T.C.
DANIŞTAY
SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2008/6857
Karar No : 2008/5588

Davacı: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

Vekili: Av. Zühal Dönmez
Bestekar Sok. No:49/5 - Kavaklıdere / ANKARA

Davalı : Tarım ve Köyişleri Bakanlığı

Davanın Özeti : Dava, 27.8.2004 tarih ve 25566 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeleri Üreten İş Yerlerinin Çalışma İzni ve Gıda Sicili ve Üretim İzni İşlemleri ile Sorumlu Yönetici İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 29. maddesinin (c) bendinin iptali istemidir.

Savunmanın Özeti: Dava konusu Yönetmeliğin 2005 yılında değiştirildiği, bu sebeple konusuz kalan davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

Danıştay Tetkik Hakimi Halil YÜKSEL‘in Düşüncesi: Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Hüseyin Ünal KARA‘nın Düşüncesi: Dava, 27.8.2004 tarih ve 25566 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeleri Üreten İş Yerlerinin Çalışma İzni ve Gıda Sicili ve Üretim İzni İşlemleri ile Sorumlu Yönetici İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 29.maddesinin (c) bendinin iptali istemiyle açılmıştır.

Dava konusu Yönetmelik 27.8.2004 tarih ve 25566 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş, dava konusu 29. maddesinin (c) bendi, önce 15.2.2005 tarih ve 25728 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan metinle, ardından 24.2.2006 tarih ve 26090 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan metinle yeniden değiştirilmişse de dava konusu Yönetmeliğin ilgili maddesinin yürürlükte kaldığı süreye özgü olarak hukuksal denetiminin yapılmasına bir engel bulunmamaktadır.

5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun, kanunun amacını açıklayan 1.maddesi ile 3. ve 6.maddesinin ve Yönetmeliğin ilgili maddelerin ve sorumlu yöneticinin tanımı görev, yetki ve sorumlulukları ile sorumlu yönetici olabilme esasları bir bütün olarak değerlendirildiğinde; sorumlu yönetici müessesesiyle üretim faaliyetinin mevzuata ve hijyenik koşullara uygun yürütülmesinden işverenle birlikte sorumlu tutulacak ve üretim sürecinde çalışan ustalar da dahil olmak üzere işyerinin faaliyetlerinin gıda bilimi konusunda eğitim almış başka kişilerin gözetiminde yürütülmesinin amaçlandığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda Yönetmeliğin 29.maddesinin (c) bendinde yer alan; kurslardan sorumlu yöneticilik usta eğitim belgesi almış ustaların sorumlu yönetici olarak istihdam edilmesine olanak sağlayan dava konusu düzenlemede sorumlu yöneticilik müessesesinin amacına ve kamu yararına uygunluk bulunmadığı açıktır.

Açıklanan nedenlerle, 27.8.2004 tarih ve 25566 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeleri Üreten İş Yerlerinin Çalışma İzni ve Gıda Sicili ve Üretim İzni İşlemleri ile Sorumlu Yönetici İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 29.maddesinin (c) bendinin iptali gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Dava, 27.8.2004 tarih ve 25566 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeleri Üreten İş Yerlerinin Çalışma İzni ve Gıda Sicili ve Üretim İzni İşlemleri ile Sorumlu Yönetici İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 29. maddesinin (c) bendinin iptali istemiyle açılmıştır.

