Çeltik eski bir kültür bitkisidir. Ülkemize ise yaklaşık 500 yıl önce girmiştir. Ülkemizde en çok üretimi yapılan bölge Marmara’da Edirne ilidir. Marmara dışında Karadeniz ve Ege Bölgelerinde de yetiştirilmektedir. Çorum, Sinop, Samsun, İzmir, Manisa, Balıkesir ve Kastamonu illerinde de çeltik yetiştirilmektedir.

Terme’nin en önemli geçim kaynağı olan çeltik, aynı zamanda Dünyanın en kaliteli mahsulleri arasında yer alır. 2021 yılı üretim sezonunda Terme ilçemizde yaklaşık olarak 16.000 dönüm alanda çeltik ekimi yapılmıştır. Son zamanlarda Bafra Ovasında da çeltik ekimi hızla yaygınlaşmaktadır. 2334 üretici 141 bin dekar alanda çeltik üretimi yapmaktadır .Mayıs ayında tavaların su havuzu gibi dolması ile başlayan çeltik sezonu eylül ayında hasat ile devam eder.

6 Eylül 2021 tarihli kabine toplantısı sonunda 60 randıman;

Baldo 5,5 TL

Osmancık 4,5 TL

Luna 4 TL olarak açıklandı.

Bu fiyatlarla geçtiğimiz yıla göre Baldo ‘da % 22 , Osmancıkta % 25 ve Luna’da ise % 20 lik bir artış olmuştur.

Halbuki girdi fiyatlarındaki artış , açıklanan fiyat artışlarının çok üstündedir. Gübre fiyatlarının % 100 arttığı, sulama birliklerinin uyguladığı su ücretlerinin % 27 arttığı, sondajla su temin eden çiftçilerin elektrik faturalarının sürekli arttığı , tohum fiyatlarının 13-14 TL/kg kadar yükseldiği, ilaç fiyatlarının % 100 arttığı bir ortamda çiftçinin kar etmesi   çok zor gözükmektedir.

Tüm bu zorluklara rağmen çeltik üretmeye devam eden çiftçilerimiz  fiyatları açıklanan çeşitlerin kalın, orta ve ince daneli olarak 3 gruba ayrılmasını beklerken aralarda başka grupların olması beklenen fiyattan da düşük çıkmasına sebep olduğu için ayrıca hüsrana uğramıştır.. Örneğin Bafra ilçemizde yoğun şekilde üretilen Aslı ve Alba cinsi çeltikler orta daneli olması gerekirken orta-ince grubunda yer aldığı için üreticilerimiz daha düşük bir fiyatla karşı karşıya kalmıştır.

Orta daneli Osmancık grubunda beklenen fiyat 5 lira iken 4,50 lira açıklanmıştır. TMO’nun da yapmış olduğu %2 stopaj, hammaliye vb. kesintiler ile birlikte üreticinin eline geçen kg başına 4,30   liraya kadar düşmektedir.

Türkiye’de ortalama 740 bin ton pirinç tüketilmekte ve bunun 200-250 bin tonu her sene ithal edilmektedir. Çeltik üreticisini memnun etmek suretiyle mevcut üretim korunmalı aradaki fark ise çiftçilerimiz tarafından kapatılmalıdır.

Çeltikte çiftçiyi üretimden vazgeçirmeyecek ,üretime teşvik edecek fiyat politikalarının uygulanması bir mecburiyettir.

Hasan ÇOBANCI  

ZMO Samsun Şube Başkanı