ÇÖREK OTU VE MİSVAKA İTHALAT YASAĞI – REFERANS – 09.05.2006
<İ>TARIM BAKANLIĞI, ADAÇAYINDAN ÇÖREK OTUNA, SARI PAPATYADAN MİSVAKA KADAR 80 BİTKİYE YASAK GETİRDİ. ÜRETİMİ, İTHALATI, KULLANIMI YASAK BİTKİLERİN PAZAR PAYI YAKLAŞIK 500 MİLYON DOLAR. İ>
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI, BİTKİLERİ NEGATİF VE POZİTİF OLMAK ÜZERE LİSTELEDİ. NEGATİFLERİN İTHALATI, ÜRETİMİ VE KULLANIMI YASAKLANDI. MİSVAK, ADAÇAYI VE SOĞAN TOHUMU GİBİ 80 ÜRÜN LİSTEDE NEGATİF OLARAK İŞARETLENDİ. AKTARLARDAN GIDA SANAYİCİLERİ VE İTHALATÇILARA KADAR YÜZLERCE FİRMA BU YASAK NEDENİYLE YAKLAŞIK 5 MİLYON DOLAR ZARAR ETTİ. BAKANLIĞIN YASAK GEREKÇESİ İSE BU BİTKİLERİN ÇEŞİTLİ TÜKETİM MALZEMELERİNDE KULLANIMININ ARTMASI VE BU KULLANIMIN İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNDE OLUMSUZ ETKİLERİNİN OLABİLECEĞİ.
BAKANLIK, GIDA TAKVİYE ÜRÜNLERİNE TALEBİN ARTMASI VE AVRUPA BİRLİĞİ SÜRECİNİ GÖZ ÖNÜNE ALARAK BİTKİ LİSTESİNİ YAYIMLADI. LİSTE SON OLARAK 20 NİSAN'da güncellendi. 453 bitki negatif ve pozitif olarak sıralandı. Negatiflerin ithalatı yasak. Yasaklı bitkiler arasında İslam dininde özel yeri olan misvakın yanı sıra tıbbi adaçayı, sarı papatya, soğan ve karabuğday tohumu, nar ağacı kabuğu, ceviz kabuğu yer alıyor. Bakanlığın yayımlamış olduğu listedeki bitkiler, gıda takviye ürünlerinde kullanıldıkları gibi bitkisel çay, bitkisel karışımlar, bitkisel karışımlı macun, aromatik bitkisel yağ gibi ürünlerle de tüketilebiliyor. Türkiye'DE BU BİTKİLERİN PAZAR PAYI YAKLAŞIK 500 MİLYON DOLAR CİVARINDA.
'300 bin kişi mağdur oldu'
TÜM AKTARLAR, BAHARATÇILAR VE TIBBİ AROMATİK BİTKİLER DERNEĞİ BAŞKANI SELÇUK KAYA, LİSTENİN YAYIMLANMASINDAN İTİBAREN İÇ PİYASADA 5 MİLYON DOLARLIK ZARAR MEYDANA GELDİĞİNİ BELİRTTİ. KAYA, “TÜRK KÖYLÜSÜ ARTIK ADAÇAYINI EKONOMİK OLARAK DEĞERLENDİREMEYECEK. ÇÜNKÜ LİSTEYE GÖRE YASAKLI. BU UYGULAMADAN 300 BİNE YAKIN KİŞİ MAĞDUR OLDU” AÇIKLAMASINI YAPTI.
