Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanun Tasarısı ile ilgili olarak 9 Nisan 2010 tarihinde TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Doç. Dr. Ertuğrul AKSOY, TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Serkan DURMUŞ ve TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Ali ULUŞAHİN BAOB Yerleşkesi toplantı salonunda basın açıklaması yaptı.

BASIN AÇIKLAMASI
09 Nisan 2010  

Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanun Tasarısı, TBMM Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu‘nda görüşülmektedir.

Bilindiği üzere ülkemizde, kayıtlı yaklaşık 40 bin civarında gıda işletmesi bulunmaktadır. Diğer taraftan, gıda üreten - dağıtan - satan tüm noktalarla birlikte bu sayı 500 binin üzerine çıkmaktadır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘nda gıda denetçisi konumunda çalışan 5 bin civarındaki kamu görevlisi tüm bu noktaları denetlemekle yükümlü olmakla birlikte, fiilen bunun mümkün olamayacağı da açıktır.

Bu kapsamda, mevcut 5179 sayılı Gıda Yasası, sorumlu yöneticilik müessesesi kurarak, gıda işletmelerinin, bünyelerinde çalışan teknik elemanların hizmetleriyle hijyen standartlarının yükseltilmesi ve gıda güvenliğinin sağlanması; böylelikle bir anlamda bu işletmelerin denetlenmesi hükmünü getirmişti.

Buna karşılık, halen TBMM‘de görüşülmekte olan "Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanun Tasarısı" ise sorumlu yöneticilik müessesini kaldırmaktadır. 30 beygir gücü ve 10 çalışanın altında personel çalıştıran işyerlerini de, teknik eleman çalıştırma zorunluluğundan muaf tutmaktadır. Bu büyüklüğün üzerindeki işletmelerde ise, işin nevine göre, konu ile ilgili lisans eğitimi almış en az bir personel çalıştırma zorunluluğu getirilmektedir.

İşte çelişki tam da burada başlamaktadır. Türkiye‘ deki 40 bin gıda işletmesinin yaklaşık % 80‘inin 30 beygir gücü ve 10 çalışanın altındaki işletme büyüklüklerine sahip olduğu ve gıda güvenliğine aykırı uygulamaların da ağırlıkla bu işletmelerden kaynaklandığı değerlendirildiğinde; sözü edilen Tasarı‘nın, hem gıda güvenliği ve halk sağlığı için ne denli tehlikeli sonuçlar yaratacağı hem de sorumlu yönetici olarak çalışan binlerce mühendisin istihdamı açısından ne ölçüde büyük sorunlar doğuracağı kolayca öngörülebilir.

Gıda güvenliğinin sağlanması ve halk sağlığının korunması için çalışmakta olan biz Gıda Mühendisleri, Ziraat Mühendisleri, Kimya Mühendisleri; insan sağlılığının korunması amacıyla istihdam edilmiş olduğumuz gıda işletmelerinde görevimizi yerine getirerek ülkemizin ve halkımızın yararı için çalışmaktayız. 17 yıldan beri Sorumlu Yönetici olarak görev yapmış olduğumuz gıda sektörüne önemli katkılar sağladığımız yadsınamaz. Ülkemizde gıda denetim sisteminin yetersizliği ortadayken, 30 B.G güç kullanan veya 10 kişiden az çalışan istihdam eden işletmelerin sayısının da yaklaşık 30 000 civarında olduğu bilinirken, halkımızın gıda güvenliği nasıl sağlanacaktır sorusunun cevabını yetkililerden kamuoyunun önünde  bekliyoruz.

Gıda güvenliğini sağlayan mevcut yasal düzenlemeden geri adım atarak halk sağlığını riske etmek yerine; hem işletmelerin teknik ve hijyenik standartlarının yükseltildiği hem de personel çalıştırmanın küçük işletmeler üzerine bir yük oluşturmayacağı ara çözümler bulunması, bu sorunun halk, esnaf ve mühendis ortak yararına olacak biçimde çözümlenmesi için en doğru yol olarak görülmektedir.

Bu çerçevede, Komisyon toplantılarına katılan Odalarımızın Başkan ve yöneticileri, sözü edilen soruna dikkat çekmişler ve alt Komisyona sevk edilen Tasarı görüşmelerinde, gıda sektörüne ilişkin verileri ve somut gerçekleri ortaya koymuşlardır.

Bugün saat 10.30‘da başlamış olan ve şu sıralarda da devam etmekte olan TBMM Tarım Orman ve Köyişleri Komisyon toplantısında Kanun Tasarısı görüşülmektedir.

Bu komisyonda alınacak karar, gıda güvenliği ve halk sağlığı açısından önemli bir sınav niteliğinde olacaktır. Küçük işletmelerin teknik eleman olmadan çalışmasına izin verilmesi, halen var olan gıda risklerinin boyut kazanmasına ve halk sağlığına yönelik ihlallerin daha da artmasına; sorumlu yönetici olarak çalışan 8 bini aşkın gıda mühendisi, 7 bin beş yüzü aşkın ziraat mühendisi ve 5 bine yakın kimya mühendisi olmak üzere toplam 20 bin civarında mühendisin de işini kaybetmesine neden olacaktır.    

