Bora Erdin

Kuraklık desteklerinin gecikmesi hem üreticiyi hem de sanayiciyi sıkıntıya soktu. Kışlık buğday ekimi için tarlaların hazırlanması gerektiğine dikkat çeken sektör temsilcileri çiftçinin mazot, gübre ve işçi maliyetlerini karşılamak için paraya ihtiyacı olduğunu dile getiriyor. Sektör temsilcilerine göre 2007 hasat döneminde yaşanan kuraklık nedeniyle ürün alamayan çiftçinin umudu olan kuraklık destek primleri bugünlerde ödenmezse çiftçiler buğday ekim dönemini kaçırmış olacak.

Ödemelerin gecikmesi durumunda büyük zararlarla karşılaşılacağını belirten Konya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kara "Eğer ödemeler birkaç gün içinde tamamlanmazsa bu kez kuraklık değil parasızlık yüzünden tarlalar boş kalacak. 40 ilde yapılan hasar tespit çalışmaları birçok ilde tamamlanmasına rağmen ödemeler başlamadı. Sonbahar döneminde ekimi ve tohum alımı başlayan birçok ürün için kriz kapıda" dedi.

Üreticinin finansman ihtiyacı bulunuyor

Orta Anadolu çiftçisinin parasızlık yüzünden sertifikalı tohum alamadığını vurgulayan Kara, hasar tespiti yapılan illerde ödemelerin hemen başlamaması durumunda önümüzdeki yıl geri dönüşü olmayan kayıplar yaşanabileceğine dikkat çekti. Türkiye‘de kışlık buğday için ekim zamanının yaklaştığını dile getiren Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın ise "Üreticinin girdi maliyetini karşılayacağı bir finansmana ihtiyacı var. Bu parayla toprağını ekime hazırlayacak. Kışlık buğdayı ekmekte gecikilirse büyük sorunlarla karşılaşırız. Tohumun toprakta çimlenmesini gerçekleştirdikten sonra kar altında kalması gerekiyor. Ancak geç kalınırsa verim düşer. Hatta geç kalınması durumunda ekim yapılamaz. Yağmur yağmadığı bir dönemde ekime başlarsanız üründen verim alınmaz. Eğer ödemeler bir an önce başlamazsa verim ve üretim düşer. Bu gecikmeden sadece buğday değil tüm ürünler etkilenir" dedi.

Çiftçinin kuraklık yüzünden yaşadığı travma dolayısıyla endişeli olduğunu dile getiren Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin "Çiftçilerin bir çoğu riske girmemek için bin dekar arazisinin yüz dekarını ekiyor. Ödemelerin gecikmesi durumunda yaşanacak olaylar hakkında şimdiden bir şey söylemek doğru olmaz ama ödemeler şimdi yapılsa dahi şu an Türkiye‘de sertifikalı tohum ihtiyacının 800 bin ton fakat 200 bin ton rezerv var"  diye konuştu.

33 ilden 551 bin çiftçiye 265 milyon YTL ödenecek

Tarım Köyişleri Bakanlığı, kuraklık destek primleri çalışmalarını sonuçlandırdı. Kararname kapsamında kuraklık desteği kapsamına alınan 40 ilden Adana, Hatay, Gaziantep ve Samsun illeri kuraklıktan zarar görmediklerini beyan ederken 33 ilden 551 bin 238 çiftçiye, 265 milyon 892 bin 481 YTL‘lik kuraklık hibe desteği ödenmesine karar verildi. Kuraklık destek primlerini henüz ödenememiş olmasını değerlendiren Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları, "Gecikmeden dolayı çiftçiler haklı olduğu yönler var. Kuraklıktan zarar gördüler ama çiftçinin zarar görüp görmediğini belirleyebilmek için büyük bir saha çalışması yapıldı. Tarım Bakanlığı olarak elimizdeki bilgileri Maliye Bakanlığı, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine göndererek sonuca göre ödemeler başlayacak. Maliye Bakanlığı ödenmelerin yapılması için çalışmalarını sürdürüyor. Maliye, bu kararnamenin ardından bir kaynak gerekeceğini biliyordu ve kararnamenin geçmesinin ardından kaynak için çalışmaya başladı. Ancak kaynağı ne zaman bulacak ve ödeme yapacakları bilmek bize düşmez. Biz onlara bilgileri verdik. Ama onlar ne zaman ödeme yapar bilmiyoruz" dedi.

Türkiye ekonomisi bunun altından kalkamaz‘

Sanayicinin hammadde sıkıntısı çekmemesi için ödemelerin hızlandırılması gerektiğini söyleyen Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonu Başkanı Şemsi Kopuz, "Biz üreticiler ucuz, kaliteli ve zamanında hammadde bekliyoruz. Bunu iç piyasadan tedarik edemeyince ithalata yöneliyoruz  ve ithalat girdilerimiz artıyor. Devletin çiftçiye vereceği her türlü desteğin arkasındayız. Sanayicinin hammadde sıkıntısı çekmemesi için bu ödemelerin hızlandırılması talep ediyoruz. Kuraklık ve kayıplar böyle giderse Türkiye ekonomisi bunun altından kalkamaz" diye konuştu.

Kuraklık desteği ödenecek iller şunlar; Afyon, Aksaray, Amasya, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Burdur, Çankırı, Çorum, Denizli, Eskişehir, Gümüşhane, Isparta, İzmir, Kahramanmaraş, Karaman, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mersin, Muğla, Nevşehir, Niğde, Ordu, Sinop, Sivas, Tokat, Uşak ve Yozgat.