LİSTENİN GIDA SEKTÖRÜNÜ KAOSA SÜRÜKLEDİĞİNİ KAYDEDEN TÜM GIDA İTHALATÇILARI DERNEĞİ GENEL SEKRETERİ MELAHAT ÖZKAN DA KONUYA İLİŞKİN ŞUNLARI SÖYLEDİ: “SEKTÖR BU LİSTEYLE ŞAŞKINA DÖNMÜŞ DURUMDA. BAKANLIK BÖYLE BİR LİSTEYLE GIDA TAKVİYE ÜRÜNLERİ BAŞTA OLMAK ÜZERE GIDA İMALATINDA KULLANILAN BİTKİ TÜRLERİNİ DİSİPLİNE ETMEYİ HEDEFLİYOR. FAKAT YANLIŞ YÖNTEMLE YAPIYOR. FİRMALAR HER AN YENİDEN BİR YASAKLAMA GELİR ENDİŞESİ İLE YATIRIM YAPMIYOR. TÜRKİYE'de teknoloji yeterince gelişmediği için bitkileri daha çok baharatçılardan alıp tüketiyoruz. Batı'DA BU TÜR ÜRÜNLER KAPSÜL HALİNE GETİRİLEREK TÜKETİLİYOR. TÜRKİYE'de de böyle bir süreç beklenirken kısıtlama geldi. Böyle bir ortamda kim yatırım yapar? Bu liste ertelenmeli. Yerine sadece negatiflerin olduğu yeni bir liste sektörle birlikte hazırlanmalı.”
“Yeni düzenleme yasaklama olarak değil, bu tür bitkileri disiplin altına alma çabası olarak görülmeli" diyen Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Taşdöğen ise bakanlığın da dikkat etmesi gereken noktalar olduğunu söyledi. Taşdöğen, “Eğer listede olması istenilen bir bitki türü varsa, firmaların başvurusu üzerine kurul o bitkiyi de değerlendirmeye alıyor. Burada bilim kurulunun daha işlevsel ve hızlı davranması beklenebilir. Bir de bu bitkileri değerlendirmeye alırken kurul sadece uluslararası literatürle yetinmeden kendi araştırmalarını yapabilmeli. Bunun için yeterli altyapı oluşturulmalı” diye konuştu.
Sanayici istiyor diye her bitkinin kullanımı serbest olmaz
Bakanlığa bağlı Koruma Kontrol Genel Müdür Yardımcısı Nevzat Artık, söz konusu listenin tamamlanmış bir çalışma olmadığına dikkat çekerek “Bu, bir düzenlemedir. 'SANAYİCİ İSTİYOR' diye her türlü bitkinin kullanımını serbest bırakmak olmaz. Örneğin ABD’de her türlü bitki serbest. Fakat halk sağlığıyla ilgili bir sorun olduğunda ilgili firma kapatılıyor. Türkiye’de bu tür tehditler liste ile engellenecek” diye konuştu. Artık şöyle devam etti: "İngiltere, Almanya gibi birçok ülke gıda maddelerinde kullanılabilecek veya kullanılamayacak bitkilere ilişkin listeler hazırlamıştır. Türkiye'DE DE SON YILLARDA BU TÜR BİTKİLERİN GIDA MADDESİ BİLEŞENİ VEYA TAKVİYE EDİCİ GIDA OLARAK TEK BAŞINA KULLANIMINDA YOĞUN ARTIŞLAR OLDU. BU DOĞRULTUDA, ÜRETİMİ YAPILMAK YA DA İTHAL EDİLMEK İSTENEN, BAŞTA TAKVİYE EDİCİ GIDALARDA İNSAN TÜKETİMİNE UYGUN BİTKİLERİN KULLANIMI AMAÇLANDI."
LİSTE; SAĞLIK BAKANLIĞI İLAÇ VE ECZACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, ÜNİVERSİTELERİN ECZACILIK FAKÜLTELERİ, ZİRAAT FAKÜLTELERİ, GIDA MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOLOJİ BÖLÜMLERİYLE BAKANLIK TEMSİLCİLERİNİN YER ALDIĞI BİLİMSEL KOMİSYON TARAFINDAN HAZIRLANIYOR.
BÖREKLERİN ÇÖREK OTU DA YASAKLANDI
KISAMAHMUT
ÖKSEOTU
BAYIRTURPU KÖKÜ
TOPALAK YUMRU
HEZAREN
KARABUĞDAY TOHUM
ALTINOTU
ANDIZOTU KÖKÜ
CEVİZ MEYVE KABUĞU
NA AĞACI KABUĞU
ACIYONGA
MİSVAK
TIBBİ ADAÇAYI
ÇÖREK OTU