenin ihtiyaç duyduğu arazi büyüklüğünün tam olarak ortaya konulamadığı ve alternatif arazi hususundaki çalışmalarının da yetersiz olduğu tartışmasızdır.

Bu veriler ışığında, Çanakkale İli, Biga İlçesi, Hamdibey Mahallesinde bulunan ve imar planı sınırları dışındaki plansız alanlar niteliğini taşıyan parsellerde, "Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı" olarak ilave imar planı yapılmasına yönelik Biga Belediyesi talebinin uygun bulunmasına ilişkin Çanakkale Toprak Koruma Kurulu‘nun dava konusu 08.08.2007 gün ve 2007/6 sayılı kararının 2. maddesinin hukuka uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, hukuka açıkça aykırı olduğu tespit edilen ve uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğuracağı sonucuna varılan dava konusu işlemin yürütülmesinin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu‘nun 27. maddesi uyarınca teminat aranmaksızın, dava sonuna kadar durdurulmasına, bu kararın tebliğini izleyen günden itibaren 7 gün içinde Edirne Bölge İdare Mahkemesi‘ne itiraz yolu açık olmak üzere 05.12.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.

BAŞKAN Cemil Hulusi PARLAK (37749)

ÜYE Serkan MANGAL ( 107203)

ÜYE Duygu ÖZERKAN (107156)