Değerli Basın Mensupları

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 31.03.2010 tarihinde TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Alt Komisyonu‘nda görüşülerek kabul edilen ‘‘Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanun Taslağı‘‘nın, "Üretim, İşleme ve Dağıtım Aşamalarında Resmi Kontrollerden Sorumlu Meslek Mensupları başlıklı 2 No‘lu Ek"inde son anda ne bilimsel gerçeklerle, ne ülke koşulları ile ne de AB Müktesebatı ile bağdaşmayan bir biçimde değişiklik yapıldığını üzülerek kamuoyu ile paylaşmak istiyoruz.

Alt komisyonda yapılan bahse konu değişiklikle; peynir, yoğurt, salam, sucuk gibi ileri işlenmiş ürünler de dahil olmak üzere tüm hayvansal ürünlerin resmi kontrollerinin mutlaka veteriner hekim varlığında yapılması zorunlu hale getirilmektedir. Gıda güvenliği kontrollerinin yürütülmesinde, gördüğümüz eğitim nedeniyle tartışmasız biçimde yetkin olan biz gıda mühendislerinin, ziraat mühendislerinin ve kimya mühendislerinin bu görevi ancak bir başka mesleğin, bir veteriner hekimin varlığında yürütebilir hale gelmemiz kabul edilebilir değildir.   

Hayvansal gıdaların üretiminde kullanılan hammaddenin elde edildiği hayvanların kesim öncesi (ante mortem) ve kesim sonrası (post mortem) muayenelerinin sadece veteriner hekimlerce yürütülmesi, tarafımızca da tartışmasız kabul edilen bir gerekliliktir.

Ancak; bu kontroller yapıldıktan sonra işlenmek üzere üretim hattına yönlendirilen hammaddenin, üretim aşamalarında gördüğü işlemler mühendislik, teknoloji ve hijyen bilgisi gerektiren işlemlerdir.   

Sağlık damgası taşıyan etlerin veya sağlık kontrolleri yapılmış hayvanlardan elde edilen hammaddelerin hem güvenli bir şekilde son ürüne işlenmesinde, hem de bu şekilde üretilen ve satışa sunulan ürünlerin resmi kontrollerinde, başta gıda mühendisleri olmak üzere; gıda hijyeni ve teknolojisi konusunda eğitim alan ilgili tüm meslek grupları bu görevi üstlenebilir durumdadır.   

Veteriner Hekimlerin eğitimleri esas olarak hayvan sağlığı/refahı üzerinde yoğunlaşırken, gıda mühendislerinin ziraat ve kimya mühendislerinin tüm lisans eğitimini gıda güvenliği; gıda kimyası, mikrobiyolojisi; fiziksel ve kimyasal tehlikeler, HACCP ve gıda teknolojisi oluşturmaktadır. AB halen tüm üye ülkelerindeki denetçilerine bu kapsamda eğitim vermeye çalışmaktadır.   

Nitekim uyum sağlamakla yükümlü olduğumuz AB Müktesebatında yer alan, Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin "İnsan Tüketimine Yönelik Hayvansal Ürünlerin Resmi Kontrollerinin Düzenlenmesine İlişkin Özel Kuralları ortaya koyan 29 Nisan 2004 tarih ve (AT) 854/2004 sayılı Tüzüğü" nde "Özel uzmanlıkları ışığında, kesimevlerinin, av işleme tesislerinin ve belirli parçalama tesislerinin denetimlerini ve kontrollerini resmi veteriner hekimlerin yürütmesi uygundur. Diğer tipteki işletmelerin denetim ve kontrolleri için en uygun olan elemanların kararlaştırılması Üye Devletlerin takdirindedir."  hükmü açıkça yer almaktadır

AB Tüzüğü, hayvansal ürünlerin kontrollerinde Veteriner Hekimlerin bulunması gerekli alanı bu ölçüde net tanımladığı halde, yapılan değişiklik için gösterilen "AB ile uyum sağlamak" gerekçesi anlamlı ve gerçekçi değildir.

Ülkemiz açısından gıda güvenliğinin sağlanmasında son derece önemli gündem maddeleri vardır. Bu sorunlar ancak tüm kaynakların ve yetişmiş insan gücünün doğru ve etkin bir biçimde yönlendirilmesi ve işbirliği ile aşılabilecektir. Halk sağlığının etkin bir biçimde korunması yerine; "belirli bir meslek grubunun kayırılması" gibi bir yanlışlığa düşülmeyeceğine inancımızı korumaktayız.

Ülkemizde, halk sağlığının korunmasına, güvenli ve kaliteli gıda arzının temin edilmesine ve gıda sektörünün günün değişen koşullarına, gelişen teknolojilere ayak uydurabilmesine hizmet veren biz gıda mühendisi, ziraat mühendisi ve kimya mühendisleri olarak,

Halk sağlığı ve meslek haklarımız uğruna her türlü çalışmayı yaptığımızı ve yapmaya devam edeceğimizi kamuoyu ile paylaşıyoruz.

Güvenli gıdalarınıza ve bu gıdaya ulaşma hakkınıza siz de sahip çıkın.

Saygılarımızla