6 Mart 2019

Bazı sebzelerden sonra önemli kuru baklagiller ile pirinç de bazı Belediyelerin tanzim satışlarında satılmaya başlandı. Bu kapsamda pirincin kilosu 6 TL, nohutun kilosu 5,50 TL ve yeşil mercimeğin kilosu 4,50 TL’den satışa sunuldu.

Yapılan uygulama ile geçici olarak fiyatlara kısmi bir müdahale söz konusu olmakla birlikte, sorunun kaynağı görülmeden, bu konuda gerekli önlemler alınmadan bir çözüm bulunması mümkün görülmemektedir. Tarım ürünlerindeki fiyatlarda meydana gelen artışın temel nedeni üretimimizin yeterli olmamasıdır. Üretimimizin yeterli olmamasının başlıca nedeni ise girdi fiyatlarının yüksekliği nedeniyle kârlı bir üretim yapamayan çiftçimizin üretimden vaz geçmesidir.

2002 yılından bugüne kadar tarım yapılan alanımız %12,7 azalmıştır. Belçika büyüklüğündeki 3.4 milyon hektar tarım alanı ekilmekten vaz geçilmiştir. Aynı dönemde tarım alanları ile ilgili olumlu gelişme, nadas alanlarımızın %30 azalması olmuştur. Baklagil ekimi yapılan tarım alanlarımızın tümü önemli ölçüde azalmıştır.

Çizelge-1 KURU BAKLAGİLLER EKİM ALANI (Bin ha.)

Kaynak: TUİK

Baklagiller üretimine bakıldığında, ekilen alanlara paralel olarak üretimde de azalış olduğu görülmektedir. Kuru baklagillerin tümünde kişi başı üretimde, üretimdeki azalıştan daha yüksek bir azalma meydana gelmiştir.

Çizelge-2 Kuru Baklagiller Üretimi

Kaynak: TUİK

Nüfus artışına karşın, üretimin azalması nedeniyle ortaya çıkan açık ithalat ile giderilmeye çalışılmıştır.

Çizelge-3  2018 Yılında Baklagil ve Pirinç İthalatı

Kaynak: TUİK

Çizelge-4 Baklagil ve Pirinç İthalatımız (2002-2018)

Kaynak: TUİK

Üretimde kullanılan mazotun litre fiyatı bir önceki yıla göre 2018 yılında %23, DAP gübresi %63, Üre gübresi %69, tarım ilaçları %70 civarında arttı. Bu rakamları değerlendiğimizde gerek sebzede gerekse kuru bakliyatta ekim alanların daralması, üretim azlığı ve nüfus artışı nedeniyle ithalatın ve fiyat artışlarının olacağını söylemek zor değildir.

Tanzim satışlar sürdürülebilir ve sorunların çözümünü sağlayacak bir yöntem değildir. Üreticiyi tarımsal girdi fiyatları altında ezdiren, alım gücünü her geçen yıl gerileten, üretmek yerine ithalat tercihi ile onu üretimden ve tarlasından koparan politikalar değiştirilmedikçe tanzim satışların özel sektör üzerinde oluşturduğu baskı, çiftçiye satış fiyatını indirme yönünde yansıyacak, bu durum tarımsal üretime daha çok zarar verecektir.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası