Aytaç Nallar

Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü  Bitki Koruma Ürünleri Ruhsatlandırma Komisyonu başta pamuk, hububat ve sebze üretimi olmak üzere pek çok kültür bitkisinde, üretimin çeşitli aşamaların kullanılan endosülfan aktif maddeli ilaçların kullanımını önümüzdeki günlerde yasaklıyor. Bakanlık AB uyum yasaları gereğince 30 Haziran 2007 tarihinden itibaren endosülfan aktif maddeli ilaçların imal ve ithaline müsaade edilmemesine, mevcut ilaçların ise 01 Ocak 2008 tarihene kadar kullanılmasına karar verdi.  

Avrupa Birliği ülkelerinde kullanımı 2006 yılında yasaklanan endosülfan aktif maddeli ilaçlar Türkiye‘de yaklaşık 50 yıldır kullanılıyor. Türkiye‘de endosülfan ihtiva eden ilaçların sadece ruhsat alımları için sarf edilecek toplam para miktarı 300 milyon YTL. İlaç sanayisinin bu satışlardan toplam kar kaybı ise yaklaşık 1 milyar YTL civarında olacak. Uygulama ile ilaç girdi maliyetlerinin yükselerek ilaç fiyatlarını artırması bekleniyor.

İlaçların eko-toksikolojik testleri yapılmalı

Avrupa Birliği kanunları çerçevesinde endosülfan üreten firmalardan endosülfan grubu ilaçlar satması halinde ilaçların eko-toksikolojik çalışmaları hakkında detaylı bilgi ve ek rapor vermesi gerektiğini ifade eden Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Özden Güngör, "AB‘de bu tür ilaçların kullanımı böyle şartlara bağlanıyor. Türkiye‘de ise bu anlamda yeterli bilgiye sahip değiliz. Bu nedenle bu yasağı olumlu buluyoruz" dedi. Güngör, Avrupa‘da hiçbir firmanın böyle bir çalışma içerisine girmediğini belirterek, "Bu ilaçlar toksikoloji açısından birinci sırada ve zehirli olduğu kanıtlanmış durumda. O yüzden 2006 yılı itibariyle kullanımı yasaklandı. Ayrıca bu Avrupa‘da kullanımı yasaklanan ilk ilaç grubu da değil. Bundan önce Tamaron ve Fosforin grubuna dahil olan ilaçlar yasaklandı. Bu gruplara dahil olan ilaçlar Avrupa Birliği‘nde yasaklandıktan itibaren 1-2 yıl içerisinde Türkiye‘de de uygulanıyor. Temennimiz Avrupa‘da zehirli olduğu kanıtlanmış ilaçların yasaklanmasından hemen sonra Türkiye‘de de kullanımının yasaklanmasıdır" dedi.

Bakanlık denetçi teklifimizi reddetti

Endosülfan aktif maddeli ilaçların AB‘de kullanımı ve üretimi yasaklandıktan sonra Türkiye‘nin bu ilaçları Çin‘den ithal ettiğini söyleyen  Güngör, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının ilaçların temiz olup olmadığını kontrol edecek bir mekanizmasının olmadığını, Ziraat Mühendisleri odası olarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığına kendi denetçilerinden de yararlanmaları teklifinde bulunduklarnı söyledi. Bakanlık‘tan tekliflerine olumlu yanıt alamadıklarını anlatan Güngör, Ziraat Mühendisleri Odası olarak devletten endosülfan aktif maddeli ilaçlar üzerindeki denetimin sıklaştırılmasını beklediklerini söyledi.

‘Gelişmiş ülkeler kullanıyor Türkiye‘de uygulama zorunluluğu yok‘

İlaç sanayicileri ise endosülfan yasağına tepki gösterdi. Tarım İlaçları Sanayici, İthalatçı ve Temsilciler Derneği (TİSİT)Yönetim Kurulu Başkanı Harun Kipge, dünyada kullanılan tarım ilaçlarının yüzde 80‘inin gelişmiş ülkelerde, geri kalan yüzde 20‘lik kısmının ise gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde kullanıldığına dikkat çekerek şunları kaydetti:

"Türkiye‘de yılda ortalama 35-36 bin ton tarım ilacı kullanılıyor. Birim alanda kullanılan ilaç miktarı gelişmiş ülkelere göre çok düşük düzeyde. Türkiye‘ye kıyasla Almanya, Fransa, Belçika, Danimarka gibi gelişmiş ülkelerde asgari 4, azami 32 kat daha fazla ilaç tüketiliyor. Tarım politikalarında çok katı kuralları olan ABD ve Avusturalya gibi ülkelerde dahi endosülfan aktif maddeli ilaçlar kullanılabiliyor. Diğer taraftan sadece AB‘ye tam üye ülkeler için uygulanan Bitki Koruma Ürününün piyasaya arzı ve ruhsatlandırılması  ile ilgili Komisyon kararlarının ülkemizde aynen veya kısmen uygulanmasında hiçbir gerekçe ve mecburiyet bulunmuyor."

Yerli sermayeli ilaç sektörünün endosulfan terkipli ilaç pazarındaki payının yüzde 100 ‘ e yakın olduğunu dile getiren Kipge, hazır ilaç ithalat miktarının 50 tonla sınırlı olduğunu söyledi. Günümüzde endosülfan aktif maddeli  ilaçların dünyada birçok ülkede yılda yaklaşık 40 milyon litre civarında kullanıldığını dile getiren Kipge, Türkiye‘oe bu uygulamanın üretimde ilaç girdi maliyetlerini yükselteceğini sözlerine ekledi.