21 Aralık 2009 Dünya Kooperatifçilik günü nedeniyle Şube Başkanımız Murat AKAR tarafından basın açıklaması yapıldı.

Kooperatifler Bağımsız Olmalıdır başlıklı basın açıklaması metni aşağıdadır.

KOOPERATİFLER    BAĞIMSIZ  OLMALIDIR

               Türkiye‘de  pek  hatırlanmasa  da  tüm  dünyada  21  Aralık  günü  Dünya  Kooperatifçilik  Günü    olarak  kutlanmaktadır.

                1867  senesinde  ülkemizde  Mithat  Paşa  ile  başlayan  kooperatifçilik  hareketleri Cumhuriyetten  sonra  M. Kemal  Atatürk‘ün  çabalarıyla   yeşermeye  başlamış, çıkarılan  kanunlarla  da  resmi  bir  kimlik   kazanmıştır.

                Türk  köylüsünün  tefecilikten  çok  çektiğini  bilen  Atatürk  kooperatifçiliğe  özel  bir  önem  vermiş ,  kooperatiflerin  kuruluşunda  bizzat  görev  almış  ve  üye  olmuştur.

                Kooperatifçilik açısından  1950 ve  1960  lı  yıllar  gelişmenin  durduğu  hatta  kooperatiflerin  adının  dahi  konuşulmadığı  yıllar  olarak  yaşanmıştır.

Ancak,  1961  Anayasası  ile  birlikte  insanların  örgütlenmesinin  önünü  açacak  hükümlerin  güvence  altına alınması  ile  birlikte  köy  kalkınma  kooperatiflerinin  kuruluş  çalışmaları  başlamış  ve  1969  yılında  1163  sayılı  kooperatifler  kanunu  çıkarılmıştır.

1970  li  yıllarda  köylerde  sosyal  yapıdaki  değişim  ve  köylerde  bulunan  öğretmenlerin  lider  ve  öncü  olarak  benimsenmesi  sonucu  bu  olgunun  verdiği  itici güç  sayesinde  kırsalda  kooperatifleşme  açısından  büyük  atılımlar  gerçekleştirilmiştir.

Ancak,  1980  yılındaki  askeri  darbe  sonrası  siyasi  partiler ,sendikalar  ve  sivil  toplum  örgütleri  ile  birlikte  köy  kalkınma  kooperatiflerinin üst  örgütlenmesi  olan  Köy  Koop.‘un  da  kapatılması  sonucu  kooperatifçilik   büyük  yara  almış  ve  kooperatifleşme   gerilemeye  başlamıştır.  

                Aslında  tüm  dünyada  kooperatifçiliğin  en  başarılı  çalıştığı  alan  tarım  kesimidir.Bizde  ise  kooperatifleşme  tarım  kesiminden  ziyade  inşaat  sektöründe  desteklenmiştir.

                Günümüzde  yaşam  düzeyinin  yüksekliği  ve  dengeli  gelir  dağılımı açısından  dünyanın  en  gelişmiş  ülkeleri  arasında  kabul  edilen  AB  ülkeleri  ve  özellikle  İskandinav  ülkeleri  incelendiğinde  bu  ülkelerde  kooperatifçiliğin  çok  gelişmiş  olduğu   ve  toplumun  bir  yaşam  şeklini  aldığı  görülür.

                Avrupa  Birliğinde  kooperatifler   tarım  girdileri   piyasalarında  % 50 nin  üzerinde , tarım  ve  gıda  ürünlerinin  pazarlanması, toplanması  ve  işlenmesinde  % 60 ‘ın  üzerinde  pazar  payına  sahiptirler.

                Bu  ülkelerde  olduğu  gibi   ülkemizde  de, kooperatifçilikten  kalkınmada   ve  gelir  dağılımını  düzenlemede  bir  araç  olarak  yararlanmak  gerekir.

                 Ancak  Türkiye‘de   kooperatifçiliğe  siyasetin  karıştırılması, kooperatifçiliğin özerklik  ve  bağımsızlık  ilkelerini  ciddi  bir  şekilde zedelemektedir.

                Devlet,  kendi  eliyle  oluşturduğu  tarım  kesimindeki  örgütlenmeyi  politik  bir  güç  olarak  görmekte  ve  siyasi  iktidar  kanalıyla  doğrudan  veya  dolaylı  olarak  buraları  kontrol  etmek  istemektedir. 

                Bu  çabalar  Türkiye‘de  kooperatifçiğe  olan  güveni  azaltmakta  kooperatifçiliğin  gelişimini  ve  başarısını  olumsuz  yönde  etkilemektedir.    

                Bu  olumsuzluklar sonucunda, ABD‘de kooperatif  ortağı sayısı 60  milyon, Japonya‘da  44  milyon, AB  topluluğunda 65  milyon  iken Türkiye‘de ancak 7,5  milyon civarındadır.

                Ülkemizin  sosyal  adalet  içerisinde ekonomik  kalkınmasında, sanayileşmesinde, demokratikleşmesinde, milyonlarca  dar  gelirli  üretici  ve  tüketicinin  örgütlenerek  aracılık, tefecilik  ve  vurgunculuğa  karşı  korunmasında  kooperatifçilik  büyük  önem  taşımaktadır.   

                Bu  bağlamda, ülke  ekonomisinin  güçlenmesi  ve  gelişimi  için  kırsal  ve  kentsel  kooperatiflerin  geliştirilmesi ancak uluslararası kooperatifçilik ilkeleri ve Avrupa  Birliği  normlarına  göre  çalıştırılması ile  mümkündür.

                Gerekli önlemler alındığı ve kooperatifçilik desteklendiği  takdirde, kooperatifçiliğin  ülke  tarımının  gelişmesine  büyük  katkılar  sağlayacağı  açıktır.

                Kamuoyuna  saygılarımızla  duyurulur.   

                                                                                                            TMMOB

                                                                                           ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI

                                                                              SAMSUN ŞUBESİ YÖNETİM KURULU ADINA

                                                                                                          Murat AKAR

                                                                                                              Başkan