Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, ekmek zammının sorumlusu olarak gösterilen buğday fiyatlarındaki artışın ‘spekülatif bir artış‘ olduğunu söyleyerek, "Bizim depolarımızda hâlâ emanet olarak bekleyen buğday var, üretici gelip almıyor, çünkü fiyatın yükselmesini bekliyor. Ama nisan ayı herkes elindekini mecburen çıkaracak, çünkü mayıs ayında yeni ürün çıkacak. Yani nisanda piyasa gerçek arzını ortaya koymuş olacak, spekülatif bekleme bitecek" dedi. SABAH‘ı ziyaret ederek sorularımızı yanıtlayan Bakan Mehdi Eker, ekmek zammında buğdayın ‘bahane gösterilmemesi‘ gerektiğini yinelerken, ekmeğin maliyetinde buğdayın payının yüzde 20-25 arasında olduğunu vurguladı. Türkiye‘de son 1 yılda buğdayın fiyatının yüzde 50 oranında arttığını belirten Eker, ekmeğe yüzde 20 zam yapılabilmesi için bu artışın çok daha yüksek olması gerektiğine işaret etti. Buğday fiyatlarının tüketim trendleri, küresel ısınma gibi nedenlerle dünyada çok daha hızlı bir artış yaşadığını söyleyen Eker, "Aslında dünya üretimi önceki seneye göre 15 milyon ton daha fazla. Ama bir yandan tüketim artıyor, bir yandan da herkes elindekini tutup fiyat artışından yararlanmak için pozisyon alıyor" diye konuştu.

ENERJİ İLE GERİLİM OLACAK

Fiyat artışının önemli bir nedeninin de buğdayın alternatif enerji üretmede (biyoetanol) kullanılması olduğuna dikkat çeken Eker, gelecek yıllarda en büyük gerilimlerden birinin enerji ile tarım sektörleri arasında yaşanacağını belirtti. Eker, tüm dünyada yaşanan tarım ürününün gıda ya da enerji kaynağı olarak kullanılması ikilemini şöyle değerlendirdi: "ABD ve AB başta olmak üzere hemen hemen tüm ülkeler ‘Tarım ürününden nasıl alternatif enerji kaynağı yaparız?‘ sorusunun cevabının peşine düştü. Her yıl petrol olarak milyarlarca ton enerji tüketiliyor. Bunu çeşitlendirmenin yolları aranıyor. Mesela, AB dedi ki, ‘2010 yılında kullanılan enerjinin yüzde 7.5‘i alternatif olacak.‘ Bunu dediğiniz anda üretim trendlerini ve fiyatları inanılmaz ölçüde etkiliyorsunuz."

ÜRETİM VE FİYAT ETKİLENİYOR

Bir başka örnek olarak da ABD‘deki mısır üretimini gösteren Mehdi Eker, "ABD 2007 yılında 2006‘ya göre 60 milyon ton ilave mısır üretti. Sadece biyoetanole yönelik" dedi. Eker, sadece biyoetanolle çalışan arabalar üretilmeye başlanmasının bu yolda ne kadar hızlı yer alınacağının kanıtı olduğunu kaydetti. "Bu hızlı gelişmeleri, global üretime ve fiyatlara etkileri kaçınılmaz olacak" diye devam eden Eker, sözlerini şöyle tamamladı: "Dünyada günde 25 bin kişi açlıktan veya açlığa bağlı bir hastalıktan ölürken ve 850 milyon insan açken bu ikilem daha da önem kazanacak. ‘Enerji bulacağız‘ diye insan tarafından tüketilen ürünler enerji üretimine kaydırılırsa açlık tehlikesi daha da büyür. Tabii bu enerjiyi tamamen dışlamak gerek anlamına da gelmemeli. Enerji tarımı yapabileceğimiz ve gıda olarak kullanılmayan ürünlere destek vermek gerek."

ZMO: Gecikme, 300 milyon $‘a mal oldu

BU yıl Türkiye‘de buğday üretimi tüketimi karşılamadığı için Tarım Bakanlığı TMO‘ya eylül ve şubat aylarında olmak üzere iki kez ithalat yetkisi verdi. Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Gökhan Günaydın, ikinci ithalat sürecinin gecikmesini eleştirerek, "Gelecek düşünülerek bağlantı yapılabilseydi, ton başına 150 dolar daha düşük fiyatlarla ithalat realize edilebilecekti. Gecikmenin faturası 300 milyon dolar" dedi. Gecikme maliyetine ilişkin eleştirileri Mehdi Eker, "Buğday fiyatlarını bilemezdik. Meğer ile eğer evlenseydi nurtopu gibi bir keşke doğardı" şeklinde değerlendirdi.