“DEZENFORMASYONLA MÜCADELE” ADI ALTINDA “SANSÜR”E HAYIR!

TBMM yeni yasama yılına başlarken siyasi iktidarın önceliği yine toplumsal muhalefeti susturmak… Kamuoyunda “sansür yasası” olarak anılan “Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” geçtiğimiz haziran ayında TBMM komisyonlarında görüşülmüş, başta basın meslek örgütleri olmak üzere toplumun çeşitli kesimlerinin yoğun tepkisi üzerine TBMM Genel Kuruluna getirilmemişti. İktidar sözcüleri, eylül aynın son günlerinde, daha meclis açılmadan, TBMM’de ilk olarak “sansür yasası”nın ele alınacağını söylemeye başladılar.

Söz konusu yasa önerisi, her ne kadar “Basın Kanunu’nda değişiklik” adı altında sunulsa da iktidarın, muhalefetin sesini kısmaya yönelik girişimlerinin devamı niteliğindedir. Hükümet yetkililerinin “dijital mecralarda dezenformasyonu önleme”, “yalan terörüyle mücadele”, “dijital platformlarda algoritmaların şeffaflığı” gibi süslü gerekçelerle gündeme taşıdığı ve geçtiğimiz yıllarda yürürlüğe giren yasal düzenlemeler, İnternet ortamındaki yayınlara erişimin engellenmesine ve binlerce içeriğin çıkarılmasına, sosyal medya paylaşımlarının ise cezalar, gözaltılar, tutuklamalara varan yaptırımlarla sonuçlanmasına yol açtı. Yeni yasa önerisi de özellikle sosyal medya kullanıcılarına gözdağı verecek biçimde “gerçeğe aykırı bilgiyi kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse”ye hapis cezası getiriyor.

Radyo ve televizyon kanallarının RTÜK, gazetelerin Basın İlan Kurumu, İnternet sitelerinin BTK aracılığıyla baskı altında tutulmasıyla yetinmeyen siyasi iktidar, Ağustos 2020 başında “Dezenformasyonla Mücadele Merkezi”ni kurarak bir adım daha attı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığına bağlı merkezin ne yapacağı açıkça belirtilmese de İletişim Başkanının şu sözleri amacı tanımlıyor: “Önümüzdeki dönemin en büyük mücadele alanlarından biri olan dijital dünyada devletin yanı sıra tek tek bireylerin de dezenformasyon ve yalan haberlerin yayılımına ortak olmamak gibi sorumlulukları bulunuyor (…) Dijital terörizme ve dezenformasyona karşı tedbirler alıyoruz. Dezenformasyonla Mücadele Merkezimiz, yalan terörünü etkisiz hale getirmek için gayret gösterecek." Bugüne dek deneyimlediklerimiz ve seçimler yaklaşırken yaşanabileceklere ilişkin öngörülerimiz dikkate alındığında, toplumsal istemleri ve tepkileri dile getirme, bilgiyi paylaşma ve bilgiye ulaşma özgürlüğü gibi demokratik hakların bu tür yapılarla engellenip sansürleneceği ortadadır.

İletişim ve söylem alanlarımızı genişletmek için insanlığın ilerici birikimiyle, bilim ve teknikle inşa ettiğimiz sosyal ağların ve iletişim araçlarının muhaliflere karşı kullanılmasına; iktidar yanlısı trollerin saldırılarına; demokrasilerde 5. güç olarak anılan yurttaş gazeteciliğinin önünün kesilmesine; basın-yayın kuruluşlarının ve kamusal sorumluluklarıyla bilimsel bilgiyi üretip paylaşan aydınların, iktidar temsilcilerinin hakarete varan yaftalamalarıyla susturulmaya çalışılmasına sessiz kalmayacağız! Yüzyıllar önce kütüphaneleri yakanlarla aynı anlayışa sahip iktidarların çağdışı yasaklarını ve sansürü kabul etmiyoruz! Yeraltı ve yerüstü zenginliklerimizin yağmalanmasına, Cumhuriyet değerlerinin yok edilmesine, her türlü hukuksuzluğa direndiğimiz gibi, anayasal hak olmanın ötesinde birer temel insan hakkı olan haber alma, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü için de bilime, bilgiye ve gerçeğe olan tutkumuzla, aynı kararlılıkla mücadele edeceğiz.

Basın özgürlüğüne aykırı, sesimizi kısmaya yönelik tüm girişimlere karşı iletişim, haber alma ve ifade özgürlüğü haklarımızı kararlılıkla savunacağız!

EMİN KORAMAZ

TMMOB YÖNETİM KURULU BAŞKANI