ÖZGÜL ÖZTÜRK-İSTANBUL

Avrupa Birliği‘ne uyum sürecinin en önemli ayaklarından gıda güvenliği ve denetimi, Tarım Bakanlığı‘nın "Tarladan Sofraya Güvenli Gıda projesi" ile sağlanmaya çalışılıyor.

Proje kapsamında tarım sektöründeki danışman sayısını 2 bin 500‘e çıkaran Bakanlık, gıda sektöründe de yeminli mali müşavirlere benzeyen gıda denetçilerini uygulamaya koymaya hazırlanıyor. Bakanlık bu amaçla 5179 sayılı Veteriner Hizmetleri, Gıda ve Yem Kanunu Taslağı‘nın Resmi Kontroller başlıklı 27. maddesine "Bakanlık, resmi kontroller ile ilgili uygun göreceği görevler için kişi veya kuruluşları görevlendirebilir. Bakanlık görev verdiği kişi veya kuruluşları denetler" ifadesini ekledi. Denetimin hangi kurumlara verileceği ve denetçilerin yetki alanı ise ancak yönetmeliğin oluşturulmasıyla ortaya çıkacak.

Gıda Mühendisleri Odası (GMO) ve Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) yetkilileri, uygulama ile 1995 yılından bu yana işyerlerinde bulunması zorunlu olan sorumlu yöneticilik müessesesinin kaldırıldığını, böylece denetmen sayısının azalacağını belirtiyor.

Her iki kuruluşa göre gıda denetmenler özel firmalarda çalışmamalı. Bunun yerine ortak bir havuzda buluşturulmalı. Gıda sektörü temsilcileri ise yetki verilecek özel işletmelerin belirli  standartlara sahip olması gerektiğini savunuyor.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları, gıda sektörüne yeminli denetçi sisteminin getirileceğini söyledi. Buna göre her bir işletme denetçilere zimmetlenecek ve denetimlerinde bir sorun çıkması halinde de söz konusu denetçiler sorumlu olacak.

Türkiye‘de 480 bin gıda ürünü satan işletme olduğunu, buna karşın denetmen sayısının 5 bin- 500‘le sınırlı kaldığına dikkat çeken Mirmahmutoğulları, "Gıda kontrolörü sayısını ne kadar yükseltirsek yükseltelim yeteri denetim sağlanamıyor. Bu nedenle gıda yasasına böyle bir tanım koymayı uygun bulduk. Bu uygulamayla gıda şirketlerine de sorumluluklar yüklenerek gıda güvenliğinde önemli yol alınacak" dedi.

‘Denetmen sayısı artmaz azalır‘

Aynı koşullarda üretim yapan gıda işletmelerinin bir diğer gıda işletmesini denetlemesinin ciddi sorunlar yaratacağına işaret eden ZMO Başkanı Gökhan Günaydın, "Sorumlu yöneticileri bir havuzda toplamak lazım. Bu denetmenler düzenli aralıklarla ve farklı işyerlerini denetlemeli. Normal işyerleri bu havuza o çalışanların masraflarını karşılamalı" dedi.

GMO Başkanı Petek Ataman, Kamu otoritesinin ceza kesme, mala el koyma, ürünü piyasadan toplatma, imha kararı alma gibi kamu erkine ait yetkileri özele devretmesinin hukuken mümkün olmadığını ayrıca böyle bir uygulama ile denetmen sayısının azalacağını kaydetti.

Türkiye Gıda İşverenleri Sendikası Başkanı Necdet Buzbaş da, Bakanlığın görevlendireceği denetçi kuruluşların EN 45004 (ISO 17020) şartlarını yerine getirmesi gerektiğini söyledi.