27.8.2004 tarih ve 25566 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeleri Üreten İş Yerlerinin Çalışma İzni ve Gıda Sicili ve Üretim İzni işlemleri ile Sorumlu Yönetici İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin dava konusu edilen 29. maddesinin (c) bendinde yer alan; "(a) bendi dışında kalan iş yerlerinden yılda en çok 3 ay faaliyet gösteren mevsimlik işyerleri ile 20 beygir gücü ve altında motor gücü bulunan ekmek ve ekmek çeşitleri üreten iş yerleri pastacılık ürünleri üreten iş yerleri, mantı, simit, yufka, bazlama, pide, galeta, kadayıf gibi unlu mamul ürünleri üreten iş yerleri; yetkili makamlarca verilmiş ustalık belgesi almış elemanlar, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile ilgili meslek odalarının birlikte açtığı kurslardan sorumlu yöneticilik usta eğitim belgesi almış olmaları halinde sorumlu yönetici olarak istihdam edilebilirler." hükmü, 15.5.2005 tarih ve 25728 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik değişikliği ile "(a) bendi dışında kalan iş yerlerinden yılda en çok 3 ay faaliyet gösteren mevsimlik işyerleri ile 20 beygir gücü ve altında motor gücü bulunan ekmek ve ekmek çeşitleri üreten iş yerleri pastacılık ürünleri üreten iş yerleri, mantı, simit, yufka, bazlama, pide, galeta, kadayıf gibi unlu mamul ürünleri üreten iş yerleri; ürettiği ürünleri sadece ürettiği mekanda satan diğer işyerleri; yetkili makamlarca verilmiş ustalık belgesi almış elemanlar, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu veya bu kurumlarca yetkilendirilmiş bağlı mesleki birimlerinin birlikte açtığı kurslardan sorumlu yöneticilik usta eğitim belgesi almış olmaları halinde sorumlu yönetici olarak istihdam edilebilirler." halini almış ve en son 24.2.2006 tarih ve 26090 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren değişiklikle" (a) bendi dışında kalan iş yerlerinden yılda en çok 3 ay faaliyet gösteren mevsimlik iş yerleri ile 20 beygir gücü ve altında motor gücü bulunan; ekmek ve ekmek çeşitleri üreten iş yerleri, pastacılık ürünleri üreten iş yerleri, mantı, simit, yufka, bazlama, pide, galeta,kadayıf gibi unlu mamül ürünleri üreten iş yerleri, leblebi üreten iş yerleri, ürettiği ürünleri sadece ürettiği mekanda satan diğer iş yerleri; yetkili makamlarca verilmiş ustalık belgesi almış elemanlar, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği/ Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu veya bu kurumlarca yetkilendirilmiş bağlı mesleki birimlerinin birlikte açtığı kurslardan sorumlu yöneticilik usta eğitim belgesi almış olmaları halinde sorumlu yönetici olarak istihdam edilebilirler." şeklinde son halini almıştır.

Dava dilekçesinin incelenmesinden, davacı tarafından, Yönetmeliğin 29 uncu maddesinin (c) bendi uyarınca sorumlu yönetici olacak ustaların zaten o iş yerinde üretim yapan ustalar olmasının, bu düzenlemenin amacına aykırı olduğu, ekmek ve ekmek çeşidi üreten iş yerleriyle diğer unlu mamul üreten işyerlerinin çoğunun "ustaların" aynı zamanda sorumlu yönetici olacak şekilde faaliyette bulunmalarının halkın sağlığını tehlikeye attığı, Yönetmeliğin 7/A Ekinde sorumlu yönetici olarak istihdam edilecek meslek mensupları ziraat mühendisi, gıda mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, olarak belirtilmiş iken, bunların yapmaları öngörülen sorumlu yöneticiliği kısa süreli eğitimle.., "ustaların" yapmalarının öngörülmesinin çelişkili olduğu ileri sürülerek düzenlemenin sorumlu yönetici istihdamına ilişkin kısmının iptalinin istenildiği anlaşıldığından, dava konusu düzenleyici işlemin 2004 yılından sonra iki kez değişmiş olmasına karşın davacının itiraz ettiği hususların halen varlığını koruduğu ve bu yönüyle davanın konusuz kalmadığı sonucuna varılarak işin esasına geçildi.

Öte yandan, dava konusu yönetmelik maddesinin 24.2.2006 tarihli Resmi Gazete‘de yayımlanan ve yukarıda değinilen en son haline karşı Dairemizin E:2008/4616 sayılı esasına kayıtlı olan ve yine davacı oda tarafından açılan davada, Dairemizin 18.6.2008 tarih ve K:2008/4550 sayılı kararıyla dava konusu Yönetmeliğin 29. maddesinin (c) bendinin iptaline karar verildiğinden bu yönüyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine olanak bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, 92,00 YTL yargılama gideri ile uyuşmazlığın karara bağlandığı tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Uyarınca 500.00 YTL vekalet ücretinin dava açılmasına sebep olan davalı idareden alınarak davacıya verilmesine 07.10.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan Ayla ALKIVILCIM

Üye Alaattin ÖĞÜŞ

Üye Cem ERBÜK

Üye Sıddık YILDIZ

Üye Atıl ÜZELGÜN