GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ (GD) EKİNLER KÜRESEL TARIMI ELE GEÇİRİYOR MU?

·         GD ekinlerin yetiştirildiği toplam alan dünya tarım arazilerinin ancak %2,4'ü kadardır.

·         GD ekinlerin yetiştirildiği alanların yaklaşık %80'i sadece 3 ülkede bulunmaktadır; ABD, Arjantin ve Brezilya.

·         ABD tek başına GD ekin alanlarının %50'sine sahiptir.

·         Hindistan ve Çin'deki tarım arazilerinin %3'ünden daha az bir alanda GD ekinler yetiştirilmektedir. Yetiştirilen tek ekin GD pamuktur.

GD EKİNLER AVRUPA'DA YAYILIYOR MU?

·         AB'nin içinde yer alan 27 ülkede GD ekin yetiştirilen alan toplam tarım alanının ancak %0,21'i kadardır.

·         GD ekinlerin alanı geçen yıl daraldı.

·         EuropaBio yaşanan bu daralmayı örtmek amacıyla GD ekin rakamlarını yaklaşık %30 şişirdi.

·         Avrupa'da GD ekinlerin yetiştirilmekte olduğu alanlar 2005'ten bu yana daralma eğilimindedir.

GD EKİNLER NELERDİR?

·         Bu alandaki yatırımlar büyük ölçekli ticari tarıma, birkaç ekine ve birkaç genetik özelliğe yapıldı.

·         Genleriyle oynanmış tarımın hemen hemen %100'ü yalnızca 4 ekinden (soya, mısır, pamuk, kanola) oluşmaktadır.

·         GD pirinç, buğday, domates ve patates küresel pazarda yer bulamadı.

·         Hawaii'de yapılmakta olan GD papaya tarımı son birkaç yıldır gerilemektedir.

GD EKİNLER REKLAMLARINDAKİ ÖZELLİKLERİ TAŞIYOR MU?

·         Küresel pazardaki GD ekinlerden hiçbirinin genleri yüksek verim elde etmek için değiştirilmedi.

·         Yapılan kimi çalışmalar GD ekinlerin verimi düşürdüğünü göstermektedir.

·         Hastalığa dayanıklı GD ekin yoktur.

·         Biyoteknoloji sanayi; besin içeriği zenginleştirilmiş, kurağa ve tuza dayanıklı ya da söz verdiği gibi diğer yararlı özelliklerden herhangi birini içeren tek bir GD ekini pazara sürmedi.

·         Biyoyakıt üretimi için tasarlanmış ticari amaçlı GD ekin bulunmamaktadır.

GD EKİNLER TARIM İLACI KULLANIMINI AZALTIYOR MU?

·         Neredeyse tüm GD ekinler sadece iki özellik (haşereye direnç, herbisite dayanıklılık) içerirler, bunlardan da yine büyük bölümü sadece bir özellik içerir - herbisite (yabancı ot ilacı) dayanıklılık.

·         Küresel ölçekte yetiştirilen GD ekinlerin %80'den fazlası herbisite dayanıklı çeşitlerdir.

·         GD ekinler tarım ilacı kullanımında artışa neden oldu.

·         En yeni GD ekin çeşitleri tarım ilacı kullanımını teşvik etmektedir.

·         GD ekinler herbisite dayanıklılık gösteren yabancı otların yayılmasına neden oldu.

·         Bu da, kimi Avrupa ülkelerinde yasaklanmış olanlarda dahil çok daha toksik (zehirli) tarım ilaçlarının kullanılmasına yol açtı.

GD EKİNLERDEN KİMLER FAYDALANIYOR?

·         GD ekinlerden gerçek anlamda faydalananlar onların patentlerinden, pahalı GD tohumlarından ve artan tarım ilacı satışlarından kazanç sağlayan biyoteknoloji şirketleridir.

·         Monsanto dünyanın en büyük tohum şirketidir.

·         Monsanto GD tohum alanında tekeldir.

·         Monsanto dünyanın 5. büyük tarım ilacı şirketidir.

·         Monsanto dünyanın en çok satılan tarım ilacı Roundup'ı pazarlamaktadır.

·         Monsanto, Roundup'ın aktif maddesi olan glyphosate pazarının yaklaşık %60'ını kontrolünde tutar.

·         Roundup, Monsanto'nun Roundup Ready tohumlarıyla birlikte kullanılmaktadır.

GIDA KRİZİ KİME YARIYOR?

·         Dünya Bankası küresel gıda fiyatlarındaki yükselmeyi %75 oranında biyoyakıtlara bağlıyor.

·         Monsanto biyoyakıt lobisinin, özellikle de mısırdan etanol lobisinin merkezindedir.

·         Monsanto'nun GD mısır fiyatının 2009 yılında %35 artacağından bahsedilmektedir.

·         ABD'deki GD ekinlerin başını çeken soya tohumunun ortalama fiyatı 2006 – 2008 yılları arasında iki yıllık süreçte %50'den daha fazla arttı.

·         Roundup herbisitin perakende fiyatı Aralık 2006'dan Haziran 2008'e iki yıldan daha az bir sürede %134 artış gösterdi.

Ahmet ATALIK-TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı